Các đỉnh núi miền Bắc bước vào mùa cao điểm du lịch khi thời tiết thuận lợi dịp cuối năm, thu hút hàng chục đoàn khách mỗi tuần. Lượng người đổ về các điểm đến nổi tiếng tăng đột biến, đặc biệt vào cuối tuần, gây ra tình trạng tắc nghẽn đường mòn và quá tải lán nghỉ. Thực trạng này không chỉ ảnh hưởng đến trải nghiệm của du khách mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro mất an toàn.
Để hành trình thuận lợi, anh Mạnh Chiến, đại diện YOLO Trekking, đồng thời là admin Hội đam mê leo núi với hơn 160.000 thành viên và anh Thanh Tùng, người có kinh nghiệm chinh phục nhiều đỉnh núi tại Việt Nam, chia sẻ một số kinh nghiệm.
Các đỉnh núi nổi tiếng
Các cung leo núi thường được phân loại dựa trên độ khó, độ cao và địa hình. Du khách có thể tham khảo thông tin này trên các diễn đàn, đơn vị lữ hành. Tại miền Bắc, những đỉnh núi thu hút đông người chinh phục được chia theo các khu vực sau:
Khu vực Sơn La - Yên Bái: Tà Xùa, Tà Chì Nhù, Lùng Cúng, Sa Mu.
Khu vực Lào Cai: Ngũ Chỉ Sơn, Lảo Thẩn, Nhìu Cồ San, Fansipan, Bạch Mộc Lương Tử.
Khu vực nội tỉnh Lai Châu và vùng lân cận: Pờ Ma Lung, Chung Nhĩa Vũ, Pusilung, Khang Su Văn, Putaleng, Tả Liên Sơn, Nam Kang Ho Tao, Chuva, Can Chua, Răng Cưa, Miêu Thạch Sơn.
Các hình thức leo núi
Các chuyến leo núi ở Việt Nam nói chung và khu vực miền Bắc nói riêng diễn ra theo hình thức tự túc, thuê riêng porter hoặc mua tour trọn gói. Mỗi hình thức có ưu nhược điểm riêng. Chi phí bao gồm di chuyển (thường từ Hà Nội đến các điểm leo), ăn ở (tại lán, nhà nghỉ), porter và chi phí khác (huy chương, biên phòng, chụp ảnh).
- Tự túc: Nhóm tự túc mọi thứ. Tiền thuê porter sẽ từ 500.000 đến 700.000 đồng một ngày. Đây là mô hình tiết kiệm chi phí nhất nhưng cũng vất vả nhất và nhiều rủi ro. Chi phí của một người sẽ từ 1,5 triệu đồng, tùy nhu cầu.
- Tour porter: Một số porter sau khi dẫn tour có kinh nghiệm thường đứng ra tự tổ chức tour với giá trọn gói. Khi đó, khách sẽ tự đặt xe từ điểm xuất phát (chẳng hạn từ Hà Nội đến Sa Pa, Lai Châu, Yên Bái, Sơn La...), các porter sẽ đón và trả đoàn tại điểm hẹn. Chi phí từ 1,5 triệu đồng đến 2 triệu đồng tùy kinh nghiệm và cách tổ chức.
"Đây là mô hình tôi hay chọn. Chi phí cao hơn tự túc, nhưng rẻ hơn tour, không phải lo nhiều việc, vừa để cho anh em porter địa phương làm kinh tế. Tuy nhiên, cần chọn porter uy tín cho từng cung", Tùng cho hay.
- Tour trọn gói: là mô hình lâu đời, nhưng nở rộ vài năm gần đây. Với mô hình này, người leo núi sẽ được lo từ A đến Z, chỉ cần nộp đủ tiền là lên đường, đưa đón từ Hà Nội. Tùy theo cách xây dựng tour của từng công ty, lãi nhiều hay ít, thêm lựa chọn gì sẽ quyết định giá cao hay thấp. Tour này từ 3 triệu một người trở lên.
"Đây là mô hình nhàn nhất cho người leo, nhưng cần kiểm tra kỹ uy tín. Giá cao thường chất lượng hơn, nhưng vẫn có thể gặp rủi ro", Tùng cho biết thêm. Tour trọn gói có thể đắt hơn 1-2 triệu, nhưng những trải nghiệm nhận được có thể tốt hơn rất nhiều.
Nếu du khách ưu tiên về chi phí, hãy thử đi tự túc. Còn nếu là người mới hoặc không quan tâm đến tiền, khách nên chọn một đơn vị tổ chức tour uy tín.
"Khi đã đi vài tour ban đầu, bạn có thể chọn phương án 2 để hỗ trợ người địa phương. Tuy nhiên cách này vẫn phải có một người dẫn đoàn về xe, đầu mối porter, đàm phán giá", Tùng nói.
Nhóm leo núi thường 5-6 hoặc 10-12 người. Nếu đông quá nên tách nhóm vì nhiều rủi ro. Kể cả khi mua tour, cũng chỉ nên đi từ 6 đến 12 người để đảm bảo chất lượng dịch vụ.
Du khách check in đỉnh Lùng Cúng sáng 16/11. Ảnh: Nguyễn Trọng Cung
Thời tiết đẹp sẽ thuận tiện cho hành trình leo núi. Ảnh: Lekima Hung
Thời tiết
Từ tháng 11 đến tháng 2 là thời gian đẹp nhất để leo núi, đặc biệt với những người thích săn mây hay băng giá. Còn mùa leo núi có thể kéo dài đến tháng 4. Những người chưa có kinh nghiệm nên cân nhắc leo núi khi có thông báo gió mùa hoặc thời gian sau Tết Nguyên đán vì miền Bắc thời điểm này mưa phùn, gió bấc, rét đậm. Lưu ý, nhiệt độ trên núi lạnh hơn khoảng 10 độ so với chân núi, tùy thời điểm.
Với những người leo núi lần đầu
Với người leo lần đầu, chuẩn bị tinh thần và thể lực là hai yếu tố tiên quyết. Du khách cần xác định tâm lý hành trình sẽ mệt mỏi dù cung đường dễ hay khó để tránh nản chí. Việc rèn luyện thể chất không cần quá nặng nhưng phải đều đặn, đặc biệt với nữ giới. Khoảng 10-15 ngày trước chuyến đi, người tham gia nên tập leo 20 tầng cầu thang, sau đó dành 2-3 ngày cuối nghỉ ngơi hoàn toàn để phục hồi cơ bắp.
Về hành trang, vật dụng quan trọng nhất là đôi giày có độ bám tốt, chống trơn trượt của các thương hiệu uy tín. Quần áo có thể tận dụng đồ có sẵn nhưng cần đảm bảo sự thoải mái. Lớp trong cùng nên là áo thoáng khí, bên ngoài khoác áo nhẹ, kết hợp quần dài mau khô. Các phụ kiện như mũ, kính, găng tay, đai bảo vệ đầu gối và cổ chân giúp giảm thiểu chấn thương.
Vào mùa đông, hành lý cần bổ sung áo giữ nhiệt, áo nỉ hoặc len, mũ ấm và miếng dán giữ nhiệt. Du khách nên mang tối thiểu hai đôi tất cùng túi thuốc cá nhân gồm thuốc giảm đau, tiêu hóa và băng y tế. Việc đầu tư trang phục chuyên dụng đắt tiền có thể cân nhắc sau khi đã tích lũy đủ kinh nghiệm.
Những lưu ý với khách nữ
Du khách nên tự trang bị những kiến thức trước khi leo núi. Ảnh: Lekima Hung
Du khách nữ cần hạn chế tối đa sử dụng đồ uống có cồn tại lán nghỉ để tránh mất kiểm soát hành vi. Do đặc thù lán trại trên núi thường chật hẹp, sinh hoạt chung giữa các đoàn và ngủ ghép nam nữ, rủi ro mất an toàn rất dễ xảy ra khi du khách không còn tỉnh táo.
Ngoài ra, việc uống nhiều rượu bia còn ảnh hưởng trực tiếp đến thể lực, dẫn đến nguy cơ kiệt sức hoặc đột quỵ khi vận động mạnh vào ngày hôm sau.
"Leo núi là hành trình của trải nghiệm, của giới hạn và cảm xúc, không phải là nơi để đánh đổi sự an toàn của chính mình", một người có kinh nghiệm leo núi chia sẻ.
