Ô nhiễm không khí có làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim?

Trả lời:

Bụi mịn PM2.5 cùng với các khí ô nhiễm như NO₂, SO₂, ozone hay thậm chí vi nhựa bay trong không khí có thể xâm nhập sâu vào phổi, đi vào máu. Điều này gây phản ứng viêm, stress oxy hóa, tổn thương lớp nội mạc mạch máu. Những tác động này thúc đẩy hình thành mảng xơ vữa, lâu ngày gây hẹp mạch máu, làm giảm hoặc tắc nghẽn sự lưu thông của máu tới các cơ quan, từ đó làm tăng nguy cơ biến cố tim mạch cấp như nhồi máu cơ tim, đột quỵ, rối loạn nhịp tim.

Ở người khỏe mạnh bình thường, tiếp xúc với bụi mịn ngắn hạn có thể gây ra các triệu chứng tạm thời như hồi hộp, tim đập nhanh, khó thở. Trong khi đó, phơi nhiễm lâu ngày làm tăng nguy cơ phát triển bệnh tim sớm.

Người cao tuổi (trên 65 tuổi) là nhóm dễ bị ảnh hưởng. Nguyên nhân là do mạch máu đã lão hóa, cộng thêm nhiều bệnh nền. Vì vậy, tác động từ ô nhiễm càng làm tình trạng sức khỏe trầm trọng, diễn biến bệnh nặng hơn và thời gian hồi phục lâu hơn.

Trẻ em và thanh thiếu niên tiếp xúc với bụi mịn, chất ô nhiễm không khí khác có thể tăng nguy cơ mắc các bệnh hô hấp và ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của mạch máu. Những tác động này tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạn trong tương lai.

Người có sẵn bệnh tim mạch cũng là nhóm nhạy cảm với ô nhiễm không khí. Người tăng huyết áp dễ gặp tình trạng huyết áp dao động thất thường. Với người có rối loạn nhịp tim như rung nhĩ hay ngoại tâm thu, ô nhiễm có thể khiến tim đập nhanh, hồi hộp, nhịp tim không đều do hệ thần kinh tự chủ bị ảnh hưởng.

Người từng mắc bệnh mạch vành, nhồi máu cơ tim hoặc đã đặt stent, khi hít phải bụi mịn, chất ô nhiễm, có thể kích hoạt cơn thiếu máu, làm nứt mảng xơ vữa, hình thành cục máu đông, dẫn đến nhồi máu cơ tim tái phát. Bệnh nhân suy tim mạn cũng dễ thấy triệu chứng nặng lên, tăng nguy cơ phải nhập viện vì tim không đáp ứng được áp lực từ môi trường ô nhiễm.

Bạn nên hạn chế ra ngoài trong những ngày chất lượng không khí xấu, mặc quần áo che chắn kín, đeo khẩu trang (đặc biệt các loại khẩu trang có khả năng phòng chống bụi mịn như N95 hoặc KN95). Nếu buộc phải ra ngoài, ưu tiên lựa chọn thời điểm sáng sớm hoặc chiều muộn, tránh giờ cao điểm giao thông.

Duy trì lối sống lành mạnh, ăn nhiều rau quả, uống đủ nước, ngủ đủ, kiểm soát căng thẳng, tập thể dục đều đặn (tuy nhiên nên tránh tập cường độ cao vào những ngày AQI cao), không hút thuốc, hạn chế rượu bia... Những người có bệnh nền cần tuân thủ điều trị theo chỉ định. Mọi người nên khám định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, phòng tránh biến chứng.

Khoa Tim mạch
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội