Trao đổi với VietNamNet về vấn đề này, luật sư Vũ Anh Tuấn (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, Luật Giao thông đường bộ 2008 đã quy định rõ, cao tốc là đường dành riêng cho xe cơ giới, cấm hoàn toàn người đi bộ (trừ người làm nhiệm vụ quản lý, bảo trì).
Do đó, hành vi một người tự ý đi vào và lao ra giữa cao tốc là vi phạm pháp luật nghiêm trọng, đe dọa trực tiếp đến tính mạng của chính họ và những người tham gia giao thông khác.
Để xác định trách nhiệm của tài xế trong vụ tai nạn, cơ quan điều tra sẽ xem xét kỹ lưỡng nhiều yếu tố: Tài xế có điều khiển xe đúng làn đường, tốc độ cho phép không? Có sử dụng rượu bia, chất kích thích không? Có thiếu chú ý quan sát hay vi phạm các quy tắc an toàn giao thông khác không?
"Nếu tài xế tuân thủ đầy đủ các quy định trên, không có lỗi trong việc điều khiển phương tiện thì sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự", luật sư Tuấn khẳng định.
Luật sư Tuấn phân tích, trong trường hợp người đi bộ bất ngờ lao ra, khiến tài xế không kịp xử lý do các yếu tố khách quan như tốc độ xe đang ở mức cao, trời tối hay tầm nhìn bị che khuất, đây được xem là tình huống bất khả kháng.
Đặc biệt, nếu cơ quan điều tra xác định người này cố tình lao ra đường để tự tử, hành vi đó được coi là nguyên nhân trực tiếp gây ra tai nạn.
"Theo khoản 2, Điều 584, Bộ luật Dân sự 2015, nếu thiệt hại xảy ra hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại thì người gây thiệt hại không phải bồi thường", luật sư viện dẫn.
Cũng theo quy định tại Nghị định 168/2024/NĐ-CP, hành vi người đi bộ đi vào đường cao tốc sẽ bị xử phạt hành chính từ 400.000 - 600.000 đồng.
Đồng quan điểm, một cán bộ Đội CSGT đường bộ số 6 (Công an TP Hà Nội) nhận định, khi tài xế đang lưu thông với tốc độ 80km/h (trong giới hạn cho phép) thì gần như không thể xử lý kịp nếu có người đột ngột đứng chắn giữa đường.
“Việc cố đánh lái để né tránh có thể gây ra hậu quả thảm khốc hơn như lật xe, đâm vào dải phân cách hoặc va chạm với các phương tiện khác đang lưu thông”, vị cán bộ phân tích.
Như vậy, nếu kết quả điều tra xác định tài xế tuân thủ đầy đủ quy tắc giao thông, không có lỗi và tai nạn xảy ra hoàn toàn do hành vi cố tình vi phạm của người đi bộ, tài xế sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự và không phải bồi thường thiệt hại.
Luật sư Vũ Anh Tuấn nhấn mạnh: “Trong các vụ việc tương tự, yếu tố lỗi là mấu chốt. Nếu người lái xe đúng, người đi bộ sai, pháp luật sẽ bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho tài xế”.
