Ngay trong buổi sáng khai mạc triển lãm quốc phòng EDEX 2025 tại New Cairo, gian hàng chung của Bộ Sản xuất Quân sự Ai Cập (MOMP) và Tổ chức Công nghiệp hóa Ả Rập (AOI) đã gây chú ý đặc biệt khi chính thức vén màn hệ thống pháo phản lực đa năng hoàn toàn mới mang tên RAD’A 300, đôi khi được ghi là Rad’a 300 hoặc Rada 300.
Đây là lần đầu tiên một quốc gia Ả Rập công khai sở hữu hệ thống phóng rocket dẫn đường có khả năng sử dụng cùng lúc bốn cỡ đạn khác nhau, từ rocket 122 mm thông thường cho đến tên lửa đạn đạo chiến thuật cỡ 610 mm với tầm bắn tối đa 300 km và quan trọng hơn cả, toàn bộ hệ thống được tuyên bố sản xuất 100% trong nước.
Về nền tảng di chuyển, RAD’A 300 sử dụng khung gầm bánh xích cải tiến sâu từ loại xe kéo pháo ATS-59G do Liên Xô sản xuất từ những năm 1960–1970.
Dù tuổi đời nền tảng đã cao, các kỹ sư Ai Cập đã thay mới gần như toàn bộ hệ thống truyền động, động cơ diesel, hộp số và hệ thống treo, giúp xe đạt tốc độ tối đa 40 km/h trên địa hình sa mạc, đồi cát và núi đá, đồng thời duy trì khả năng vượt dốc 30 độ và lội nước sâu 1,1 m.
Cabin lái được bọc giáp chống đạn nhỏ và mảnh văng, trang bị điều hòa nhiệt độ cùng hệ thống bảo vệ NBC cơ bản, đáp ứng yêu cầu tác chiến liên tục trong điều kiện khí hậu khắc nghiệt của Bắc Phi.
Điểm sáng công nghệ lớn nhất của RAD’A 300 chính là cụm ống phóng dạng module duy nhất. Thay vì phải chế tạo nhiều biến thể xe riêng biệt như các hệ thống MLRS truyền thống, RAD’A 300 chỉ sử dụng một pod phóng có thể thay thế nhanh trong vòng 10–15 phút để chuyển đổi giữa bốn cấu hình vũ khí khác nhau.
Cấu hình đầu tiên là 20 ống dành cho rocket 122 mm, tương thích hoàn toàn với các loại Grad, Sakr-30 và Sakr-45 đang có trong biên chế Ai Cập, tầm bắn tối đa 40–45 km khi dùng đầu đạn dẫn đường vệ tinh.
Cấu hình thứ hai gồm 6 ống rocket 220 mm với tầm bắn khoảng 100–120 km, được xem là phiên bản hiện đại hóa của dòng Sakr-80 cũ.
Cấu hình thứ ba gồm 4 ống rocket 300 mm nặng 150–200 kg mỗi quả, tầm bắn 170–200 km và độ chính xác CEP dưới 10 m nhờ hệ dẫn đường kết hợp GPS/BeiDou – GLONASS và quán tính.
Cuối cùng và cũng gây ấn tượng mạnh nhất là cấu hình chỉ sử dụng một ống trung tâm để phóng tên lửa đạn đạo chiến thuật cỡ 610 mm, được các nguồn tin Ai Cập và quốc tế đồng nhận định là phiên bản nội địa hóa của dòng Fire Dragon 600 do Trung Quốc phát triển.
Tên lửa này dài khoảng 8,5m, trọng lượng phóng gần 4 tấn, mang đầu đạn 500–600 kg và đạt tầm bắn tối đa 280–300 km tùy loại đầu đạn nổ phá hoặc đầu đạn chùm.
Hệ thống điều khiển hỏa lực của RAD’A 300 hoàn toàn số hóa, tích hợp máy tính công nghiệp chịu nhiệt độ cao, màn hình cảm ứng và khả năng kết nối mạng dữ liệu chiến thuật.
Xe có thể nhận tọa độ mục tiêu trực tiếp từ UAV, vệ tinh trinh sát hoặc sở chỉ huy cấp lữ đoàn trong thời gian thực, cho phép triển khai hỏa lực chỉ trong vòng chưa tới 8 phút kể từ khi dừng xe đến quả đạn đầu tiên rời ống.
Góc bắn ngang của cụm phóng đạt ±150 độ, góc nâng từ 0 đến 55 độ, đủ để thực hiện các kiểu bắn trực tiếp hoặc bắn cong cao điển hình của pháo phản lực.
Mặc dù đã trải qua hàng loạt vụ thử bắn thực tế thành công tại các trường bắn phía Tây sa mạc trong suốt năm 2024–2025, RAD’A 300 hiện vẫn chưa được Lục quân Ai Cập chính thức đặt hàng biên chế hàng loạt.
Đại diện MOMP giải thích rằng dự án này được phát triển song song hai mục tiêu: thứ nhất là thay thế dần các tiểu đoàn BM-21 Grad, RM-70 và các hệ thống Sakr cũ kỹ còn lại trong biên chế, thứ hai là hướng tới thị trường xuất khẩu, đặc biệt là các quốc gia châu Phi và Trung Đông muốn sở hữu hỏa lực tầm xa hiện đại mà không phải phụ thuộc vào nguồn cung từ Mỹ, Nga hay châu Âu.
Với tầm bắn tối đa 300 km và khả năng triển khai đồng thời cả rocket dẫn đường chính xác cao lẫn tên lửa đạn đạo chiến thuật từ cùng một bệ phóng, RAD’A 300 không chỉ đưa Ai Cập gia nhập nhóm rất ít quốc gia Trung Đông sở hữu vũ khí hỏa lực tầm xa đa năng thực sự tự chủ về công nghệ mà còn đánh dấu bước chuyển mình quan trọng của ngành công nghiệp quốc phòng Cairo: từ lắp ráp theo giấy phép sang thiết kế, chế tạo và thử nghiệm độc lập các hệ thống phức tạp bậc nhất trong lĩnh vực pháo binh tên lửa.
Nếu được biên chế rộng rãi và xuất khẩu thành công trong vài năm tới, RAD’A 300 hoàn toàn có khả năng thay đổi đáng kể cán cân hỏa lực khu vực Bắc Phi và Trung Đông.
