*Bài viết thể hiện quan điểm của một phụ huynh có 3 con, hiện đang sinh sống và làm việc tại Hà Nội:
Mới đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố chủ trương bắt buộc các trường THCS và THPT trên toàn quốc phải tổ chức dạy học hai buổi mỗi ngày – thay vì chỉ áp dụng ở bậc tiểu học như trước. Theo ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Phổ thông, việc này nhằm đảm bảo học sinh được phát triển đầy đủ năng lực và phẩm chất, đồng thời tận dụng hiệu quả cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên, và làm rõ ranh giới giữa nội dung học chính khóa với các hoạt động hỗ trợ bên ngoài.
Ý nghĩa của quyết định
Là một phụ huynh có 3 con đang học các cấp THCS và THPT, tôi thấy chủ trương này thể hiện quyết tâm cải tổ mạnh mẽ của Bộ GD-ĐT trong việc định hình lại cách tiếp cận giáo dục phổ thông.
Việc học hai buổi/ngày giúp mở rộng khung thời gian học tập chính thống, qua đó mang lại nhiều lợi ích:
- Giảm tải chương trình dồn vào buổi sáng.
- Tăng cường cơ hội triển khai các chuyên đề, hoạt động trải nghiệm, kỹ năng sống, STEM, hướng nghiệp… – những nội dung vốn trước đây thường bị lược bỏ do thiếu thời gian.
- Tạo điều kiện để học sinh phát triển cả kiến thức lẫn kỹ năng, thay vì chỉ học thuộc lòng và làm bài tập.
Bản thân tôi và nhiều phụ huynh, giáo viên đều cho rằng nếu chủ trương này được triển khai đúng cách, nó có thể giúp giảm áp lực học thêm, tiết kiệm thời gian và chi phí cho phụ huynh, đồng thời trả lại tuổi thơ và sự chủ động học tập cho học sinh – điều mà giáo dục Việt Nam đã theo đuổi từ lâu.
Ảnh minh hoạ
Chủ trương mới có thể tác động tới tình trạng học thêm
Theo tôi, việc dạy học hai buổi mỗi ngày sẽ ảnh hưởng rất lớn đến tình trạng học thêm hiện nay của học sinh. Khi chương trình chính khóa được mở rộng và thiết kế hợp lý, học sinh sẽ được ôn tập, rèn luyện kỹ năng và bổ sung kiến thức ngay tại trường.
Điều này giúp giảm bớt nhu cầu học thêm để “chạy đua điểm số” – một trong những nguyên nhân chính khiến học sinh Việt Nam luôn trong tình trạng căng thẳng, quá tải.
Ngoài ra, nếu các nội dung như STEM, kỹ năng sống, hướng nghiệp… được tổ chức một cách bài bản trong buổi học thứ hai, học sinh sẽ có điều kiện phát triển toàn diện hơn, thay vì chỉ tập trung vào các môn thi cử truyền thống. Đây là một bước đi quan trọng để định hình lại tư duy học tập: từ học để thi cử sang học để phát triển bản thân.
Tuy nhiên, sẽ có những thách thức...
Tuy mang nhiều kỳ vọng tích cực, quyết định này cũng không tránh khỏi một số thách thức:
Thứ nhất, về cơ sở vật chất và nhân lực: Nhiều trường, đặc biệt ở vùng sâu vùng xa, vẫn thiếu phòng học, thiếu giáo viên. Việc triển khai đồng loạt có thể gây quá tải nếu không có lộ trình và hỗ trợ cụ thể.
Thứ hai, về chi phí phát sinh và logistics: Việc học hai buổi yêu cầu tổ chức ăn trưa, nghỉ trưa, quản lý học sinh ngoài giờ… sẽ là gánh nặng đối với nhiều trường và phụ huynh.
Thứ ba, về chất lượng buổi học thứ hai: Nếu không được thiết kế cẩn trọng, buổi học chiều dễ trở thành hình thức, gây lãng phí thời gian và nguồn lực.
Để chủ trương này thật sự phát huy hiệu quả, sẽ cần:
- Ban hành hướng dẫn chi tiết về nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức buổi hai – điều mà Bộ đã lên kế hoạch thực hiện trong tháng 5 tới.
- Tăng cường đầu tư hạ tầng và nhân lực, nhất là ở các địa phương còn thiếu thốn.
- Thay đổi tư duy giáo dục của phụ huynh và học sinh, hướng tới học để phát triển bản thân thay vì chạy theo thành tích.
- Minh bạch nội dung dạy học: Cần làm rõ nội dung nào thuộc về nhà trường, nội dung nào có thể do các tổ chức bên ngoài hỗ trợ, tránh chồng chéo hoặc biến tướng thành "học thêm trá hình".
Nhìn chung, chủ trương bắt buộc dạy học hai buổi mỗi ngày ở bậc THCS và THPT là một bước tiến mang tính cách mạng, có thể giúp giảm học thêm, giảm áp lực, tăng chất lượng giáo dục toàn diện.
Tuy nhiên, thành công của nó phụ thuộc rất lớn vào cách triển khai, hỗ trợ chính sách, và sự đồng hành của nhà trường, phụ huynh lẫn xã hội. Nếu được thực hiện đúng cách, tôi tin rằng, đây sẽ là một cú hích lớn cho nền giáo dục Việt Nam trong hành trình đổi mới!
