Chiều 26/11 tại TPHCM, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh có buổi ra mắt tác phẩm mới Cô bé hàng xóm và bốn viên kẹo. Sự kiện đánh dấu sự trở lại của các nhân vật Thiều, Tường và Mận sau 15 năm kể từ Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh.
Dùng một cuốn sách để trả lời một cuốn sách
Bà Phan Thị Thu Hà, Chủ tịch hội đồng thành viên, Giám đốc, Tổng Biên tập Nhà xuất bản Trẻ bày tỏ với những hình ảnh tuổi thơ trong sáng, nhà xuất bản quyết định in 60.000 bản đầu tiên cho phiên bản bìa mềm cùng 20.000 bản đặc biệt bìa cứng in màu.
Nguyễn Nhật Ánh chia sẻ động lực sáng tác xuất phát từ áp lực của chính độc giả. Nhiều bạn đọc thường trách ông hay chọn kết mở hoặc kết lửng cho các tác phẩm làm họ tò mò về hậu vận của các nhân vật. Với Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh, độc giả đặc biệt muốn biết liệu Mận có tìm lại được cha hay Thiều có gặp lại Mận không và mối quan hệ của cả hai sẽ phát triển thế nào?
"Bạn đọc không biết tôi cũng tò mò không kém gì các bạn vì cũng không biết gì hơn về số phận của các nhân vật một khi cuốn sách đã khép lại", ông nói. Để thỏa mãn óc tò mò, ông buộc phải viết một cuốn sách khác.
Tuy nhiên, Cô bé hàng xóm và bốn viên kẹo ra đời không phải phần 2 của Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh mà là tác phẩm độc lập. Ông không viết phần tiếp theo theo kiểu series mà muốn đưa nhân vật vào một bối cảnh mới để trải nghiệm. Các nhân vật cũ tái xuất nhưng đây không chỉ là câu chuyện về họ.
Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh chia sẻ trong buổi ra mắt sách:
Về việc cho các nhân vật tái xuất sau 15 năm, Nguyễn Nhật Ánh thừa nhận đây là quyết định táo bạo vì tác giả sẽ đối diện nhiều vấn đề khi vừa phải kiểm soát vừa phải giải phóng các nhân vật của mình trong tình huống mới.
Nhà văn cho biết thoạt đầu không có ý định viết tiếp về các nhân vật này. Nhưng khi định viết một cuốn sách có bối cảnh những năm 1980, ông chợt nghĩ đến các em Thiều, Mận, Tường và nhận thấy việc họ xuất hiện trong tác phẩm mới là phù hợp nhất. Ông muốn đưa họ vào bối cảnh Sài Gòn sau chiến tranh, thời kỳ đầy khó khăn để trải nghiệm, phản ánh cuộc sống của những người nhập cư nghèo ở phố thị.
Việc đưa các nhân vật cũ vào bối cảnh mới không chỉ giúp ông thỏa mãn sự tò mò của độc giả mà còn của chính bản thân.
Nói về phong cách sáng tác, Nguyễn Nhật Ánh cho biết tác phẩm mới pha trộn nhiều phong cách trong các tác phẩm trước đây. Ông chủ định viết theo văn phong giản dị, trong sáng và bối cảnh đậm chất học đường như Kính vạn hoa, với đề tài thiếu niên đậm nét.
"Nhưng dĩ nhiên sau ngần ấy thời gian, đã thay đổi nhiều lối viết, tôi không thể quay lại thuần phong cách của 30 năm trước. Vẫn xen kẽ vào cuốn sách này bút pháp của Tôi là Bêtô, Ngôi trường mọi khi", ông giải thích.
Tái hiện Sài Gòn từ ký ức, lần đầu xuất hiện là chính mình
Sau nhiều tác phẩm viết về vùng thôn quê miền Trung, lần này Nguyễn Nhật Ánh chọn bối cảnh Sài Gòn.
Nhà văn muốn tái hiện lại những trải nghiệm và ký ức của chính mình, qua những chi tiết đặc trưng: chung cư kiểu cũ với tình cảm hàng xóm láng giềng, thời vàng son của báo giấy với văn hóa làm báo tường, viết thơ, vẽ tranh, khu vực Quận 5 và Quận 6 với cộng đồng người Việt gốc Hoa, văn hóa cưu mang đùm bọc lẫn nhau. Ba nhân vật đều sống trong thời bao cấp với bữa ăn đơn sơ, đồ đạc thưa vắng.
Một điểm đặc biệt chưa từng có trong sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Nhật Ánh là lần đầu tiên ông xuất hiện với tư cách chính mình. Trong sách có nhân vật nhà thơ Nguyễn Nhật Ánh xuất hiện một cách hài hước, phản ánh việc tác giả thường đưa những người và sự kiện có thật vào tác phẩm của mình.
Tuy nhà văn thường dùng ngôi thứ nhất trong đa số tác phẩm với những chi tiết lấy cảm hứng từ trải nghiệm của chính mình nhưng với Cô bé hàng xóm và bốn viên kẹo, ông để mình xuất hiện như một nhân vật cameo dùng tên thật trong phân đoạn ngắn mà thú vị.
Thông điệp xuyên suốt về sự tốt lành và lạc quan
Nguyễn Nhật Ánh khẳng định tất cả các tác phẩm đều mang thông điệp về sự tốt lành và tử tế trong cuộc sống, khuyến khích độc giả hướng về những điều tích cực. Dù trong bối cảnh khó khăn, tình cảm giữa các nhân vật vẫn không thay đổi, thậm chí còn bộc lộ những khía cạnh đẹp đẽ hơn.
Trước câu hỏi bao giờ thì ngừng viết, Nguyễn Nhật Ánh cho rằng đó là câu hỏi kỳ lạ. "Giống như bạn hỏi một người đang yêu: 'Bao giờ anh mới ngừng yêu?'", ông so sánh.
Nhà văn chia sẻ viết vì yêu nghề văn, vì thấy hạnh phúc khi ngồi dưới mái nhà của mình thong thả viết những câu văn mình thích. "Khi viết, tôi thấy rõ là mình đang sống. Đó là lý do ngày nào tôi cũng bì bõm trong những trang văn, cố gắng tận hưởng từng phút giây sáng tạo. Điều đó đem lại cho tôi năng lượng tích cực".
Họa sĩ Đỗ Hoàng Tường - người đồng hành minh họa cho tác phẩm - chia sẻ quá trình sáng tạo hơn 20 tranh cho cuốn sách. Khi đọc bản thảo, anh tập trung tìm kiếm hình ảnh về Chợ Lớn, khu người Hoa ở Sài Gòn thập niên 80-90. Anh may mắn tìm được hình ảnh duy nhất của cầu Palikao để tái hiện trong tranh.
Trong bối cảnh miền Trung đang trải qua lũ lụt lịch sử, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đóng góp 80 triệu đồng từ tiền nhuận bút. Nhà xuất bản Trẻ cũng trích 100 triệu đồng từ quỹ phúc lợi để cùng nhà văn ủng hộ đồng bào, tổng cộng 180 triệu đồng.
Cô bé hàng xóm và bốn viên kẹo sẽ chính thức phát hành toàn quốc vào 28/11 với 2 phiên bản: bản bìa cứng in màu toàn bộ và bản bìa mềm.
Những hình ảnh trong buổi ra mắt:
Minh Dũng
Ảnh, video: HM
