"Nhiều loại tên lửa hiện đại, uy lực của Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam đã xuất hiện trên Quảng trường Ba Đình trong các buổi tổng hợp luyện diễu binh, diễu hành chào mừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9" - Sputnik cho hay.
Theo hãng tin Nga, đây là dịp hiếm hoi những khí tài chiến lược của Việt Nam được đưa ra trình diễn, khẳng định sức mạnh, sự trưởng thành của nền quốc phòng toàn dân, hiện đại.
Việt Nam gây bất ngờ khi hé lộ tên lửa hiện đại trên Quảng trường Ba Đình
Tối 24/8, các lực lượng tham gia diễu binh, diễu hành trong Lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 (nhiệm vụ A80) tiến hành buổi tổng hợp luyện tại khu vực Quảng trường Ba Đình.
Trước đó, tối 21/8, trong buổi tổng hợp luyện đầu tiên cũng đã xuất hiện nhiều vũ khí, khí tài hiện đại như tổ hợp tên lửa, máy bay không người lái (UAV) do Việt Nam làm chủ nghiên cứu, chế tạo, thu hút sự quan tâm đặc biệt của nhân dân và du khách.
Đáng chú ý, đây là lần đầu tiên kể từ Quốc khánh năm 1985, các loại khí tài cơ giới hạng nặng mới được điều động tham gia diễu binh, diễu hành tại trung tâm chính trị của cả nước. Trong đó, những tổ hợp tên lửa chiến lược và phòng thủ bờ biển là điểm nhấn quan trọng.
Hình ảnh dàn khí tài của Việt Nam trong buổi tổng hợp luyện tối 21/8. Ảnh: Báo Chính phủ
Scud-B: sức mạnh răn đe từ thập niên 1980
Theo Sputnik, nổi bật nhất trong buổi luyện tập là tổ hợp tên lửa đạn đạo Scud-B mang theo đạn đối đất R-17E. Đây là loại vũ khí chiến lược đã được biên chế vào Quân đội nhân dân Việt Nam từ thập niên 1980.
Trong những năm gần đây, Scud-B xuất hiện trước công chúng tại các Triển lãm Quốc phòng Quốc tế Việt Nam năm 2022 và 2024.
Như Sputnik đã từng đề cập, Scud-B là biến thể nâng cấp của Scud-A, đưa vào sử dụng từ năm 1962. Đây cũng là một trong những tên lửa đạn đạo phổ biến nhất từng được Liên Xô sản xuất, với khoảng 7.000 hệ thống được chế tạo và đưa vào trang bị cho quân đội 32 quốc gia.
Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI) cho biết Việt Nam là quốc gia duy nhất ở Đông Nam Á sở hữu loại tên lửa này, do Liên Xô viện trợ trong thập niên 1980.
Về thông số kỹ thuật, đạn R-17E dài hơn 11m, đường kính 0,88m, nặng 5,9 tấn khi phóng, trong đó phần đầu đạn gần 1 tấn. Tầm bắn đạt 300km, tốc độ gần 5.000km/h, với sai số vòng tròn (CEP) khoảng 450m nhờ hệ thống dẫn đường quán tính. Tên lửa có thể mang nhiều loại đầu đạn khác nhau, thường là đầu nổ mạnh.
Scud-B được triển khai trên xe bánh lốp hạng nặng MAZ-543, có khả năng cơ động cao, giúp lựa chọn vị trí phóng linh hoạt và giảm nguy cơ bị phát hiện, tiêu diệt. Quá trình triển khai đưa vào trạng thái sẵn sàng chiến đấu mất khoảng 1 giờ. Vũ khí này thường được sử dụng để tấn công các mục tiêu cố định.
Dữ liệu từ Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS, Mỹ) cho thấy Scud-B đã được sử dụng trong nhiều cuộc chiến tranh. Ai Cập từng khai hỏa loại tên lửa này trong cuộc xung đột Trung Đông năm 1973; khoảng 2.000 quả được phóng ở Afghanistan; trong chiến tranh Vùng Vịnh 1991, Iraq cũng triển khai biến thể cải tiến của Scud-B.
Hình ảnh dàn khí tài của Việt Nam trong buổi tổng hợp luyện tối 24/8. Ảnh: VTC News
Redut-M: "lá chắn" phòng thủ bờ biển
Một trong những hệ thống có kích thước lớn khác xuất hiện trong buổi hợp luyện của Việt Nam chính là tổ hợp tên lửa bờ biển 4K44M Redut-M, do Liên Xô phát triển trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh. Theo SIPRI, tổ hợp này được Liên Xô cung cấp cho Việt Nam năm 1980.
Hệ thống Redut-M bao gồm: đài điều khiển mặt đất Skala-E, đài chỉ huy, cùng ba xe chở đạn kiêm bệ phóng, mỗi xe mang một tên lửa đặt trong ống phóng. Tất cả được đặt trên khung gầm bánh lốp 4 trục ZIL-135K hoặc Baz-135MB nhằm tăng khả năng cơ động.
Tên lửa P-28 trang bị cho Redut-M có chiều dài 10,2m, đường kính gần 1m, trọng lượng phóng khoảng 4,2 tấn, sải cánh 2,6m có thể gấp gọn trong ống phóng. Tên lửa sử dụng động cơ hai tầng khởi tốc nhiên liệu rắn kết hợp động cơ turbine phản lực, đạt tốc độ gần 1.400km/h. Tầm bắn của P-28 khoảng 300km, có khả năng bay ở độ cao hành trình 7km, sau đó hạ thấp xuống 25–100m trong giai đoạn công kích để tránh radar và tăng khả năng xuyên phá.
Bastion-P: "Sát thủ diệt hạm" hiện đại của Việt Nam
Hệ thống Bastion-P, được Việt Nam biên chế từ nhiều năm qua, cũng góp mặt tại sự kiện. Đây là tổ hợp tên lửa phòng thủ bờ biển tối tân, do Nga và Belarus hợp tác phát triển, ra mắt năm 1997.
Bastion-P nổi bật với khả năng cơ động cao, hoạt động trong mọi điều kiện thời tiết, kháng nhiễu tốt và trang bị tên lửa hành trình siêu âm Yakhont. Một tổ hợp Bastion-P tiêu chuẩn gồm: 4 xe phóng tự hành K340P, 1–2 xe chỉ huy, 1 xe sửa chữa, 4 xe chở đạn K342P TZM cùng các phương tiện hậu cần.
Radar Monolit-B và trực thăng hải quân đóng vai trò phát hiện mục tiêu và dẫn bắn. Bastion-P chỉ mất 5 phút để chuyển trạng thái sẵn sàng, bảo đảm 8 quả tên lửa luôn trực chiến trong phạm vi bao quát 200km. Ở trạng thái chiến đấu, Bastion-P có thể hoạt động liên tục trong vòng từ 3 tới 5 ngày.
Khi khai hỏa, tên lửa Yakhont được phóng thẳng đứng nhờ cơ chế "phóng nguội", sau đó lao tới mục tiêu với tốc độ siêu âm, tầm bắn lên tới 300km.
Tổ hợp tên lửa Bastion-P được kỳ vọng có khả năng tiêu diệt tất cả các tàu chiến, tàu vận tải, tàu xuồng các loại, tấn công các mục tiêu đơn lẻ hoặc tấn công các cụm tầu thuyền chiến đấu, đồng thời có thể tấn công các cụm binh lực đổ bộ đường biển, đường không, các cụm binh lực trang bị nặng.
Hình ảnh các khối diễu binh tham gia tổng hợp luyện. Ảnh: QĐND
Trường Sơn – dấu ấn công nghiệp quốc phòng Việt Nam
Bên cạnh các hệ thống nhập khẩu, Việt Nam cũng giới thiệu tổ hợp tên lửa đất đối hải Trường Sơn do Tập đoàn Viettel tự chủ sản xuất.
Tổ hợp này bao gồm: xe chỉ huy chiến đấu, xe radar, xe bệ phóng, xe vận chuyển và nạp tên lửa. Đạn trang bị là tên lửa hành trình Sông Hồng, tầm bắn khoảng 80km, sử dụng cơ chế tầng khởi tốc nhiên liệu rắn đẩy tên lửa ra khỏi khoang bảo quản trước khi khởi động động cơ tự thân để bay tới mục tiêu và bay bám biển ở giai đoạn cuối để tăng khả năng xuyên thủng phòng thủ đối phương.
Việc đặt tên tổ hợp theo dãy núi Trường Sơn và đạn tên lửa theo dòng Sông Hồng mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc: sự kết hợp giữa "núi và sông", thể hiện ý chí bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.
Theo báo Công an nhân dân, Trường Sơn cùng đạn Sông Hồng là một trong những thành phần nòng cốt của hệ thống phòng thủ bờ biển Việt Nam. Đây cũng là minh chứng cho bước tiến mạnh mẽ trong năng lực tác chiến công nghệ cao của QĐND Việt Nam.
Tổ hợp S-125-VT: phòng không cơ động, hiệu quả
Tổ hợp tên lửa phòng không S-125-VT, phiên bản được Việt Nam nâng cấp từ hệ S-125M, cũng xuất hiện tại cuộc hợp luyện.
Tổ hợp này vẫn sử dụng đạn cũ nhưng được cải tiến hệ thống điều khiển, cho phép dẫn bắn 2 quả tên lửa cùng lúc vào 2 mục tiêu, nâng cao xác suất tiêu diệt tới 90% đối với máy bay chiến thuật. Đây là tỷ lệ cao đối với các loại vũ khí phòng không trên thế giới.
Xe điều khiển UNK-VT cùng hệ thống hỗ trợ đều được đặt trên khung gầm cơ động, rút ngắn thời gian triển khai và thu hồi xuống chỉ còn 20 phút, thay vì hơn 90 phút như bản gốc. Việc này rất quan trọng để cơ động trận địa tránh các đòn tấn công, tập kích hỏa lực của đối phương trong chiến đấu.
Hình ảnh người dân tập trung xem buổi tổng hợp luyện chuẩn bị cho lễ diễu binh 2-9. Ảnh: QĐND
UAV thế hệ mới với nhiều bước tiến đột phá
Ngoài tên lửa, QĐND Việt Nam cũng đưa ra trình diễn nhiều mẫu UAV do Viettel nghiên cứu, chế tạo 100% trong nước.
Điển hình như VU-C2: UAV cảm tử (đạn tuần kích), tích hợp AI, mang đầu đạn, có khả năng tự động tìm kiếm, phát hiện, khóa mục tiêu. Sải cánh 1,5m, trọng lượng cất cánh tối đa 8kg, thời gian bay 40 phút, tốc độ tấn công 130km/h.
Hay VU-R70: UAV trinh sát tầm trung, sải cánh 3,1m, trọng lượng 26kg, hoạt động 4,5 giờ, tốc độ 120km/h. Trang bị camera quang điện tử, đo xa laser, khả năng cất cánh/hạ cánh thẳng đứng (VTOL).
Ngoài ra còn có VU-R50: UAV trinh sát tầm ngắn, sải cánh 3,2m, bay 3 giờ, tốc độ tối đa 120km/h, phục vụ trinh sát nhanh và chính xác.
"Cùng với sự xuất hiện đồng thời nhiều hệ thống tên lửa uy lực cùng UAV thế hệ mới tại Quảng trường Ba Đình, Việt Nam không chỉ tái hiện truyền thống hào hùng của Quân đội nhân dân mà còn khẳng định bước tiến vượt bậc về năng lực tác chiến công nghệ cao trong thời đại mới.
Đây cũng được xem là thông điệp mạnh mẽ về sức mạnh răn đe, quyết tâm bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, đồng thời góp phần giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước đúng như tuyên bố của Đại tướng, Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang trước đó rằng, Việt Nam đầy đủ các lực lượng, các quân binh chủng... để bảo đảm an ninh nội địa và bảo vệ vững chắc Tổ quốc" - Sputnik kết luận.
