Có bao giờ bạn nhận thấy nhiều phụ nữ ở độ tuổi ngoài 40, 50 đột nhiên phải đối diện với hàng loạt bệnh mạn tính như huyết áp cao, tăng lipid máu hay tiểu đường không? Đây không phải là sự ngẫu nhiên, mà đằng sau đó là một thay đổi sinh lý sâu sắc và đáng kể mà hầu hết phụ nữ nào cũng sẽ trải qua: giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh. Đáng lo là nhiều chị em còn bị mãn kinh sớm, thậm chí khi ngoài 20 hoặc 30 tuổi.
Tiến sĩ Zhang Wei của Bệnh viện Đa khoa Jixi (Hắc Long Giang, Trung Quốc) chỉ ra rằng tác động của mãn kinh vượt xa những cơn bốc hỏa thông thường. Nó làm thay đổi các quy luật nội tại của cơ thể, dẫn đến cơn bão chuyển hóa. Trong đó, tăng huyết áp là một trong những thách thức hàng đầu mà chúng ta cần chủ động đối phó.
1. Tại sao nữ giới tiền mãn kinh thường bị tăng huyết áp?
Trong suốt giai đoạn dậy thì và sinh sản, hormone estrogen đóng vai trò là một "thiên thần hộ mệnh" mạnh mẽ cho hệ tim mạch. Estrogen giúp thúc đẩy tế bào nội mô mạch máu sản xuất các chất giãn mạch như oxit nitric, duy trì độ đàn hồi và linh hoạt của thành mạch, từ đó giúp duy trì huyết áp bình thường.
Ảnh minh họa
Tuy nhiên, khi phụ nữ bước vào giai đoạn tiền mãn kinh, chức năng buồng trứng suy giảm, sự tiết estrogen giảm mạnh, để lại một khoảng trống bảo vệ khổng lồ. Theo Tiến sĩ Zhang, sự thiếu vắng estrogen khiến huyết áp dễ dàng trỗi dậy thông qua các cơ chế:
- Mất độ đàn hồi: Thành mạch máu dần trở nên cứng, giảm khả năng giãn nở. Điều này giống như đường ống nước chuyển từ ống cao su mềm sang ống sắt gỉ sét, khiến áp lực bên trong thành ống tăng lên.
- Kích hoạt hệ co mạch: Hệ thống renin-angiotensin-aldosterone bị kích hoạt quá mức, sản xuất nhiều angiotensin II - một chất co mạch mạnh, dẫn đến giữ nước và natri, đẩy huyết áp lên cao.
- Thần kinh giao cảm: Sự suy giảm estrogen cũng làm tăng hoạt động của hệ thần kinh giao cảm, gây nhịp tim nhanh hơn và co mạch, làm trầm trọng thêm tình trạng tăng huyết áp.
Chưa kể, phụ nữ tiền mãn kinh hoặc mãn kinh còn dễ rơi vào 2 tình trạng làm tăng huyết áp sau:
- Dễ tích tụ mỡ bụng: Trong giai đoạn này, tốc độ trao đổi chất giảm, khiến mỡ dễ tích tụ ở bụng. Đây là một yếu tố nguy cơ độc lập gây tăng huyết áp.
- Tăng độ nhạy với muối: Khi tiền mãn kinh và mãn kinh, cơ thể tăng độ nhạy cảm với muối, nghĩa là ăn cùng một lượng muối cũng dễ bị tăng huyết áp hơn trước.
6 thực phẩm hạ huyết áp cực "nhạy" và lành mạnh
Mãn kinh hay tiền mãn kinh không phải là bệnh, mà là giai đoạn sinh lý đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt. Bên cạnh việc kiểm soát căng thẳng và tập thể dục theo lời khuyên của Tiến sĩ Zhang, bạn có thể chủ động bổ sung 6 thực phẩm dưới đây để kiểm soát huyết áp:
- Chuối: Giàu kali, giúp cân bằng tác dụng của natri (muối) và giảm căng thẳng trên thành mạch máu.
- Rau lá xanh đậm: Chứa nhiều nitrat tự nhiên, giúp mạch máu thư giãn, dễ dàng giãn nở, từ đó hỗ trợ hạ huyết áp.
Ảnh minh họa
- Củ dền: Tương tự rau xanh, củ dền giàu nitrat giúp chuyển hóa thành oxit nitric trong máu, làm giãn mạch máu một cách mạnh mẽ.
- Yến mạch: Giàu chất xơ hòa tan (beta-glucan), giúp làm giảm cholesterol, cải thiện chức năng nội mạc mạch máu, và gián tiếp hỗ trợ giảm huyết áp.
- Sữa chua không đường: Là nguồn canxi và magie dồi dào, các khoáng chất này rất cần thiết để duy trì sự điều hòa huyết áp và ngăn ngừa tình trạng loãng xương sớm do thiếu estrogen.
- Hạt bí, hạt hướng dương: Cung cấp lượng lớn magie và các chất béo lành mạnh. magie có tác dụng làm thư giãn các cơ trơn trong thành mạch máu, giúp hạ huyết áp tự nhiên.
Nguồn và ảnh: QQ, Women's Health
