Theo Reuters, Bộ Tài chính Mỹ, cơ quan chịu trách nhiệm phê duyệt thương vụ, hôm thứ Năm đã bác bỏ thương vụ mua lại của Gunvor, đồng thời gọi tập đoàn này là “con rối của Điện Kremlin”, ám chỉ mối liên hệ giữa Gunvor và Moscow. Quyết định này giáng một đòn mạnh vào nỗ lực của Lukoil nhằm thoái vốn khỏi hệ thống tài sản toàn cầu để tránh tổn thất do trừng phạt.
Các biện pháp trừng phạt của Washington, được Tổng thống Donald Trump công bố hồi tháng trước, nhằm ép Nga ngồi vào bàn đàm phán về Ukraine. Cùng với Lukoil, tập đoàn dầu khí quốc doanh Rosneft cũng bị đưa vào danh sách cấm vận.
Geoffrey Pyatt, cựu trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách năng lượng, nhận định: “Thông điệp rõ ràng của Bộ Tài chính Mỹ là lời cảnh báo với thị trường rằng bất kỳ ai hy vọng việc giao thương năng lượng với Nga sớm trở lại bình thường sẽ phải thất vọng.”
Các chuyên gia cho rằng, khi hạn chót của Bộ Tài chính Mỹ đang đến gần, Lukoil nhiều khả năng buộc phải bán tháo tài sản quốc tế với giá rẻ cho một tập đoàn phương Tây. Danh mục này trải dài từ các mỏ dầu lớn ở Iraq, Kazakhstan, Trung Đông và châu Phi đến nhà máy lọc dầu Neftohim Burgas ở Bulgaria và Petrotel ở Romania.
Một số chuyên gia tài chính cho rằng giá trị ước tính của khối tài sản Lukoil có thể vào khoảng 20 tỷ USD.
Tại Moldova, Bộ trưởng Năng lượng Dorin Junghietu ngày 1/11 thông báo Lukoil sẽ phải ngừng mọi hoạt động tại nước này từ ngày 21/11. Lukoil hiện sở hữu hệ thống trạm xăng, cung cấp phần lớn nhiên liệu cho thị trường nội địa, đồng thời là chủ sở hữu duy nhất của cơ sở lưu trữ và tiếp nhiên liệu tại sân bay quốc tế Chișinău. Chính phủ Moldova đã yêu cầu Washington tạm hoãn lệnh trừng phạt để tránh gián đoạn nguồn cung xăng dầu, song đồng thời từ chối đề nghị của Lukoil bán cơ sở sân bay cho bên thứ 3.
Cũng trong ngày 1/11, Quốc hội Bulgaria đã thông qua dự luật cho phép chính phủ tạm thời tiếp quản nhà máy lọc dầu Burgas của Lukoil, cơ sở lớn nhất vùng Balkan. Theo luật mới, một “bên quản lý thương mại đặc biệt” do chính phủ chỉ định sẽ giám sát hoạt động nhà máy sau ngày 21/11 và có quyền bán lại tài sản này, với toàn bộ tiền thu được sẽ được gửi vào tài khoản mang tên Lukoil nhưng công ty không được phép sử dụng.
Cựu Thủ tướng Boyko Borissov, lãnh đạo đảng GERB, cho biết biện pháp này nhằm “bảo vệ lợi ích quốc gia và tránh gián đoạn nguồn cung dầu trong khu vực”.
Tại Phần Lan, chuỗi trạm xăng Teboil, thuộc sở hữu của Lukoil, đang dần cạn kiệt nguồn cung nhiên liệu do không thể ký hợp đồng mới dưới tác động của lệnh cấm. “Một số trạm đã hết xăng và số lượng này đang tăng từng ngày,” Toni Flyckt, Giám đốc truyền thông của Teboil, cho biết trên tờ Helsingin Sanomat.
Trước tình hình này, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov kêu gọi tôn trọng lợi ích hợp pháp của Lukoil và lên án các biện pháp trừng phạt của Mỹ là “phi pháp”.
“Chúng tôi tin rằng quyền lợi hợp pháp của một công ty quốc tế lớn bao gồm cả doanh nghiệp Nga như Lukoil trong thương mại và quan hệ kinh tế toàn cầu cần được tôn trọng,” ông nói.
Tham khảo Reuters
