Thiếu điện sạch, khó giữ chân nhà đầu tư công nghệ cao

Điện sạch là một trong các tiêu chí quan trọng được ông Đặng Tấn Đức, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển (R&D) Tập đoàn Becamex nêu ra tại hội thảo xúc tiến đầu tư vào khu công nghệ số tập trung, diễn ra vào ngày 5.12.

Hội thảo do Cục Công nghiệp công nghệ thông tin (Bộ Khoa học và Công nghệ) phối hợp Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính) và Khu Công viên phần mềm Quang Trung (QTSC), Trung tâm hỗ trợ và tư vấn chuyển đổi số TP.HCM (DXCenter) tổ chức.

Không có năng lượng sạch, khó tham gia vào cuộc chơi công nghệ số

Theo ông Đặng Tấn Đức, các ngành công nghệ cao đòi hỏi nguồn điện ổn định, nhất là các trung tâm dữ liệu, ngành bán dẫn. Các nước trong khu vực Đông Nam Á như Thái Lan, Singapore cũng đã tính toán nguồn điện sạch cho các khu công nghệ cao.

"Sản xuất công nghệ cao mà không có điện thì rất khó thu hút đầu tư. Nhà đầu tư không chỉ cần nguồn cung ổn định mà còn nguồn năng lượng tái tạo để đáp ứng các cam kết phát triển bền vững, trung hòa carbon và net zero. Nếu không có năng lượng sạch thì rất khó để tham gia vào cuộc chơi công nghệ số", ông Đức nói.

ẢNH: SỸ ĐÔNG

Bên cạnh hạ tầng, ông Đức nhận định nguồn nhân lực giữ vai trò then chốt khi phát triển các khu công nghệ số. Điều này đòi hỏi các khu công nghệ số phải kết nối viện nghiên cứu, trường đại học trong nước và quốc tế để chuẩn bị nguồn nhân lực. Vì Việt Nam là quốc gia đi sau nên phải chủ động liên kết với quốc tế chứ không thể đi theo từng bước tuần tự thông thường.

"Các trường đại học phải bắt đầu nghiêm túc trong nghiên cứu phát triển, không chỉ tạo ra bài báo khoa học mà phải hướng đến các bằng sáng chế và sản phẩm công nghệ có thể áp dụng được trong các doanh nghiệp", ông Đức chia sẻ thêm.

ẢNH: SỸ ĐÔNG

Đồng quan điểm, ông Phan Phương Tùng, Giám đốc Trung tâm hỗ trợ và tư vấn chuyển đổi số TP.HCM - DXCenter (thuộc QTSC) nhấn mạnh khu công nghệ số không chỉ cần hạ tầng thuận lợi, chính sách thông thoáng, dịch vụ tốt mà còn cần cả nhân lực.

Ông khuyến nghị các nhà đầu tư khi xây dựng khu công nghệ số nên dành một phân khu chức năng đào tạo nhân lực để giải quyết một phần nhu cầu nhân sự. Song song đó, các doanh nghiệp cần đẩy mạnh liên kết 3 nhà (nhà trường, doanh nghiệp, nhà nước) để chuẩn bị nguồn nhân lực, nhất là những ngành trọng điểm.

Chính sách gặp vướng mắc sẽ sửa ngay lập tức

Ông Nguyễn Khắc Lịch, Cục trưởng Cục Công nghiệp công nghệ thông tin nhìn nhận xu thế chung là cạnh khu công nghệ số cần có khu dân cư, bởi lẽ nhà đầu tư, chuyên gia gắn bó nhiều năm, họ còn có gia đình. Trong thiết kế chính sách sắp tới sẽ tính toán đến những nhu cầu đó. "Họ đến mà cái gì cũng thiếu thì hôm sau họ sẽ bỏ chạy", ông Lịch nói.

Cục trưởng Cục Công nghiệp công nghệ thông tin cho biết sẽ đưa các chính sách đi vào cuộc sống ngay trong năm 2026, nếu gặp vướng mắc thì lập tức sửa. "Chúng tôi sẵn sàng sửa bất kỳ lúc nào nếu chính sách đó trở thành điểm nghẽn", ông Lịch khẳng định.

ẢNH: SỸ ĐÔNG

Đến nay, cả nước có 8 khu công nghệ số tập trung được thành lập tại Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng và Cần Thơ với hơn 630 doanh nghiệp công nghệ số hoạt động, thu hút hơn 42.000 lao động chất lượng cao. Hiệu suất sử dụng đất đạt khoảng 10 triệu USD/ha/năm.

"Đây là mức rất cao so với các khu chức năng khác", ông Lịch đánh giá. Bên cạnh đó, năng suất lao động và thu nhập cũng cao vượt trội so với mặt bằng chung.

Vừa qua, luật Công nghiệp công nghệ số năm 2025 ra đời đã khắc phục những điểm hạn chế, mở ra chương mới cho mô hình khu công nghệ số tập trung, với các cơ chế ưu đãi vượt trội, sự thông thoáng về thể chế, môi trường thử nghiệm sandbox, và hạ tầng số dùng chung như cloud, data center, phòng lab kiểm thử chip, hay siêu máy tính phục vụ huấn luyện AI.

"Đây không chỉ là chính sách. Đây là thông điệp mạnh mẽ rằng Việt Nam đã sẵn sàng đi nhanh, đi trước trong kỷ nguyên công nghệ số", ông Lịch nhận định.