Đó là hình ảnh mà Osho, tác giả quyển sách Tỉnh thức, dùng để chúng ta hình dung về sự không tỉnh thức, hay một cách nói khác của ông là “con người đang say ngủ”.
Trạng thái vô thức là căn nguyên của đau khổ?
Vì sao Osho cho rằng con người đang say ngủ?
“Im lặng là không gian nơi con người tỉnh thức, còn tâm trí ồn ào là nơi con người say ngủ. Nếu tâm trí của bạn cứ mãi huyên thuyên thì bạn vẫn đang say ngủ”. Đó là kiểu say ngủ của con người mà Osho muốn đề cập. Điều gì xảy ra khi tâm trí bạn cứ mãi huyên thuyên?
Cuốn sách "Tỉnh thức" của Osho (Ảnh: Nhà xuất bản).
Theo Osho, nếu tâm trí cứ mãi huyên thuyên, thì chúng ta cứ sống mà hoàn toàn không chú ý đến những gì đang xảy ra chung quanh… Chúng ta làm mọi việc mà không cần nhận thức. Chúng ta vận hành như rô-bốt. Chúng ta không còn là con người mà chỉ là những cỗ máy.
Nếu quan sát bản thân, bạn sẽ biết mình hành xử máy móc như thế nào. Nhưng đáng tiếc, rất ít người sống trong trạng thái tỉnh thức để quan sát mọi thứ xung quanh, và quan sát chính mình. Họ luôn trong trạng thái say ngủ với tâm trí mãi huyên thuyên. Với Osho, tất cả những gì chúng ta cần làm là: Có ý thức và buông tâm trí.
Osho cho rằng trạng thái vô thức là căn nguyên của đau khổ. Chúng ta đau khổ vì không nhận thức được những việc mình đang làm, những điều mình đang nghĩ, những thứ mình đang cảm nhận. Vậy nên chúng ta mới không ngừng mâu thuẫn với chính mình trong từng khoảnh khắc.
Osho cho bạn thấy một hình ảnh: “Toàn bộ cơ thể giống như một ngôi nhà và tâm trí đang đi hoang, chủ nhà lúc nào cũng đang đi đến nơi nào khác và ngôi nhà luôn trống không. Và cuộc đời đến gõ cửa nhà bạn - bạn có thể gọi đó là Thượng đế hay bất cứ cái tên nào, tên gọi không quan trọng, hãy gọi nó là sự tồn tại - nó đến gõ cửa nhà bạn, nó gõ không ngừng nhưng không bao giờ tìm được bạn ở đó”.
Và theo ông, con người không nên hành động hay nói năng như thể đang say ngủ.
Cho nên, theo Osho, bạn phải nhận thức được cơ thể mình, nhận thức được những việc bạn đang làm với cơ thể. Để tỉnh thức, bạn cần thấm nhuần là bạn đang say ngủ. Để đánh thức bản thân, bạn phải nỗ lực hết mình và có lòng kiên trì vô hạn.
Đọc Tỉnh thức, bạn sẽ có thêm căn cứ để hiểu giấc ngủ này của loài người là gì? Nó diễn ra như thế nào? Cơ chế của nó là gì? Nó hoạt động ra sao? Có thể bạn sẽ cảm nhận được nó, bạn đã bắt đầu trở nên tỉnh táo, đã ở trên đường thoát khỏi nó, đi vào con đường tỉnh thức.
Tỉnh thức để cân bằng cuộc sống
Tỉnh thức không phải là một khái niệm quá mới mẻ. Nếu bạn đã từng đến với thiền, đã từng tìm hiểu về Phật pháp, thì đó còn là một khái niệm khá quen thuộc. Nhưng Tỉnh thức của Osho vừa tiếp thu triết thuyết của các tôn giáo, vừa có thêm nhiều chiều sinh động, khác biệt.
Dẫn lời Đức Phật “Tỉnh thức là đường sống”, Osho cho rằng càng tỉnh thức, bạn sẽ càng trở nên sống động.
Osho khuyên: Hãy hành động, nói năng với trạng thái tỉnh thức trọn vẹn, rồi bạn sẽ thấy bên trong mình có một sự thay đổi to lớn. Chính trạng thái tỉnh thức đó sẽ làm thay đổi hành vi của bạn. Bạn không thể mắc tội lỗi; bạn không cần kiểm soát cơn giận vì khi bạn tỉnh thức cơn giận không bao giờ nảy sinh…
Osho cũng tỉ mỉ chỉ cho bạn cách để sống tỉnh thức, từ việc luôn nhận thức đầy đủ về bản thân và định tâm, đến hiểu về tâm trí và thiền. Việc không ngừng nhớ tới bản thân sẽ tạo ra một năng lượng rất tinh tế trong bạn.
Để tỉnh thức, bạn phải tập quan sát mà không chạy theo suy nghĩ, không phán xét. Khi bạn hoàn toàn tỉnh thức, mọi việc bạn làm đều tốt. Và khi bạn thiền, bạn cần biết thiền không phải là một nỗ lực chống lại tâm trí mà là cách để hiểu tâm trí.
Thiền là một cách đầy yêu thương để chứng kiến tâm trí, tất nhiên bạn phải rất kiên nhẫn. Toàn bộ kiến thức về thiền không có gì khác ngoài định tâm, di chuyển vào trung tâm, cắm rễ ở đó, an cư ở đó. Từ chỗ này, toàn bộ góc nhìn sẽ thay đổi.
Theo Osho, nhận thức hay tỉnh thức là bí quyết để sống một cuộc đời tự do, tự chủ và cân bằng.
Ông muốn độc giả khám phá sức mạnh chuyển hóa của việc nuôi dưỡng nhận thức trong cuộc sống hàng ngày; vận dụng sự tỉnh thức và quá trình quan sát để thoát khỏi những thói quen, những hành vi bị chi phối bởi cái tôi và sự nhào nặn của xã hội. Đồng thời nhận ra tầm quan trọng của việc sống trọn vẹn trong khoảnh khắc hiện tại.
Tỉnh thức không phải là một quyển sách có thể đọc nhanh. Bạn cần có những khoảng dừng; những khoảng lặng để nghiền ngẫm, thấu triệt. Nhưng đọc rồi, sự thâm sâu của nó có thể sẽ nâng bạn lên một tầm nhận thức mới, một trạng thái tỉnh thức mới, giúp bạn cảm thấy cuộc sống của mình thật sự cân bằng và hạnh phúc.
Theo First News
