Ảnh minh hoạ
Một nữ sinh lớp 7 bị xâm hại. Em đã về nói với cha mẹ. Gia đình em không chọn im lặng, không giấu giếm vì sợ điều tiếng. Họ trình báo cơ quan công an, đưa con đi giám định, phối hợp đầy đủ với các bước xử lý theo quy định pháp luật.
Ở thời điểm đó, nếu nhìn từ bên ngoài, có lẽ nhiều người sẽ nói: gia đình này đã làm đúng. Em học sinh ấy cũng đã làm đúng, đúng như những gì người lớn vẫn thường khuyên trẻ em khi nói về phòng ngừa xâm hại.
Nhưng bi kịch không dừng lại ở đó.
Sau khi sự việc được xử lý, nữ sinh quay trở lại trường học. Và từ đây, một tổn thương khác bắt đầu. Không rõ thông tin xuất phát từ đâu, bằng cách nào, nhưng trong lớp học, em không còn là một học sinh bình thường. Em bị gọi bằng một cái tên nhục nhã “đồ bị hiếp dâm”. Những lời trêu chọc lặp đi lặp lại. Những ánh nhìn soi mói. Những tiếng xì xào sau lưng. Cuối cùng, nữ sinh đã chọn cách kết thúc cuộc đời. Trong thư để lại, em viết rằng em hận người đã xâm hại mình.
Câu chuyện được một trung tá công an ở TP.HCM kể lại trong sự kiện tuyên truyền, cảnh báo về xâm hại trẻ em và bạo lực học đường mới đây khiến người làm mẹ như tôi rùng mình, đau xót. Không phải vì sự việc đã xảy ra mà còn vì cách nó kết thúc. Một cái kết khiến nhiều phụ huynh buộc phải dừng lại để tự hỏi: chúng ta đã thực sự dạy con mình điều gì?
Bản thân em và gia đình đã từng vượt qua được tổn thương ban đầu. Điều khiến em gục ngã lại chính là sự phân biệt đối xử của những người bạn học. Không có đòn roi. Không có xô đẩy. Nhưng đó là một dạng bạo lực tinh thần kéo dài, âm thầm và dai dẳng.
Cha mẹ cần dạy con cách trở thành một nơi an toàn cho người khác
Là một người mẹ có con đang bước vào tuổi dậy thì, khi đọc đến đây, tôi không thể không đặt mình vào câu chuyện ấy.
Nếu đó là con tôi, tôi sẽ nghĩ gì? Tôi đã dạy con đủ dũng cảm để nói ra, để tìm kiếm sự giúp đỡ. Nhưng tôi chợt nhận ra, mình chưa từng chắc chắn rằng: khi con quay trở lại trường học, môi trường ấy có đủ an toàn để con tiếp tục sống như một đứa trẻ bình thường hay không.
Rồi tôi lại nghĩ đến một khả năng khác, khiến tôi còn lo hơn. Nếu con tôi không phải là nạn nhân, mà là một trong những đứa trẻ đã trêu chọc bạn thì sao? Những đứa trẻ ấy không phải sinh ra đã ác. Chúng có thể không hiểu hết ý nghĩa của lời nói mình thốt ra. Chúng có thể chỉ đang lặp lại những gì nghe được từ người lớn, từ mạng xã hội, từ cách xã hội vẫn hay gắn nhãn và soi mói nỗi đau của người khác. Chúng có thể nghĩ đó chỉ là một câu nói đùa, một câu gọi cho vui, một cách để đứng về phía số đông. Nhưng với người bị tổn thương, mỗi câu nói ấy là một nhát cắt.
Chúng ta thường dạy con tránh xa người xấu, dạy con cách tự bảo vệ mình. Nhưng có lẽ, chúng ta chưa dạy con đủ nhiều về việc làm thế nào để không trở thành người gây tổn thương cho người khác. Chưa dạy con rằng có những câu chuyện không nên bàn tán, có những nỗi đau không được phép đem ra làm trò đùa. Và rằng im lặng trước sự bắt nạt, đôi khi cũng là một dạng tiếp tay.
Người trung tá nói: “Giá như lúc ấy bạn bè biết động viên, an ủi bạn. Giá như đừng vô cảm như thế”. Điều “giá như” đó không hề lớn lao. Nó không đòi hỏi sự dũng cảm phi thường, ra tay anh hùng nghĩa hiệp. Chỉ cần một chút tử tế. Chỉ cần coi bạn vẫn là bạn, không hơn, không kém. Nhưng điều đơn giản đến nhường ấy đã không xảy ra.
Câu chuyện là một lời cảnh báo rất rõ ràng dành cho người lớn: sau xâm hại, điều đáng sợ nhất với một đứa trẻ không chỉ là biến cố ban đầu mà còn là cách xã hội đối xử với em sau đó. Và xã hội ấy bắt đầu từ chính trường học, từ lớp học, từ những đứa trẻ ngồi cạnh con chúng ta mỗi ngày.
Là một người mẹ, tôi nghĩ đã đến lúc chúng ta không chỉ dạy con cách tránh nguy hiểm mà còn phải dạy con cách trở thành một nơi an toàn cho người khác. An toàn trong lời nói. An toàn trong ánh nhìn. An toàn trong sự im lặng đúng lúc.
Bởi đôi khi, bi kịch không đến từ kẻ xa lạ ngoài xã hội mà đến từ những người rất gần, những người mà con chúng ta gọi là “bạn”.
