Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM (cơ sở 3), nhiều loại rau gia vị quen thuộc không chỉ giúp món ăn ngon hơn mà còn có giá trị dược liệu cao, góp phần phòng bệnh và nâng cao sức khỏe nếu sử dụng thường xuyên, đúng cách.
Việc sử dụng rau gia vị hằng ngày với lượng vừa phải mang lại nhiều lợi ích lâu dài. Các tinh dầu và hoạt chất sinh học trong rau gia vị giúp kháng khuẩn, chống viêm, hỗ trợ hệ miễn dịch và tiêu hóa. Đặc biệt, khi dùng các loại rau đó thường xuyên, bạn có thể tăng khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh từ môi trường, giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng thông thường.
Tại Việt Nam, các loại rau gia vị như hành lá, kinh giới, tía tô, mùi tàu, rau húng đều rất dễ trồng, giá rẻ, có quanh năm. Theo y học cổ truyền và cả y học hiện đại, đây đều là những “vị thuốc xanh” có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, hỗ trợ tiêu hóa, tăng sức đề kháng giúp con người sống khỏe, sống thọ hơn.
2 loại rau được bác sĩ Vũ khuyên nên ăn hằng ngày, thuận tiện cả dùng chín và sống:
Thứ nhất là hành lá, còn gọi là hành hoa, thông bạch hay đại thông, là một trong những loại rau gia vị phổ biến nhất. Theo bác sĩ Vũ, theo y học cổ truyền, hành có vị cay, tính bình, không độc, thường được dùng để phát tán phong hàn, ra mồ hôi, lợi tiểu và sát trùng.
Hành được sử dụng để chữa các chứng cảm mạo, sốt, sốt rét, nhức đầu, ngạt mũi, phù thũng. Khi bị cảm lạnh, nhiều người chỉ cần ăn bát cháo nóng có thêm hành hoặc xông hơi bằng hành giã nát pha nước sôi là đã thấy nhẹ người, dễ chịu hơn.
Dưới góc độ khoa học hiện đại, hành có tác dụng kháng sinh tự nhiên nhờ chứa acid malic, phytin, alylsunfit và tinh dầu, đặc biệt là allicin - hoạt chất có khả năng diệt khuẩn rất mạnh. Nhờ đó, hành giúp ức chế vi khuẩn gây bệnh đường hô hấp, tiêu hóa, đồng thời hỗ trợ tăng sức đề kháng. Việc ăn hành thường xuyên với lượng vừa phải cũng giúp cơ thể thích nghi tốt hơn với thời tiết lạnh, ẩm.
Thứ hai là rau kinh giới, còn gọi là kinh giới tuệ, giả tô hay khương giới, là loại rau gia vị quen thuộc trong nhiều món ăn dân dã.
Bác sĩ Vũ cho biết trong kinh giới chứa nhiều tinh dầu cùng các hoạt chất chống oxy hóa làm chậm quá trình lão hóa của tế bào và chống viêm ngăn ngừa nhiều bệnh tật.
Lá kinh giới có mùi thơm đặc trưng, vị cay nồng, giúp kích thích tiêu hóa, giảm triệu chứng đầy bụng khó tiêu và làm ấm cơ thể.
Các nghiên cứu cho thấy rau kinh giới chứa nhiều chất oxy hóa có khả năng ức chế một số loại virus. Khi dùng với liều lượng phù hợp, kinh giới có tác dụng hạ sốt, chống viêm, giảm đau và an thần nhẹ.
Theo y học cổ truyền, kinh giới có vị cay, tính ôn, thường được dùng để chữa ngoại cảm phát sốt, giải cảm hàn, làm ra mồ hôi, ôn ấm dạ dày và hệ tiêu hóa. Liều dùng thông thường là 6-12g mỗi ngày dưới dạng thuốc sắc hoặc bột.
Kinh giới cũng xuất hiện trong nhiều bài thuốc quen thuộc như: sắc nước uống để chữa cảm cúm, say nắng, nhức đầu. Người dân có thể sao vàng, tán nhỏ kinh giới dùng khi mới chớm cảm.
Mỗi bữa ăn, mọi người có thể dùng kinh giới ăn sống để tăng thêm sức đề kháng cho cơ thể nhất là vào mùa lạnh ở miền Bắc.
Tuy nhiên, bác sĩ lưu ý, rau gia vị chỉ phát huy tốt khi dùng đúng cách, không lạm dụng, đặc biệt với người có cơ địa dị ứng hoặc bệnh nền đặc biệt.
