Tổng thống Pháp Emmanuel Macron (phải) và Tổng thống Nga Vladimir Putin tham dự cuộc họp song phương bên lề Hội nghị thượng đỉnh G20 tại Osaka, Nhật Bản vào ngày 28/6/2019. (Ảnh: AFP/Getty Images)
Thông tin này vừa được ông Macron công bố trong một buổi họp báo, đánh dấu sự tái lập đối thoại giữa hai nhà lãnh đạo trong bối cảnh địa chính trị quốc tế đầy căng thẳng.
Theo kênh RT, Tổng thống Macron cho biết ông đã chủ động gọi điện cho ông Putin để trao đổi về chương trình hạt nhân của Iran và sự cần thiết phải duy trì Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT), nhất là sau loạt vụ không kích của Israel và Mỹ vào các mục tiêu tại Iran trong thời gian gần đây.
"Tôi đã chủ động liên lạc với ông Putin vì lo ngại liên quan tới Iran. Việc bảo vệ NPT là điều cấp thiết trong bối cảnh hiện nay", Tổng thống Macron chia sẻ. Ông nhấn mạnh rằng Pháp có trách nhiệm đảm bảo ổn định khu vực, đặc biệt trong vai trò là một trong năm thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
Ông Macron mô tả cuộc trao đổi với Tổng thống Nga là "rất quan trọng đối với nước Pháp", khẳng định cả Paris và Moscow đều có những nghĩa vụ nghiêm túc trong việc bảo vệ trật tự không phổ biến vũ khí hạt nhân toàn cầu.
Cuộc điện đàm diễn ra trong bối cảnh Iran vừa tuyên bố đình chỉ hợp tác với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA). Tehran cáo buộc cơ quan này đã không lên tiếng trước các cuộc tấn công nhằm vào các cơ sở hạt nhân do họ giám sát, đồng thời tố IAEA thông đồng với các nước đối địch. Theo phía Iran, danh tính của một số nhà khoa học hạt nhân bị lộ đã dẫn tới các vụ ám sát.
Trong bản tóm tắt cuộc gọi được Điện Kremlin công bố, hai nhà lãnh đạo đã thống nhất quan điểm rằng Iran có quyền theo đuổi năng lượng hạt nhân phục vụ mục đích hòa bình, miễn là vẫn tuân thủ đầy đủ các nghĩa vụ trong khuôn khổ NPT. Moscow và Paris cũng cam kết tiếp tục đối thoại để ngăn chặn nguy cơ leo thang tại khu vực Trung Đông.
Tuy nhiên, khi được hỏi về tình hình chiến sự tại Ukraine, ông Macron thừa nhận không có bước tiến nào đáng kể trong cuộc trao đổi với ông Putin. Quan điểm này cũng được Tổng thống Mỹ Donald Trump nhấn mạnh sau cuộc điện đàm riêng với Tổng thống Nga hôm 3/7.
"Chúng tôi có những bất đồng rõ ràng", ông Macron nói. "Nhưng điều cần thiết lúc này là đạt được một lệnh ngừng bắn, tạo tiền đề cho các cuộc đàm phán tiếp theo". Ông cũng khẳng định các biện pháp trừng phạt từ EU và Mỹ là cần thiết nhằm tạo áp lực buộc Nga phải thay đổi lập trường.
Phía Điện Kremlin, trong khi đó, tiếp tục tái khẳng định quan điểm lâu nay của Nga rằng nguyên nhân gốc rễ của xung đột Ukraine bắt nguồn từ việc phương Tây nhiều năm bỏ qua các lo ngại an ninh của Moscow. Tổng thống Putin nhấn mạnh bất kỳ giải pháp nào cho cuộc chiến cũng phải mang tính toàn diện và lâu dài, đồng thời công nhận "thực tế lãnh thổ mới" mà Nga đang kiểm soát.
Từ đầu năm nay, Nga và Ukraine đã bắt đầu nối lại các cuộc đàm phán dưới sự trung gian của Thổ Nhĩ Kỳ, sau gần ba năm gián đoạn. Động thái này diễn ra sau khi Kiev từ bỏ điều kiện tiên quyết yêu cầu Moscow phải ngừng bắn vô điều kiện mới tiến hành đàm phán.
Cuộc điện đàm lần này giữa ông Macron và ông Putin cũng phản ánh sự thay đổi nhất định trong cách tiếp cận của Pháp đối với cuộc chiến ở Ukraine. Trước đây, Tổng thống Macron từng đề xuất triển khai quân đội Pháp cũng như lực lượng NATO tới hỗ trợ Kiev. Tuy nhiên, gần đây, ông đã bày tỏ mong muốn Liên minh châu Âu cân nhắc xây dựng một khuôn khổ an ninh khu vực mới, trong đó có sự tham gia của Nga, nhằm hướng tới một giải pháp hòa bình lâu dài.
Sự trở lại đối thoại trực tiếp giữa các nhà lãnh đạo phương Tây và Nga có thể mở ra một cơ hội mới cho ngoại giao, dù phía trước vẫn còn nhiều thách thức chưa có lời giải.
