Trong kho tàng nhân vật của Tây Du Ký, mỗi nhân vật đều có sức hấp dẫn riêng, từ Tôn Ngộ Không với tài năng phi phàm, Trư Bát Giới với tính cách hài hước nhưng cũng không kém phần mạnh mẽ, đến Đường Tăng với lòng từ bi và nghị lực kiên cường. Nhưng khi nói đến Sa Tăng, nhiều người hẳn sẽ lập tức nghĩ: “Ồ, nhân vật này chắc là yếu nhất đội hình Tây Du Ký rồi”.
Lí do nghe qua có vẻ hợp lý bởi Sa Tăng hiền lành, ít nói, không có màn trình diễn võ công hay phép thuật nào nổi bật, thường lùi về phía sau hoặc đảm nhận vai trò gánh nặng vật chất trong đoàn. Thậm chí, những lần chiến đấu của Sa Tăng so với Ngộ Không hay Bát Giới đều có vẻ thua kém rõ rệt. Chính vì vậy, trong tâm thức nhiều thế hệ độc giả và khán giả, Sa Tăng thường bị xem là “nhân vật yếu nhất Tây Du Ký”.
Tuy nhiên, nếu nhìn kỹ hơn, cách nhìn này thực ra chỉ nông cạn và bỏ qua những chi tiết quan trọng trong văn bản gốc. Sa Tăng không hề yếu, mà đơn giản là không phô trương sức mạnh. So với Ngộ Không, người phô diễn hết tài năng chiến đấu với vũ khí thần thông, hay Bát Giới, vốn có sức mạnh thiên phú và các tuyệt chiêu “bạo lực” thì Sa Tăng chọn cách ẩn mình, kiềm chế sức mạnh, điều này không chỉ thể hiện sự điềm tĩnh mà còn phản ánh tư tưởng tu hành khi sức mạnh cần được điều khiển, không thể tùy tiện phô trương.
Sa Tăng là nhân vật kém cỏi nhất trong Tây Du Ký hay cao thủ bất tử ẩn giật?
Thêm vào đó, trong các trận chiến mà bốn thầy trò trải qua, Sa Tăng nhiều lần ra tay cứu nguy đoàn, đặc biệt trong những tình huống quan trọng, mà người xem chỉ để ý thấy hành động Sa Tăng cứu hành lý hay bảo vệ Đường Tăng. Ví dụ, trong một số tập, khi Ngộ Không hoặc Bát Giới bị kìm chân bởi phép thuật mạnh của yêu quái, chính Sa Tăng dùng chiêu thức trấn yểm hoặc chiến thuật khéo léo, không hề ồn ào, để cứu nguy đồng đội. Điều này chứng tỏ, sức mạnh của Sa Tăng không phải kiểu “vũ bão thô thiển”, mà là cao thủ bất tử ẩn giật, biết cách tung chiêu đúng lúc, đúng chỗ, vừa đảm bảo hiệu quả, vừa tránh gây rối loạn trong sứ mệnh thỉnh kinh.
Trong trường hợp này, Sa Tăng là minh chứng điển hình nhân vật “yếu” nhưng lại quyết định kết quả nhiều trận chiến quan trọng, nhờ khả năng ẩn giật sức mạnh, chờ thời cơ và sử dụng kỹ năng một cách thông minh.
Thêm vào đó, hình ảnh Sa Tăng còn mang ý nghĩa triết lý sâu sắc về tu hành và kiềm chế ham muốn. Trong suốt hành trình, Sa Tăng luôn phải chiến đấu với lòng tham, sự nóng giận của chính mình - điều mà Ngộ Không hay Bát Giới cũng từng gặp nhưng Sa Tăng trải qua với mức độ khó nhằn hơn. Chính nhờ khả năng kiềm chế này, Sa Tăng mới đủ sức đồng hành với Đường Tăng đến Tây Thiên thỉnh kinh, không phải bằng sức mạnh đơn thuần, mà bằng sự bền bỉ, trí tuệ và tinh thần bất tử. Nếu xét theo tiêu chí “sức mạnh tinh thần và khả năng tồn tại qua các cạm bẫy ma quái”, Sa Tăng xứng đáng đứng vào hàng cao thủ mà không phải ai cũng nhận ra.
Tóm lại, việc cho rằng Sa Tăng là “yếu nhất Tây Du Ký” là một cách nhìn một chiều, chỉ dựa trên việc phô trương sức mạnh hay màn trình diễn ấn tượng. Thực tế, Sa Tăng là nhân vật có sức mạnh ẩn giật, cao thủ thực thụ với khả năng tu luyện, chiến thuật, và trí tuệ hơn người. Sa Tăng là ví dụ điển hình cho kiểu nhân vật mà trong nhiều tác phẩm hiện đại vẫn được yêu thích, không cần nổi bật nhưng luôn là người giữ linh hồn cho một đội ngũ, cứu nguy đúng lúc, và tạo ra sự khác biệt thầm lặng nhưng quyết định. Chính sự điềm tĩnh, khả năng ẩn mình và tu luyện kiềm chế bản thân của Sa Tăng đã làm nên sức hấp dẫn của nhân vật này.
Vậy tranh cãi về việc Sa Tăng là “yếu nhất” hay “cao thủ bất tử ẩn giật” thực ra không chỉ là câu chuyện về sức mạnh vật lý hay phép thuật, mà còn là câu chuyện về trí tuệ, đạo đức, và tinh thần tu luyện. Những ai chỉ nhìn vào màn đấu tay đôi hay biểu diễn phép thuật sẽ dễ dàng bỏ qua giá trị thật của nhân vật này. Ngược lại, những ai tinh ý, biết đọc giữa các chi tiết ẩn dụ, sẽ thấy rằng Sa Tăng là biểu tượng cho sức mạnh tinh thần, khả năng kiểm soát bản thân và trí tuệ chiến thuật.
Nếu đặt Sa Tăng bên cạnh Ngộ Không hay Bát Giới, có thể thấy rằng mỗi nhân vật đều có điểm mạnh riêng, nhưng Sa Tăng chính là người giữ nhịp và đảm bảo sứ mệnh thỉnh kinh hoàn tất. Và đó mới chính là phẩm chất của một “cao thủ bất tử ẩn giật” khi không cần phô trương, nhưng lúc nào cũng ở đó, âm thầm tác động, và chỉ khi soi kỹ mới nhận ra giá trị thực sự. Nói cách khác, Sa Tăng không yếu, mà mạnh theo cách riêng của mình. Sa Tăng chính là ẩn số sức mạnh, cao thủ thầm lặng và bất tử trong lòng độc giả.
