SCMP ngày 28/11 dẫn nguồn thạo tin cho biết thông thường vào tháng 11, 12 là thời gian diễn ra các chương trình trao đổi thanh niên giữa Trung Quốc và Nhật Bản, nhưng tất cả chương trình năm nay đã bị hủy khi căng thẳng hai nước leo thang. Phía Nhật Bản đã được Trung Quốc thông báo về động thái này, nguồn thạo tin nói thêm.
Giới chức Nhật Bản xác nhận nhóm 16 giáo viên, sinh viên ở Vô Tích, tỉnh Giang Tô, miền đông Trung Quốc, đã đột ngột hủy chuyến đi trong chương trình giao lưu đến Sagamihara, tỉnh Kanagawa của Nhật. Vô Tích và Sagamihara là hai thành phố kết nghĩa.
Giới chức giáo dục ở tỉnh Okinawa cũng nói rằng phía Trung Quốc đã hủy lịch trình của 20 học sinh Nhật Bản, dự kiến tới Thượng Hải trong hai tuần để trao đổi ngôn ngữ và văn hóa.
Hàng chục buổi hòa nhạc của các nghệ sĩ Nhật Bản tại Trung Quốc, trong đó có nhạc sĩ jazz kỳ cựu Yoshio Suzuki và ca sĩ Kokia, cũng đã bị hủy. Buổi hòa nhạc của Kokia tại Bắc Kinh đã bị hủy vào phút chót, dù các buổi biểu diễn của cô tại Quảng Châu, Thâm Quyến và Thành Đô vẫn diễn ra tuần trước.
Trung Quốc còn hoãn các cuộc họp đã lên kế hoạch với Nhật Bản và Hàn Quốc, trong đó có cả hội nghị thượng đỉnh ba bên, với lý do những phát biểu của Thủ tướng Sanae Takaichi đã "làm tổn hại đến nền tảng và bầu không khí" của hợp tác ba bên.
Đại sứ quán Nhật Bản ở Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 14/11. Ảnh: AFP
Theo đánh giá từ SCMP, giới chức Trung Quốc - Nhật Bản trong khoảng thời gian dài từng hy vọng rằng quan hệ gắn bó giữa thế hệ trẻ hai nước, nhất là thông qua các chương trình trao đổi, giao lưu, có thể giúp ổn định mối quan hệ song phương.
Trong bài viết hôm 12/11, hãng thông tấn Xinhua của Trung Quốc cho rằng các chương trình trao đổi, giao lưu thanh niên với Nhật Bản góp phần "thúc đẩy hiểu biết sâu sắc hơn và tình hữu nghị lâu dài giữa thế hệ trẻ hai nước".
Tuy nhiên, căng thẳng giữa Tokyo và Bắc Kinh bắt đầu leo thang khi Thủ tướng Takaichi hôm 7/11 phát biểu rằng trong kịch bản xảy ra cuộc tấn công nhằm vào đảo Đài Loan, Nhật có thể triển khai lực lượng phòng vệ của nước này, nếu cuộc xung đột đặt ra mối đe dọa hiện hữu đối với họ. Đảo Đài Loan nằm cách hòn đảo gần nhất của Nhật Bản 100 km.
Trung Quốc phản ứng dữ dội sau phát biểu này và lần đầu triệu đại sứ Nhật Bản sau hai năm, đồng thời khuyến cáo công dân không đến Nhật. Đây được coi là khủng hoảng lớn nhất trong quan hệ song phương suốt nhiều năm qua.
Trung Quốc luôn xem đảo Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời và sẵn sàng sử dụng mọi biện pháp để thống nhất. Lãnh đạo Trung Quốc cũng nhiều lần khẳng định không loại trừ biện pháp sử dụng vũ lực để thu hồi hòn đảo, dù chủ trương chung vẫn là đối thoại và thống nhất trong hòa bình.
(Theo SCMP, Yahoo News)
