Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (Ảnh: RBC).
Phát biểu với truyền thông ngày 8/12, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho hay, Mỹ đã rút gọn kế hoạch hòa bình ban đầu từ 28 xuống 20 điểm, nhằm đơn giản hóa tiến trình đàm phán và tìm kiếm các giải pháp thỏa hiệp, tiến tới chấm dứt xung đột Nga - Ukraine.
Ông nói, việc thảo luận, điều chỉnh kế hoạch hòa bình của Mỹ vẫn đang diễn ra. Các bên dự kiến tiếp tục tham vấn các chi tiết của kế hoạch và những cách khả thi để triển khai trên thực tế.
Đồng thời, ông Zelensky nhấn mạnh, Ukraine sẵn sàng đàm phán và coi trọng sự ủng hộ của Mỹ. Theo ông, việc giảm số lượng điểm không có nghĩa là nhượng bộ về các vấn đề then chốt đối với Ukraine, ngược lại, nó cho phép tập trung rõ ràng hơn vào những bước đi thực tế và an toàn nhằm đạt được hòa bình.
Ông bổ sung rằng Ukraine giữ quyền khôi phục hoàn toàn chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của mình trong các đường biên giới được quốc tế công nhận.
“Mỹ đang tìm kiếm thỏa hiệp về nhiều vấn đề, nhưng các thỏa hiệp liên quan đến lãnh thổ là không thể chấp nhận đối với chúng tôi”, ông Zelensky nhấn mạnh.
Việc rút gọn các điểm của kế hoạch có thể đẩy nhanh tiến trình đàm phán, nhưng nó cũng để ngỏ những vấn đề khó khăn và nhạy cảm nhất.
Nhà lãnh đạo Ukraine cho biết, 4 vấn đề nhạy cảm nhất đối với Kiev là: lãnh thổ Donbass, các cam kết an ninh, kiểm soát và vận hành nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia, tài chính.
Ông Zelensky giải thích, mặc dù Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia đang bị Nga kiểm soát, nó không thể vận hành bình thường nếu không có Ukraine. Ông nói thêm, ý tưởng trao đổi lãnh thổ cũng đang được thảo luận, nhưng điều này khó có thể là cách tiếp cận đúng đắn.
“Có những vùng lãnh thổ mà Nga không thể nắm giữ. Có những khu vực nhỏ theo hướng Kharkov và Sumy. Nếu chúng ta dừng lại tại đường tiếp xúc, chuyện gì sẽ xảy ra với những khu vực đó? Đó là điều chúng tôi đang thảo luận. Vấn đề lãnh thổ nói chung là khó khăn”, ông cho biết.
Ông nhấn mạnh, Nga cũng đang tìm cách kiểm soát toàn bộ vùng Donbass bằng nhiều công cụ khác nhau từ thông tin, ngoại giao đến quân sự, song “Ukraine phải bảo vệ những gì thuộc về mình”.
Ông Zelensky lưu ý các bên vẫn chưa đạt được tầm nhìn chung liên quan đến tương lai của Donbass và đó là một trong những lý do ông chưa thể chấp nhận kế hoạch hòa bình của Mỹ.
Vào tháng 11, Mỹ đã trình bày một kế hoạch hòa bình mới gồm 28 điểm nhằm chấm dứt xung đột Nga - Ukraine. Toàn bộ văn bản của kế hoạch không được công bố, nên thông tin về nội dung của nó và các thay đổi sau đó chỉ được biết qua các tuyên bố của quan chức và những rò rỉ ngoại giao.
Tuy nhiên, được biết rằng phiên bản gốc của tài liệu thiên về có lợi cho Nga. Vì lý do này, các phái đoàn Ukraine và Mỹ đã tiến hành tham vấn trong khoảng 2 tuần để chỉnh sửa tài liệu để có thể chấp nhận hơn đối với Kiev.
Theo New York Times, một trong các phiên bản cập nhật liên quan đến việc hạn chế quân đội Ukraine và tầm bắn tên lửa của họ, trong khi 3 phiên bản còn lại liên quan đến nhượng bộ lãnh thổ, hợp tác kinh tế Mỹ - Nga hậu xung đột Ukraine, và các vấn đề an ninh châu Âu rộng lớn hơn.
Trong khi đó, theo Bloomberg, các lãnh đạo châu Âu đang cố gắng thuyết phục ông Zelensky không đồng ý với một thỏa thuận về việc rút quân khỏi Donbass mà không có các bảo đảm an ninh đáng tin cậy từ Mỹ.
Ông Zelensky cho biết, Ukraine sẽ hoàn tất sửa đổi kế hoạch hòa bình sớm nhất vào ngày 9/12, sau đó gửi cho Mỹ.
“Hôm nay chúng tôi đã có một cuộc thảo luận tốt ở London. Chúng tôi đã để các cố vấn của mình ở lại đó. Điều này cho thấy rằng có tiến triển trong từng bản kế hoạch, từ bản đầu tiên cho đến bản mà chúng tôi thảo luận hôm nay với phía châu Âu”, ông Zelensky nói.
Ông cho hay: “Các cố vấn châu Âu, Ukraine sẽ làm việc trên phiên bản mới nhất của kế hoạch do phái đoàn Ukraine mang tới. Tôi nghĩ kế hoạch sẽ sẵn sàng vào ngày 9/12, chúng tôi sẽ xem xét lại một lần nữa và gửi nó cho Mỹ”.
