Méo miệng về một bên là triệu chứng điển hình của bệnh liệt dây thần kinh số 7 - Ảnh minh họa
Nếu không được can thiệp kịp thời, nguy cơ để lại di chứng như co giật cơ mặt hoặc tổn thương thần kinh lâu dài là điều hoàn toàn có thể xảy ra.
Tê mặt và méo miệng đột ngột: Dấu hiệu của liệt dây thần kinh số 7
Bệnh nhân 27 tuổi, Thanh Xuân, Hà Nội đến Phòng khám đa khoa MEDLATEC Thanh Xuân trong tình trạng liệt mặt trái bất thường. Trước đó 3 ngày, bệnh nhân cảm thấy tê bì vùng mặt, kèm nặng đầu và mệt mỏi.
Đến sáng ngày nhập viện, triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn: miệng méo lệch sang phải, mắt trái khô rát, không nhắm kín được và đau đầu nhẹ. Tuy nhiên bệnh nhân không sốt, không chóng mặt, buồn nôn hay rối loạn vận động.
Theo khai thác bệnh sử, bệnh nhân không có tiền sử bệnh lý mạn tính, gia đình cũng không ghi nhận các bệnh như ung thư hay tai biến mạch máu não.
ThS Nguyễn Thị Huyền Thu - chuyên khoa thần kinh - nhận thấy dấu hiệu điển hình của liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên (liệt Bell) ở mặt trái: nếp nhăn trán và rãnh mũi má bên trái mờ, mắt trái không nhắm kín hoàn toàn, nhãn trung lệch sang phải - dấu hiệu Charles-Bell đặc trưng.
Bác sĩ nhận định rằng yếu tố lạnh có thể là thủ phạm, nhất là trong bối cảnh hiện tại ở Hà Nội - thời điểm nhiệt độ thường xuống thấp và gió lạnh tràn vừa qua.
Dựa trên dữ liệu lâm sàng và cận lâm sàng, bác sĩ Thu chẩn đoán liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên bên trái, từ đó đưa ra hướng điều trị liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên.
Một trường hợp liệt mặt sau khi tắm đêm - Ảnh: BSCC
Nhiều người trẻ liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên
Dây thần kinh số 7, hay còn gọi là dây thần kinh mặt, đóng vai trò quan trọng trong việc điều khiển các cơ vận động ở mặt, từ nhăn trán, nhắm mắt, cười đến huýt sáo. Khi dây này bị tổn thương ở phần ngoại biên (ngoài não), khả năng vận động một bên mặt sẽ bị ảnh hưởng.
Dù không đe dọa tính mạng, nhưng bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng ảnh hưởng đến thẩm mỹ và sinh hoạt của người bệnh. Bệnh nhân có thể gặp phải tình trạng méo miệng, mất đối xứng khuôn mặt do cơ mặt bị kéo về bên lành.
Ngoài ra bệnh nhân còn mất khả năng nhắm mắt hoàn toàn, gây khô mắt và dễ viêm loét giác mạc. Một số trường hợp còn đi kèm rối loạn vị giác, giảm tiết nước bọt, nước mắt hoặc di chứng co cứng cơ mặt nếu không điều trị kịp thời.
Theo bác sĩ Thu, nguyên nhân gây liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên có thể xuất phát từ nhiều yếu tố:
- Tiếp xúc với lạnh: Không khí lạnh có thể gây viêm phù nề dây thần kinh hoặc co thắt mạch máu nuôi dưỡng, dẫn đến thiếu máu cục bộ, chèn ép dây thần kinh và làm tê liệt chức năng vận động. Đây là một nguyên nhân phổ biến đặc biệt trong mùa đông hoặc thời tiết chuyển mùa.
- Nhiễm trùng: Các bệnh như viêm tai giữa, viêm xương chũm, viêm tuyến mang tai, hoặc vi rút như herpes zoster (zona) có thể tấn công dây thần kinh, gây tổn thương trực tiếp.
- Chấn thương và khối u: Dù ít gặp hơn, tổn thương sọ não hoặc khối u chèn ép cũng là những yếu tố cần xem xét.
Theo bác sĩ Thu, về việc chữa trị liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên, bệnh nhân có tiên lượng tốt nếu được can thiệp sớm, với khả năng hồi phục gần hoàn toàn trong 2-3 tháng.
Nếu chậm trễ trong quá trình thăm khám và phát hiện bệnh, nguy cơ để lại di chứng như co giật cơ mặt hoặc thoái hóa thần kinh rất dễ xảy ra.
Bệnh nhân cần tránh tiếp xúc với lạnh, giữ ấm vùng đầu mặt, và theo dõi sát sao trong giai đoạn đầu để đánh giá hiệu quả điều trị. Còn đối với các trường hợp hiếm gặp như liệt hai bên mặt, cần xem xét các bệnh lý phức tạp hơn như hội chứng Guillain-Barré, đòi hỏi chẩn đoán chuyên sâu qua xét nghiệm dịch não tủy, điện thần kinh cơ.
Nhận thấy tác hại nghiêm trọng do biến chứng liệt dây thần kinh, bác sĩ Thu đã đưa ra lời cảnh báo cho cộng đồng về việc bảo vệ sức khỏe trong điều kiện thời tiết bất lợi: ngay khi người dân thấy xuất hiện các biểu hiện điển hình của bệnh như liệt mặt, méo miệng… cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị ngay ở giai đoạn nhẹ, phòng tránh biến chứng nguy hiểm.
Ngày nay, bệnh lý liệt dây thần kinh số 7 ngày càng phổ biến hơn ở người trẻ do thói quen sinh hoạt thiếu khoa học. Nhiều ca sĩ, nghệ sĩ, người mạnh khỏe đã gặp tình huống này.
Việc tắm khuya, để quạt hoặc điều hòa thổi trực tiếp vào mặt, ra ngoài trời lạnh mà không giữ ấm có thể khiến dây thần kinh mặt bị viêm, phù nề, dễ dẫn đến liệt nửa mặt.
