Theo GS Ngô Việt Trung, nguyên Viện trưởng Viện Toán học Việt Nam, GS Lê Dũng Tráng vừa tạ thế ở Pau (Pháp) vào tối 19.11 (giờ Pháp), hưởng dương 78 tuổi.
GS Lê Dũng Tráng
ẢNH: TL
GS Lê Dũng Tráng bảo vệ bằng tiến sĩ khoa học năm 1971 khi mới 24 tuổi, dưới sự hướng dẫn của các nhà toán học Chevalley và Deligne (giải Fields 1978, giải Abel 2013).
Ông từng là giáo sư tại ĐH Paris 7, ĐH Bách khoa Paris, ĐH Provence Marseille. Trước khi về hưu, ông là Trưởng ban Toán của Trung tâm Vật lý lý thuyết ICTP 2002 - 2009.
Ngay từ những năm 1970, ông đã tự bỏ tiền túi về Việt Nam giảng dạy gần như hàng năm. Ông là người giúp Việt Nam gia nhập Hiệp hội Toán học thế giới năm 1974. Nhờ sự vận động của ông, nhiều nhà toán học nổi tiếng đã đến giảng bài ở Việt Nam, nhiều nhà toán học Việt Nam được đi tu nghiệp ở nước ngoài. Có thể coi ông là người đã đưa toán học Việt Nam hội nhập toán học thế giới.
Thông tin GS Lê Dũng Tráng qua đời khiến nhiều nhà toán học Việt Nam thảng thốt. Dù phần lớn cuộc đời GS Lê Dũng Tráng sống ở Pháp, nhưng ông là một phần của ký ức toán học Việt Nam.
GS Hà Huy Khoái (nguyên Viện trưởng Viện Toán học Việt Nam) nói đây là một "tin thật buồn". Ông gọi GS Lê Dũng Tráng là "người bạn lớn của toán học Việt Nam, là chiếc cầu nối toán học Việt Nam với thế giới trong những ngày gian khó". GS Nguyễn Khoa Sơn (nguyên Phó chủ tịch Viện hàn lâm Khoa học - Công nghệ Việt Nam), cũng gọi GS Lê Dũng Tráng là "người bạn quý của toán học Việt Nam".
Ông Đào Kiến Quốc, nguyên Giám đốc Trung tâm Ứng dụng Công nghệ thông tin, ĐH Quốc gia Hà Nội, kể: "Tôi biết ông khi được nghe các bài giảng của ông vào năm 1976. Hồi đó, theo đề xuất của Bộ trưởng Tạ Quang Bửu, người ta thành lập chuyên ngành toán lý thuyết kỳ dị tại khoa Toán Trường ĐH Tổng hợp Hà Nội mà mình là một trong những sinh viên đầu tiên. Thú thực là lúc đó tôi không hiểu nhiều lắm bài giảng của ông. Sau này lại chuyển sang IT nên không còn quan tâm đến toán học kỳ dị. Nhưng ấn tượng về các bài giảng của nhóm 4 nhà toán học từ Pháp gồm Malgrange, Chenchinaire, Lê Dũng Tráng và Federic Phạm vẫn còn đậm nét".
GS Nguyễn Tử Siêm, một chuyên gia đầu ngành về đất đồi núi Việt Nam, cũng nhắc đến một kỷ niệm dễ thương với GS Lê Dũng Tráng nhưng không liên quan đến... toán: "Năm 1971, ngẫu nhiên gặp ông ở Trường ĐH Tổng hợp Lomonosov (Nga). Lúc ấy ông sang Nga giảng dạy một thời gian dài. Đẹp trai, thư sinh, lúc nào cũng cầm quyển sổ tay để học tiếng Việt. Thế là tôi hay tìm gặp để ông... thực hành tiếng Việt. Dễ thương thế, đáng kính thế!".
