Trong bối cảnh ngành công nghiệp ô tô toàn cầu đang hướng tới điện khí hóa hoàn toàn, Chủ tịch Toyota Akio Toyoda vẫn tỏ ra nghi ngờ về một tương lai chỉ có xe điện.
Chủ tịch Toyota, ông Akio Toyoda, gần đây đã tái khẳng định quan điểm cốt lõi trong chiến lược dài hạn của Toyota: kẻ thù thực sự là carbon chứ không phải động cơ đốt trong hay động cơ chạy bằng pin.
Ông Toyoda nhấn mạnh việc đạt được mức phát thải carbon trung tính không nên bị nhầm lẫn với việc chỉ đơn giản là tăng cường sản xuất xe điện (EV). Toyota đã bán được hơn 27 triệu xe hybrid trên toàn thế giới, và ông Toyoda cho rằng lợi ích môi trường tích lũy của chúng tương đương với việc đưa 9 triệu xe điện hoàn toàn lưu thông trên đường.
Tuy nhiên, ông lập luận rằng nếu 9 triệu xe điện đó được bán tại Nhật Bản, nơi điện năng vẫn phụ thuộc nhiều vào nhiên liệu hóa thạch, kết quả thực tế có thể là nhiều khí thải hơn chứ không phải ít hơn.
Quan điểm của ông Toyoda nhấn mạnh cam kết của ông đối với phương pháp “đa hướng”: thay vì đặt cược mọi thứ vào xe điện chạy bằng pin, Toyota tiếp tục đầu tư vào một loạt các công nghệ, bao gồm xe hybrid sạc điện (plug-in hybrid), pin nhiên liệu hydro và nhiên liệu tổng hợp. Ông tin rằng chiến lược đa dạng hóa này phục vụ tốt hơn cho các thị trường toàn cầu.
Lập luận của ông Toyoda không phải là không có cơ sở. Mối quan tâm của ông về lượng khí thải thượng nguồn - những khí thải được tạo ra trong các nhà máy điện - là hoàn toàn chính đáng, đặc biệt là ở các quốc gia nơi điện vẫn đến từ than hoặc khí đốt. Tại những khu vực như vậy, lợi thế về khí hậu của xe điện có thể bị giảm đi đáng kể. Và ông cũng đúng khi cho rằng xe điện không phải luôn là lựa chọn xanh hơn trong mọi trường hợp.
Hơn nữa, lời cảnh báo của ông về tác động kinh tế của việc chuyển đổi đột ngột sang sản xuất chỉ dành cho xe điện, đặc biệt là ở Nhật Bản, nơi hàng triệu việc làm phụ thuộc vào chuỗi cung ứng ô tô truyền thống, đặt ra một câu hỏi quan trọng về cách chúng ta cân bằng các mục tiêu môi trường với sự ổn định kinh tế và xã hội.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng lập trường của ông Toyoda có thể đang làm chậm đà tiến tới sự đổi mới cần thiết. Nhiều nhà sản xuất ô tô coi xe điện không chỉ là một giải pháp khí thải mà còn là một nền tảng cho tương lai của di chuyển, công nghệ và tích hợp năng lượng.
Công nghệ pin đang phát triển nhanh chóng, việc áp dụng năng lượng tái tạo đang gia tăng và khoảng cách về cơ sở hạ tầng, mặc dù vẫn còn, đang thu hẹp dần qua từng năm. Một cách tiếp cận thận trọng có thể khiến Toyota không dẫn đầu thị trường ở những nơi xu hướng của người tiêu dùng và chính sách đang ủng hộ rõ ràng việc điện khí hóa.
Vậy, xe hybrid có thực sự là một giải pháp thay thế tốt hơn cho xe điện?
Theo nhiều cách, câu trả lời là có, ít nhất là ở thời điểm hiện tại. Ở những khu vực có cơ sở hạ tầng sạc hạn chế, lưới điện sử dụng nhiều carbon hoặc khả năng mua thấp hơn, xe hybrid cung cấp một cầu nối thiết thực giữa công nghệ ngày nay và mục tiêu của ngày mai.
Chúng đã được chứng minh, có giá tương đối phải chăng và không phụ thuộc vào một hệ sinh thái mới để giảm phát thải trong thế giới thực. Nhưng về lâu dài, xe hybrid không phải là đích đến cuối cùng. Chúng là một công cụ chuyển tiếp.
Nếu thế giới nghiêm túc về việc khử carbon sâu, thì điện khí hóa hoàn toàn, được cung cấp năng lượng sạch, sẽ phải đóng vai trò trung tâm.
Chiến lược của ông Akio Toyoda có vẻ thận trọng, nhưng không phải là không có logic. Nó phản ánh sự phức tạp của thị trường toàn cầu, nơi không phải quốc gia nào cũng có thể chuyển đổi sang xe điện ngay lập tức. Cuối cùng, con đường menuju một tương lai xanh hơn không phải là nhị phân. Nó được phân tầng.
Theo nghĩa đó, ông Toyoda đúng, chúng ta không nên tranh cãi về hình thức của hệ thống đẩy, mà nên tập trung vào việc loại bỏ carbon khỏi bất kỳ hình thức nào chúng ta sử dụng. Cuộc tranh luận giữa hybrid và EV không phải là cuộc chiến giữa tốt và xấu, mà là vấn đề về thời gian, bối cảnh và cách triển khai.
