Con trai tôi năm nay học lớp 9 tại một trường công lập ở Hà Nội – và đang trong giai đoạn nước rút của kỳ thi chuyển cấp vào lớp 10. Nhà tôi, như hàng ngàn gia đình khác, cũng bước vào guồng quay lo âu, bàn tính xem thi trường nào, điểm ra sao, xác suất đỗ bao nhiêu phần trăm...
Con bảo với tôi rằng, con muốn thi vào một trường top đầu của thành phố – nơi có điểm chuẩn cao ngất, môi trường học cạnh tranh khốc liệt, và điều kiện đầu vào gần như không chừa chỗ cho bất cứ sơ suất nào. Tôi thì biết rõ học lực của con ổn, nhưng không thực sự nổi bật. Thi thử, môn Văn và tiếng Anh khá, nhưng Toán thì luôn ở mức "lo lắng".
Cô giáo chủ nhiệm gặp tôi riêng, nhẹ nhàng đề xuất: "Anh chị nên cân nhắc chọn một trường vừa sức hơn cho cháu. Nếu thi không đỗ thì sẽ rất tiếc"
Tôi hiểu cô không hề chê bai, mà thực lòng khuyên điều tốt cho con. Thực lòng, tôi cũng lo con thi trượt và nghiêng về lời khuyên của cô giáo. Nhưng tối hôm ấy, khi tôi mang chuyện ra bàn với con, con ngồi lặng đi một lúc lâu. Rồi bất ngờ con... khóc và nói:
"Bố ơi, con biết con chưa phải giỏi nhất. Nhưng con thực sự rất muốn thi vào trường đó, từ hồi lớp 7 con đã thích rồi. Con sẽ cố gắng học ngày học đêm. Bố mẹ đừng bắt con từ bỏ...".
Tôi chưa bao giờ thấy con như thế – tha thiết, quyết tâm, mà vẫn yếu mềm đến vậy. Như thể ước mơ kia không phải là một lựa chọn, mà là điều gì đó con cần bám lấy để tin rằng mình... có thể.
Jean Milburn
Đêm đó, tôi không thể chợp mắt. Tôi ngồi một mình trong phòng khách, cứ nghĩ vẩn vơ mãi, rồi lại bật TV lên xem phim một cách ngẫu hứng. Tình cờ tôi xem được một cảnh trong phim Sex Education - một bộ phim mà tôi đang xem dở dang.
Jean Milburn – một người mẹ từng trải, cũng là một nhà trị liệu – đang nói chuyện với Maeve, cô học trò thông minh nhưng luôn mang trong mình nỗi bất an vì hoàn cảnh.
Jean nói: "What you probably need is someone in your corner, a parent to tell you to pick yourself back up, to stay resilient, to keep believing in yourself. And not to let one teacher dictate your future". (Tạm dịch: Điều cháu cần là một người đứng về phía cháu. Một người cha, người mẹ sẽ nói rằng: Hãy đứng dậy, hãy kiên cường, hãy tiếp tục tin vào chính mình. Và đừng để một giáo viên quyết định tương lai của cháu). Lúc này, Maeve đang cảm thấy phân vân, rối bời bững những lời nhận xét của 1 giáo viên,
Khi nghe câu ấy, tôi như bị đánh thẳng vào ngực. Câu nói ấy không dành cho con tôi – nhưng cũng có thể... lại đang dành đúng cho con tôi.
Làm cha, tôi từng nghĩ trách nhiệm của mình là tính toán những phương án chắc chắn nhất cho con – để con "không vấp", "không khổ", "không thất bại". Nhưng hóa ra, có những lúc, bổn phận của một người cha không phải là người dẫn đường, mà là người đứng bên cạnh con – không điều kiện.
Tôi đã chọn tin con – không phải vì con hứa sẽ đỗ, mà vì con dám đặt ra một mục tiêu cao và thật lòng vì nó. Tôi nói với con: "Bố không cần con phải đỗ trường top. Bố chỉ cần con dám mơ, và dám bước tới. Nếu con làm hết sức mình, dù kết quả thế nào, bố cũng sẽ luôn đứng về phía con".
Từ hôm đó, con tôi không còn học vì "phải thi đỗ", mà học với ánh mắt khác – ánh mắt của một đứa trẻ được tin tưởng. Không áp lực, không sợ bị so sánh, không sợ bố mẹ thất vọng. Chỉ là học – vì yêu thích, vì mục tiêu, vì chính mình.
Nếu bạn, như tôi, đang lúng túng giữa việc "giữ an toàn cho con" hay "ủng hộ con mạo hiểm", hãy nhớ đến lời của Jean. Đừng để một nhận xét, một con điểm số, một kỳ thi – quyết định toàn bộ tiềm năng của con bạn.
Hãy là người đầu tiên tin con, khi cả thế giới còn nghi ngờ.
