Con trai tôi, Khang (15 tuổi), gần như đã "sống" cùng chiếc tai nghe. Dù ở nhà, con vẫn đeo tai nghe khi ăn sáng, khi làm bài tập, thậm chí là khi xem tivi. Tôi từng nghĩ đó là thói quen xấu của mấy đứa trẻ tầm tuổi này, là sự vô lễ khi con không muốn giao tiếp với bố mẹ, hay đơn giản là con nghiện nghe nhạc. Tôi thường xuyên bực bội yêu cầu con tháo ra: "Đang ở nhà mà sao con cứ đeo khư khư cái tai nghe thế?".
Mỗi lần tôi phàn nàn, Khang lại miễn cưỡng tháo một bên tai nghe, thái độ khó chịu và ánh mắt trống rỗng. Dù tôi cố gắng bắt chuyện, cuộc đối thoại cũng nhanh chóng kết thúc. Tôi cứ nghĩ, sự xa cách này là do khoảng cách thế hệ. Tôi không nhận ra rằng, hành động đeo tai nghe đó chính là lời kêu cứu thầm lặng của con.
Trong Sex Education, tôi luôn chú ý đến vai trò của không gian riêng tư. Các nhân vật tuổi teen trong phim luôn tìm kiếm những góc khuất - những nơi không có sự phán xét và ồn ào của người lớn để họ có thể là chính mình. Tôi chợt hiểu, Khang cũng đang tìm kiếm một "không gian riêng" ngay trong chính ngôi nhà của mình.
Tôi và chồng tôi đang trải qua một giai đoạn hôn nhân khó khăn. Chúng tôi không cãi nhau to tiếng, nhưng luôn có một sự căng thẳng âm ỉ trong không khí. Chúng tôi thường xuyên trao đổi bằng những lời lẽ lạnh nhạt, những tiếng thở dài, hoặc những cuộc tranh luận nhỏ về tài chính và tương lai. Cảm xúc tiêu cực đó như một đám mây độc bao trùm lên căn nhà.
Tôi bỗng hiểu ra: Khang không đeo tai nghe để nghe nhạc, mà để trốn thoát khỏi sự ồn ào cảm xúc của bố mẹ. Chiếc tai nghe là bức tường chắn âm thanh giúp con tôi thoát khỏi sự căng thẳng và áp lực vô hình mà chúng tôi đang tạo ra. Đó là cách con tự bảo vệ sức khỏe tinh thần của mình.
Sự xấu hổ ập đến khi tôi nhận ra mình đã buộc con phải chịu đựng sự đổ vỡ cảm xúc của người lớn. Chiếc tai nghe là ranh giới cuối cùng mà con trai tôi có thể thiết lập để nói: "Con cần sự yên tĩnh, con cần không gian riêng".
Tôi đã nghĩ mình làm mọi thứ vì con, nhưng thực chất, sự mâu thuẫn của tôi và chồng đang biến ngôi nhà thành một môi trường độc hại đối với Khang. Con tôi chọn âm nhạc, chọn podcast, chọn bất cứ thứ gì miễn là nó át đi được tiếng nói lạnh lùng, sự thờ ơ hay những lời chỉ trích tiềm ẩn của cha mẹ.
Tôi nhận ra, việc tôi bực bội khi con đeo tai nghe không phải là vì con thiếu lễ độ, mà là vì tôi cảm thấy mình bị loại trừ khỏi "không gian an toàn" mà con đã tự tạo ra.
Hành động của tôi lần này không phải là la mắng hay tịch thu thiết bị. Tôi quyết định tháo gỡ vấn đề từ gốc rễ: căng thẳng trong gia đình.
Tôi và chồng đã có một cuộc nói chuyện nghiêm túc về việc ngừng để mâu thuẫn cá nhân ảnh hưởng đến con. Sau đó, tôi gõ cửa phòng Khang, không yêu cầu tháo tai nghe, mà chỉ đưa cho con một tờ giấy nhỏ.
Trong tờ giấy, tôi viết: "Mẹ xin lỗi vì sự căng thẳng trong nhà. Mẹ và bố sẽ cố gắng sửa chữa. Con có thể chia sẻ với mẹ điều gì khiến con cảm thấy khó chịu được không? Mẹ sẽ lắng nghe, không phán xét".
Khang nhìn tôi, rồi nhìn tờ giấy. Con tháo hẳn tai nghe ra, đặt xuống bàn, và lần đầu tiên sau nhiều tháng, chúng tôi có một cuộc trò chuyện cởi mở, không bị gián đoạn.
Sex Education đã dạy tôi rằng, để con cái cởi mở giao tiếp, trước hết, cha mẹ phải tạo ra một môi trường an toàn về cảm xúc. Chiếc tai nghe là một lời nhắc nhở đau đớn rằng, sự an toàn không đến từ việc chúng ta nói gì, mà đến từ việc chúng ta ngừng tạo ra sự ồn ào và mâu thuẫn độc hại trong gia đình.
