Sáng 23-11, 26 "đại sứ" truyền thông "Một sức khỏe" đến từ 4 trường THCS tại TP.HCM và Đồng Nai đã tham gia hoạt động trải nghiệm tại Thảo cầm viên (phường Sài Gòn, TP.HCM) trong khuôn khổ dự án Công tắc khoa học 2025.
Tận tay chạm vào thân cây trăm tuổi
Với sự hướng dẫn của chú Cao Quốc Trị (nhân viên kỹ thuật Thảo cầm viên Sài Gòn), các "đại sứ" đã được lắng nghe những câu chuyện thú vị về thế giới động, thực vật tại đây.

Các bạn nghe giới thiệu lịch sử hình thành, nhiệm vụ, chức năng của Thảo cầm viên tại khu vực tượng bán thân vị giám đốc đầu tiên của Thảo cầm viên - ông Jean Baptiste Louis Pierre (một nhà thực vật học người Pháp) - Ảnh: HOÀI THƯƠNG
Mở đầu hành trình, các bạn ghé xem cây sọ khỉ (hay cây xà cừ) 161 năm tuổi. "Cụ" cây này được xem như "nhân chứng sống" chứng kiến bao thay đổi của vườn thú lớn nhất thành phố.
Chú Quốc Trị cho biết đối với cây sọ khỉ, bộ rễ có thể dài tới hơn 20m và cắm sâu xuống đất gần 10m. Hệ rễ vững chãi này giúp giữ đất và hạn chế sạt lở.
Theo chia sẻ của chú Trị, cây xanh nói chung không chỉ có vai trò cung cấp oxi mà còn tạo bóng mát, chống xói mòn, giữ đất và giữ nước.
Chú nhấn mạnh rằng việc bảo vệ môi trường xung quanh cũng chính là bảo vệ sức khỏe của con người.

Các bạn học sinh Trường THCS Hoàng Hoa Thám (phường Tân Bình) thích thú khi biết rằng mỗi vết sần trên thân cây sọ khỉ chứa đựng ý nghĩa về sự sống và dấu vết của thời gian - Ảnh: VŨ

Các "đại sứ" hóa thân thành "nhà thám hiểm", dạo bước trên những con đường rợp bóng cây tại Thảo cầm viên - Ảnh: VŨ
Hiểu về bảo tồn và vai trò của động vật trong hệ sinh thái
Sau thực vật, hành trình tiếp tục với thế giới động vật tại Thảo cầm viên. Một trong những phần khiến các bạn thích nhất là hoạt động tương tác với capybara, cầy meerkat, sóc Bắc Mỹ,...

Tiến sĩ Lê Thanh Quang (Viện Khoa học Lâm nghiệp Nam Bộ, áo nâu) cùng các bạn cho capybara ăn - Ảnh: HOÀI THƯƠNG
Những chú capybara hiền lành, chậm rãi nhai cỏ nhưng lại có tập tính "độc lạ" khiến nhiều bạn bất ngờ như ăn lại phân để hỗ trợ quá trình tiêu hóa hay thói quen "cực chill" là tắm nước nóng,...
Đặc biệt, các bạn còn được nhắc nhở về nguyên tắc an toàn, phải rửa tay kỹ sau khi chạm vào chúng và chỉ tiếp xúc với những cá thể đã được tiêm ngừa.


Các bạn giao lưu với capybara- Ảnh: VŨ

Ba chú sóc Bắc Mỹ thân thiện "giao lưu" cùng các bạn nhỏ - Ảnh: VŨ
Tại khu vực nuôi chim trĩ sao, các bạn được biết thông tin Thảo cầm viên là một trong những nơi hiếm hoi nhân giống thành công loài này.
Chú Quốc Trị đã giới thiệu 2 hình thức bảo tồn: chuyển vị (đưa động vật từ tự nhiên về môi trường mô phỏng tự nhiên để chăm sóc) và nguyên vị (bảo tồn ngay tại môi trường).
Thảo cầm viên đang thực hiện bảo tồn chuyển vị và tái thả các cá thể khỏe mạnh trở lại tự nhiên. Riêng với chim trĩ sao, Thảo cầm viên đang làm hồ sơ tái thả về với tự nhiên.

Tham quan vườn bướm - Ảnh: HOÀI THƯƠNG
Phần tìm hiểu về côn trùng cũng mang đến nhiều kiến thức mới mẻ. Từ những chú bướm rực rỡ đến loài muỗi, qua chia sẻ của chú Quốc Trị dưới góc nhìn khoa học, đều được gắn cùng với vai trò trong việc cân bằng hệ sinh thái.
Đặc biệt, cuối chuyến đi, các bạn được gặp chú hồng hạc mới nở tại vườn hồng hạc và tìm hiểu tập tính của loài dơi.


Các bạn dùng ống nhòm để quan sát dơi trên cây cọ - Ảnh: VŨ, HOÀI THƯƠNG
Bỏ túi nhiều kiến thức lý thú, tự tin về trường lan tỏa thông điệp "Một sức khỏe"
Trịnh Nguyễn Thu Minh (lớp 7A10 Trường THCS Hoàng Hoa Thám, phường Tân Bình, TP.HCM) ấn tượng nhất với kiến thức về sự thay đổi màu lông của hồng hạc.
Thu Minh kể rằng ban đầu bạn thắc mắc lý do hồng hạc mới đẻ lại có bộ lông màu xám nhưng khi lớn lên lại có màu hồng.
"Chú hướng dẫn giải đáp cho mình là khi trưởng thành, lông xám của hồng hạc sẽ rụng đi. Dựa vào thức ăn (ví dụ như động vật giáp xác), màu lông của hồng hạc sẽ có sự thay đổi, dần chuyển sang màu hồng."

Thu Minh (ở giữa) cùng các bạn quan sát vườn hồng hạc - Ảnh: HOÀI THƯƠNG
Với bạn Nguyễn Thanh Dân (lớp 9/10 Trường THCS Long Thọ, Đồng Nai) và Nguyễn Tuấn Đạt (lớp 9/11 Trường THCS Long Thọ, Đồng Nai), đây là lần đầu tiên hai bạn đến Thảo cầm viên nên mọi trải nghiệm đều mới lạ.
Tuấn Đạt đặc biệt ấn tượng khi biết loài cây vốn rất quen thuộc là cao su lại có nguồn gốc từ châu Mỹ. Bạn cũng bất ngờ khi nghe giới thiệu rằng chim trĩ sao là loài chỉ sinh sống tại Việt Nam và Lào.

Tuấn Đạt (áo trắng) chạm tay vào cây sọ khỉ - Ảnh: VŨ
Thanh Dân thì rất vui khi lần đầu tiên được tận mắt nhìn thấy những loài động vật mà trước giờ chỉ thấy qua sách.
Bạn đã nhớ rõ thời gian sinh sản của muỗi để biết cách phòng tránh, biết thêm những loài cần được bảo tồn. Cậu bạn chia sẻ khi về trường sẽ kể lại cho bạn bè nghe về lịch sử hình thành của Thảo cầm viên và những kiến thức thú vị đã biết sau hôm nay.

Thanh Dân thích thú cho capybara ăn - Ảnh: HOÀI THƯƠNG
Thanh Dân chia sẻ rằng chuyến đi giúp bạn hình dung rõ ràng về mối liên hệ chặt chẽ giữa con người, động vật và môi trường mà cuốn sách "Một sức khỏe" đề cập.
"Chỉ cần một yếu tố biến mất, chẳng hạn như sự suy giảm của côn trùng cả chuỗi thức ăn sẽ bị ảnh hưởng theo", bạn nói.
Với hai bạn Tuấn Đạt và Thanh Dân, cách học này vừa sinh động vừa gần gũi. Các bạn được trực tiếp quan sát, được tham gia một buổi dã ngoại cùng những người bạn chung niềm yêu thích khám phá khoa học, từ đó, khiến việc tiếp thu kiến thức trở nên nhẹ nhàng và đáng nhớ.

Các bạn hào hứng trả lời các câu hỏi tổng kết kiến thức sau chuyến đi - Ảnh: HOÀI THƯƠNG


Nhận quà từ ban tổ chức - Ảnh: VŨ

Anh Vũ Duy Thanh (Phó Phòng Kết nối Khoa học với Công chúng, Quản lý chương trình Khoa học Trường học và Thanh niên tại OUCRU) trao giấy chứng nhận cho các "đại sứ" - Ảnh: VŨ

Chuyến trải nghiệm tại Thảo cầm viên là điểm đến cuối cùng của dự án Công tắc khoa học 2025 - Ảnh: VŨ





