Bảy năm trước, khi con trai lớn 12 tuổi và con trai út 9 tuổi, chị Nguyễn Thị Hồng Liên đã bắt đầu chia kỳ nghỉ hè thành hai phần. Khoảng một tháng đầu, các con được tham gia các khóa học kỹ năng sống gần nhà hoặc thực tập như làm việc trong công ty truyền thông, phục vụ nhà hàng, phụ bếp khách sạn. Nửa thời gian còn lại, ba mẹ con sẽ ra nước ngoài.
Chuyến đi đầu tiên vào năm 2018 là chương trình du học hè kéo dài một tháng tại trường Hallet Cove, thành phố Adelaide (Úc).
Từ đó đến nay, hầu như mỗi năm, chị Liên đều cùng các con lên kế hoạch hè để tham gia các hoạt động trải nghiệm trong nước hoặc quốc tế. Cả hai con của chị vừa theo học chương trình phổ thông tại Việt Nam, vừa học song song homeschool Mỹ. Con trai lớn đã học xong lớp 11 tại một trường công lập ở Việt Nam, đồng thời nhận bằng tốt nghiệp THPT Mỹ online và đã nhận học bổng của một số trường đại học. Hiện em đang du học năm thứ nhất.
Những năm đầu đi nước ngoài, chị Liên là người chuẩn bị hộ chiếu, mua vé máy bay, còn các con tự thiết kế phần còn lại của hành trình. Từ chuyến đi thứ 5, toàn bộ chương trình hè đều do các con tự lên kế hoạch.
Đầu năm 2019, chị để hai con tự tổ chức một chuyến phượt kéo dài 8 ngày tại Nhật Bản. Mùa hè năm đó, gia đình sang Mỹ, tham gia trại hè tại Cambridge Arts, Technology & Science Academy ở Boston. Các con có cơ hội sống và học tập cùng bạn bè đến từ nhiều quốc gia châu Âu, Á, Mỹ và châu Phi; đồng thời tham quan New York và Washington, D.C trong ba tuần.
Mùa hè 2020 và 2021, kế hoạch sang châu Âu phải hủy do dịch bệnh. Năm 2022, cả nhà chọn Chicago - nơi gần trại hè của con trai để kết hợp tham quan các trường đại học và địa điểm nổi tiếng. Kết thúc trại, gia đình tiếp tục ghé Orlando (Florida).
Mùa hè năm nay, Sóc - con trai thứ hai 16 tuổi - lần đầu tiên bay một mình sang Thái Lan để tham gia chương trình National Youth Leadership Training (NYLT) của tổ chức Boy Scouts of America. Đây là một chương trình đào tạo kỹ năng lãnh đạo dành cho thanh thiếu niên 14-18 tuổi, kéo dài 6 ngày (từ 5h sáng đến 10h tối mỗi ngày).
Sóc đã tham gia gần 60 hoạt động: phát triển tư duy lãnh đạo, quản lý bản thân, teamwork, giải quyết vấn đề, ra quyết định, giao tiếp và thuyết trình; đồng thời sống giữa thiên nhiên, tự tổ chức nhóm và hợp tác cùng bạn bè quốc tế trong nhiều thử thách thực tế.
Dịp du học hè hơn 3 tuần tại Australia, năm 2018.
Sóc tham gia một chương trình đào tạo kỹ năng lãnh đạo dành cho thanh thiếu niên.
Về các loại hình trại hè Mỹ, chị Liên chia làm hai nhóm. Nhóm thứ nhất là trại dành cho học sinh quốc tế đến trải nghiệm học tiếng Anh kết hợp du lịch. Loại hình này thường do các công ty du học hoặc tổ chức giáo dục ở Việt Nam làm đầu mối, đưa đoàn từ 20-30 học sinh sang Mỹ. Họ thuê lại khuôn viên trường học Mỹ trong kỳ nghỉ hè, mời giáo viên (gồm cả giáo viên bản ngữ và không bản ngữ) đến dạy, đồng thời lo toàn bộ thủ tục visa và vé máy bay cho phụ huynh, học sinh.
Nhóm thứ hai là các trại bản ngữ - tức trại dành cho học sinh Mỹ. Những trại này không phổ biến ở Việt Nam do không nhắm đến học sinh quốc tế. Phụ huynh phải tự liên hệ, đăng ký, xin visa, viết thư nếu cần hỗ trợ. Ưu điểm là chi phí rẻ, tuy nhiên người tham gia cần có khả năng tự lo liệu mọi thủ tục.
Ví dụ với học sinh trung học phổ thông, các trường đại học Mỹ thường tổ chức trại định hướng nghề nghiệp theo từng chuyên ngành, giúp học sinh lớp 11-12 "ở thử" để cân nhắc chọn ngành học phù hợp. Với học sinh nhỏ hơn, từ cấp 1-2, có thể chọn các trại thể thao, âm nhạc, lập trình, STEM hoặc hướng đạo sinh.
Những kỹ năng cần dạy con
Để chuẩn bị cho những chuyến đi nước ngoài, chị Liên cho biết mình đã phải dạy con rất kỹ. Mỗi mùa hè được đi 1-3 tháng này chính là một trải nghiệm trưởng thành cho con. Và thay vì cho con học trường quốc tế thì chị cho con học trường công, trường làng với chi phí thấp + Học homeschool Mỹ + các chuyến trải nghiệm thực tế trong nước và ra nước ngoài.
Chị Liên cho biết mình đã lập lộ trình huấn luyện kỹ càng theo từng cấp lớp:
– Lớp 1-3 là các trại hè 100% giáo viên nước ngoài tại địa bàn gần nơi gia đình sống, trại bán trú chứ không đi nội trú qua đem, mục tiêu là dạy kỹ năng, thêm hiểu biết về cuộc sống và phát triển khả năng tiếng Anh của con. Thường mỗi mùa hè chị cho đi 1 tháng.
– Lớp 4, ngoài việc vẫn duy trì trại với giáo viên bản ngữ bán trú, có thể cho con đi trại trong nước nhưng xa nhà độ 1-2 tuần để con làm quen với việc sống tự lập và xa nhà: trại quân đội, khóa tu hè, khóa kỹ năng sinh tồn ở rừng. Vẫn đi trong nước để có vấn đề gì chúng ta hỗ trợ được con tốt hơn.
– Lớp 5-6 có thể cho con đi các trại nước ngoài gần Việt Nam như Singapore, Thái Lan, Philipines. Hiện hội hướng đạo sinh Việt Nam cũng có tổ chức cho Hướng đạo sinh Việt Nam nên cứ liên hệ với các nhóm hướng đạo sinh mà mình đã chia sẻ trước đây để sinh hoạt và được đi.
– Lên lớp 7-11: khi con đã có sự trưởng thành qua nhiều trại hè và nhiều chuyến đi rồi mới cho đi những trại xa như ở Châu Âu, Anh, Úc, Mỹ để các con có thể trải nghiệm nhiều hơn. Cấp 2 thì nên đi trại phát triển kỹ năng, cấp 3 nên vào các trại của các trường đại học để hướng nghiệp.
– Bên cạnh việc đi các trại hè thì gia đình chị cũng hay đưa nhau đi khắp nơi kiểu cắm trại, du lịch phượt nên các con cũng quen với việc di chuyển, đi lại rồi. Mỗi lần đi mình dạy tự pack đồ, dạy cách sống trong tự nhiên, dạy cách tự đi lại, tự bắt train, bus, làm thủ tục máy bay nên kết hợp với đi trại các bạn ấy trưởng thành nhiều.
Những trại hè không chỉ là chuyến đi chơi, mà chính là những "lớp học đời" sống động và thực tế, giúp trẻ bước ra khỏi vùng an toàn để trưởng thành.
Việc đồng hành cùng con trong các chuyến đi nước ngoài không hề đơn giản. Làm việc trong một doanh nghiệp, mỗi kỳ nghỉ dài đều đòi hỏi chị Liên phải sắp xếp công việc thật gọn gàng, thậm chí làm bù trước để không ảnh hưởng đến tiến độ chung. Thu nhập của hai vợ chồng chỉ ở mức công chức bình thường, nên để đủ chi phí cho những chuyến đi và trại hè quốc tế, đã có thời gian họ phải xoay xở làm thêm nhiều việc cùng lúc, có ngày kéo dài tới 15 tiếng.
Việc chuẩn bị, sắp xếp công việc, cho đến thích nghi với môi trường mới đều là thử thách không nhỏ Nhưng bù lại, con được sống trong những trải nghiệm thực tế phong phú, gắn bó hơn với bố mẹ qua từng hành trình, và những ký ức gia đình ấy là điều vô giá, không gì có thể đánh đổi bằng tiền bạc.
