Nhiều người theo bản năng liên tưởng từ "ung thư" với ho dữ dội, sụt cân, chảy máu hoặc mệt mỏi không rõ nguyên nhân, nhưng ít ai lại liên hệ những vấn đề nhỏ ở cánh tay với ung thư. Điều này dễ hiểu: Không ai thức dậy vào buổi sáng và thấy cánh tay hơi đau hoặc tê, hoặc da hơi đỏ, rồi ngay lập tức cho rằng đó là ung thư.
Vấn đề là đôi khi, những thay đổi tưởng chừng như không đáng kể trên cánh tay lại có thể là tín hiệu báo động từ cơ thể. Nhiều người bỏ qua những tín hiệu này cho đến khi các vấn đề nghiêm trọng hơn phát sinh ở những bộ phận khác trong cơ thể.
Tại nhiều phòng khám ung bướu, các bác sĩ đã gặp những bệnh nhân như thế này: Ban đầu, họ chỉ bị hơi đổi màu hoặc nổi một cục nhỏ trên cánh tay, và ít người coi trọng điều đó. Một số người cho rằng đó là đau cơ do mệt mỏi, trong khi những người khác nghĩ đó là vết côn trùng cắn, và họ bôi thuốc rồi cho rằng sẽ khỏi sau vài ngày.
Tuy nhiên, nếu hiện tượng này kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, cần phải theo dõi sát sao hơn. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng một số loại ung thư, đặc biệt là ung thư vú, u lympho và ung thư phổi, thực sự có thể bộc lộ bản chất thật của chúng ở giai đoạn đầu thông qua những thay đổi ở cánh tay. Cụ thể là 4 dấu hiệu sau:
1. Màu da bất thường hoặc loét da ở cánh tay
Nếu da bạn đột nhiên chuyển sang màu đỏ hoặc tím, hoặc nếu một mảng da trên cánh tay bạn bị tổn thương, đóng vảy và không lành lại một cách không rõ nguyên nhân, đó không chỉ là viêm da thông thường. Đặc biệt nếu vùng da bị tổn thương không có dấu hiệu chấn thương bên ngoài rõ ràng nhưng lại liên tục chảy dịch hoặc có mùi khó chịu, bạn không nên bỏ qua.
Về mặt y học, đây được gọi là "di căn da" hoặc "loét ác tính", là những dấu hiệu cho thấy các tế bào khối u bên trong đã thoát ra ngoài và "lan rộng" lên bề mặt da. Ung thư vú, ung thư phổi, và thậm chí một số loại ung thư dạ dày cũng có thể biểu hiện sự thay đổi trên da này ở giai đoạn muộn.
Đặc biệt, một số bệnh nhân bị loét nhỏ tái phát ở mặt trong cánh tay hoặc gần nách. Nếu không được điều trị đúng cách, những vết loét này có xu hướng tái phát. Trong những trường hợp như vậy, việc tầm soát ung thư quan trọng hơn bất cứ điều gì khác.
2. Khối u hoặc hạch bạch huyết sưng ở cánh tay
Các vấn đề về hạch bạch huyết thường bị bỏ qua. Nhiều người biết phải đến bệnh viện nếu cảm thấy có khối u ở cổ hoặc dưới cằm, nhưng hạch bạch huyết sưng ở gần cánh tay thường bị nhầm lẫn với "nóng người" hoặc "viêm nhiễm". Vùng nách, đặc biệt, có rất nhiều hạch bạch huyết và đóng vai trò như một trạm kiểm soát cho hệ thống miễn dịch của cơ thể. Khi mắc các bệnh về vú, đặc biệt là các khối u ác tính, các mô bạch huyết này là một trong những mô bị ảnh hưởng đầu tiên.
Dữ liệu cho thấy khoảng 80% bệnh nhân ung thư vú đã có di căn hạch nách ở các mức độ khác nhau tại thời điểm chẩn đoán. Một số người phát hiện một khối u dưới nách không đỏ và không đau, và không chú ý nhiều đến nó, chỉ đến sau này mới nhận ra rằng nó đã ở giai đoạn giữa hoặc cuối. Sự thay đổi "thầm lặng" này là khía cạnh "khéo léo" nhất của ung thư.
3. Đau hoặc tê tay kéo dài
Đau dai dẳng hoặc tê bì có thể khiến nhiều người nghĩ ngay đến thoái hóa đốt sống cổ hoặc cứng khớp vai, đặc biệt là người trung niên và người cao tuổi thường cho rằng đó là do thoái hóa cơ theo tuổi tác. Tuy nhiên, nếu cơn đau kéo dài hơn hai hoặc ba tuần, đặc biệt nếu nó không liên quan đến hoạt động, nặng hơn vào ban đêm, hoặc nếu vùng da xung quanh cũng cảm thấy ấm và sưng, thì đó có thể không chỉ là vấn đề viêm nhiễm đơn thuần.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng hơn 30% bệnh nhân ung thư phổi bị chèn ép dây thần kinh chi trên ở giai đoạn đầu, đặc biệt là các khối u nằm ở đỉnh phổi (còn được gọi là u Pancoast), thường biểu hiện bằng đau dữ dội và tê bì ở vai và cánh tay trên như những triệu chứng đầu tiên.
Triệu chứng này thường bị chẩn đoán nhầm là hội chứng vai đông cứng, và vấn đề chỉ được phát hiện khi tổn thương chèn ép đám rối thần kinh cánh tay hoặc mô xương. Đến lúc đó, việc điều trị đã trở nên khó khăn hơn nhiều.
4. Giảm hoặc suy yếu đột ngột chức năng vận động cánh tay
Cảm giác yếu tay đột ngột cũng là một dấu hiệu dễ bị bỏ qua. Không phải là bạn quá mệt mỏi đến nỗi không thể nhấc tay lên sau khi mang vài bao gạo, mà là khi không vận động, cánh tay bạn cảm thấy mất kiểm soát, không thể nhấc lên được, và ngay cả những việc đơn giản như cầm đũa hay đánh răng cũng trở nên khó khăn. Những triệu chứng này thường liên quan đến hệ thần kinh.
Một số khối u thần kinh hoặc khối u ống sống có thể chèn ép dây thần kinh, biểu hiện là yếu cơ cục bộ ở các chi. Một số bệnh ác tính về huyết học, chẳng hạn như đa u tủy, cũng có thể gây loãng xương, chèn ép dây thần kinh cột sống và dẫn đến yếu cơ ở các chi.
Trong một số trường hợp, khi ung thư di căn đến cột sống hoặc đám rối thần kinh cánh tay, ban đầu có thể biểu hiện bằng tình trạng yếu một cánh tay. Ở giai đoạn này, việc nhầm lẫn cho rằng đó là do thiếu canxi hoặc đơn giản là "ngủ không ngon giấc" sẽ vô cùng nguy hiểm.
Dĩ nhiên, nói rằng đau hoặc tê tay tự động có nghĩa là ung thư là sai; đó sẽ là một sự phóng đại. Tuy nhiên, vấn đề là, hầu hết các loại ung thư ban đầu không gây ra đau đớn không thể chịu đựng được hoặc các triệu chứng đáng báo động. Thay vào đó, những bất thường dần dần này trở nên tồi tệ hơn mỗi ngày, tích lũy cho đến khi chúng trở nên không thể tránh khỏi.
Một số loại ung thư phát triển chậm, khiến chúng dễ bị nhầm lẫn với các bệnh nhẹ ở giai đoạn đầu, do đó bỏ lỡ thời điểm điều trị tối ưu. Ví dụ, u lympho Hodgkin ban đầu biểu hiện dưới dạng một khối u không đau ở các vùng như nách, dễ bị nhầm lẫn với sưng hạch bạch huyết thông thường. Tuy nhiên, nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời, tỷ lệ sống sót sau 5 năm có thể đạt trên 90%.
Đừng bỏ qua những thay đổi nhỏ trong cơ thể. Nhiều "phương thuốc chữa hối tiếc" không thể mua được ở hiệu thuốc. Cẩn trọng hơn một chút có thể giúp bạn tránh những rắc rối không cần thiết. Không có cơn đau nào là không có lý do, và không có bệnh tật nào là không có dấu hiệu báo trước, đặc biệt là ở cánh tay - bộ phận chúng ta sử dụng mỗi ngày nhưng lại dễ bị bỏ quên nhất - cần được quan tâm đặc biệt.
