Khi con gái đầu lòng đến tuổi đi học, chị Kim Duyên, một bà mẹ sống tại TP.HCM ưu tiên lựa chọn trường tư thục cho con.
Thời điểm đó, chị sống trong chung cư, ngay dưới tòa nhà có một trường mầm non tư thục khá nổi tiếng ở khu vực. Học phí thuộc tầm khá, cơ sở vật chất sáng sủa, sạch sẽ, chương trình học bám theo Bộ Giáo dục nhưng được bổ sung thêm tiếng Anh và nhiều giờ trải nghiệm. Quan trọng nhất, các cô ở đây rất sát sao, trẻ trung, năng động, nhiệt tình khiến phụ huynh dễ có thiện cảm.
Lớp học của con chỉ khoảng dưới 20 bạn, đủ để con có không gian, có sự quan tâm cá nhân và có bạn bè để tương tác. Từ phòng học đến sân chơi đều được thiết kế an toàn, nhiều cây xanh, sàn gỗ sạch bong, đồ chơi mới và thay đổi theo chủ đề hằng tuần. Mỗi sáng, chị chỉ cần đưa con xuống thang máy, đi bộ vài bước là đến lớp; chiều tan làm muộn một chút cũng yên tâm vì con được cô giáo cũng ở ngay chung cư đón về gần nhà.
Chị Duyên có hai hành trình rất khác nhau với hai đứa con
Con gái đầu rất hợp trường, ngoan ngoãn, thích đi học, phát triển đều các kỹ năng. Với một bà mẹ trẻ, cảm giác tìm được một ngôi trường “vừa mắt - vừa lòng - vừa túi tiền” thật sự khiến chị yên tâm.
Khi con gái đã ổn định, gia đình đón thêm một bé trai. Lúc bé chuẩn bị vào mầm non, trường dưới chung cư bất ngờ vướng vào tranh chấp quyền sử dụng đất với ban quản lý. Sau nhiều tháng mập mờ, trường buộc phải trả mặt bằng, nhường phần đất làm khu vực để xe cho cư dân. Ngôi trường từng là lựa chọn số một của chị chính thức phải đóng cửa.
Và thế là hành trình “đi kiếm trường mới” cho cậu con trai thứ hai lại bắt đầu.
Từ người “cuồng trường tư” đến cái nhìn công tâm hơn với trường công
Đã từng tìm trường cho đứa đầu, chị Duyên nghĩ mọi việc lần này sẽ dễ dàng hơn. Thế nhưng thực tế lại không dễ thở như kỳ vọng. Chị tiếp tục khảo sát hàng loạt trường tư trong bán kính vài cây số quanh nhà. Nhưng với mức ngân sách cố định khoảng 6 triệu, phần lớn trường tư thục chị gặp đều có không gian nhỏ, ít sân chơi, phòng học thiếu ánh sáng tự nhiênhoặc chương trình học không như quảng cáo. Những nơi ưng ý hơn thì học phí lại vượt mức gia đình chị có thể chi trả.
Thời gian đầu, vì quá yêu thích phương pháp Montessori, chị Duyên đã lên danh sách một số trường quanh khu vực có quảng cáo là áp dụng phương pháp này. Cuối cùng, chị chọn một trường có tên "nửa Tây nửa ta" gần nhà vì thấy giáo cụ mới. Trường có 2 tầng, tầng dưới có 1 phòng chứa các loại giáo cụ. Các cô cho biết, nếu chọn "lớp Montessori", đến giờ, con sẽ được thực hành với giáo cụ và có thời gian chơi ngoài trời theo lịch trình.
Tuy nhiên qua vài hôm học thử, chị Duyên thấy không ổn. Theo bà mẹ này, phương pháp Montessori chuẩn mực cần được áp dụng xuyên suốt trong quá trình học tập của trẻ chứ không chỉ dừng lại ở các tiết học đơn lẻ dù cho được trang bị với những nhóm giáo cụ đặc trưng.
Theo chị quan sát, con ăn uống ngủ nghỉ như một lớp học trường bình thường, chỉ có khoảng 30 phút được chơi tự do với giáo cụ. Đánh giá đây là kiểu "lập lờ" đưa Montessori vào để thu hút học sinh nên cuối cùng chị Duyên xin cho con nghỉ. Công cuộc tìm trường mới lại bắt đầu.
"Thời điểm đó, khu vực của mình có một trường mầm non công lập cũng hoạt động thử nghiệm một lớp học Montessori. Lớp mới, học cụ mới, giáo viên được giới thiệu đã tham gia khóa đào tạo lấy chứng chỉ. Các bé được cung cấp các bài học cá nhân, đồng thời khám phá lớp học và lặp lại công việc. Đến giờ ăn tự lấy đồ ăn.
Tuy nhiên, vì là 1 lớp riêng trong hệ thống rất nhiều lớp thường chung nên không gian thiếu yên tĩnh. Chương trình học theo đánh giá của mình vẫn kiểu "tích hợp" Montessori chứ không phải Montessori thuần túy. Vậy nên cuối cùng mình cũng rút lại đơn đăng ký", chị Duyên chia sẻ. Thất vọng nối tiếp thất vọng. Chị Duyên bắt đầu nhận ra điều mà trước đây mình không muốn thừa nhận: với chi phí hạn chế, trường tư đôi khi không đem lại những giá trị tương xứng.
Chính lúc đó, chị cân nhắc phương án chưa bao giờ nghĩ đến: trường công lập.
Ban đầu, chị chỉ nghĩ “thử cho biết”, vì trong suy nghĩ của nhiều phụ huynh, bao gồm cả chị trường công thường đông đúc, chương trình “cứng nhắc”, ít hoạt động. Nhưng khi bước chân vào ngôi trường công gần nhà, cái nhìn của chị thay đổi ngay lập tức.
Trường thiết kế theo hình chữ U hiện đại, giữa là giếng trời rộng, nắng gió tự nhiên chan hòa khắp các phòng học. Lớp nào cũng sáng bừng với sàn gỗ sạch, 5 cửa lớn và 2-3 cửa sổ nhỏ giúp thông thoáng cực tốt. Mỗi lớp đều có nhà vệ sinh riêng, hành lang rộng, khu vận động lớn giữa sân trường, phòng thư viện và khu nghệ thuật trang bị đầy đủ học cụ. Cả ngôi trường giống như một không gian mở mà trẻ có thể chạy nhảy, khám phá suốt cả ngày.
Dù lớp đông nhưng có tới 2-3 cô giáo. Con trai chị vốn là đứa bám mẹ kinh khủng ở nhà, chỉ khóc đúng 3 ngày rồi hợp tác với cô. Mỗi sáng gửi con, chiều đón về, cô đều cẩn thận trao đổi tình hình trong ngày.
Quan trọng nhất: học phí chưa tới 2 triệu đồng mỗi tháng đã bao gồm tiền ăn, trong khi con vẫn được học thêm nhảy, vẽ, tiếng Anh, sữa học đường. Số tiền còn lại, vốn dĩ dành cho trường tư chị chuyển sang cho con học tiếng Anh với người nước ngoài, tham gia piano, bóng rổ… Con vừa phát triển đủ kỹ năng, vừa không tạo gánh nặng tài chính cho gia đình.
Nhược điểm khi học trường công là thời gian đón con theo quy định, không giữ ngoài giờ nên có lẽ sẽ khó với một số phụ huynh muốn gửi con thêm lúc về muộn.
Con vừa phát triển đủ kỹ năng, vừa không tạo gánh nặng tài chính cho gia đình.
Trường công - trường tư không quan trọng bằng sự PHÙ HỢP
Sau hai hành trình rất khác nhau với hai đứa con, chị Uyên rút ra một chân lý nghe qua tưởng đơn giản nhưng phải đi hết một vòng mới thấm: trường tốt không bằng trường phù hợp. Phù hợp với con, với kinh tế gia đình, với tiêu chí mà bố mẹ đặt ra, và với cả định hướng phát triển lâu dài của từng đứa trẻ.
Một ngôi trường dù hiện đại, giáo cụ đắt tiền, sĩ số ít, camera khắp nơi… cũng không có nghĩa là phù hợp với mọi đứa trẻ và gia đình. Ngược lại, một ngôi trường công lập tưởng chừng “bình thường”, học phí nhẹ nhàng không quá áp lực với gia đình cũng có thể là nơi đứa trẻ tìm thấy niềm vui học tập, sự bình an trong tâm lý, sự gắn bó với cô giáo và bạn bè.
Phù hợp với con nghĩa là mỗi sáng con đến trường với tinh thần thoải mái, về nhà kể chuyện ríu rít, có tiến bộ trong từng thói quen nhỏ và cảm thấy nơi đó là “thế giới của mình”.
Phù hợp với kinh tế nghĩa là bố mẹ không phải gồng mình trả học phí, để rồi mọi nỗi lo dồn lên vai cả gia đình, ảnh hưởng đến cả chặng đường dài phía trước của con.
Phù hợp với tiêu chí của gia đình mỗi nhà đều có những ưu tiên riêng: có gia đình chuộng sự kỷ luật; có gia đình coi trọng trải nghiệm; có người cần tiếng Anh mỗi ngày; cũng có người muốn con tập trung nền nếp trước.
Phù hợp với định hướng phát triển của con, có bé cần môi trường nhỏ để được sát sao; có bé lại cần trường rộng để tự tin, chạy nhảy và hòa nhập.
Không có mô hình nào tuyệt đối tốt, chỉ có mô hình phù hợp nhất với con mình và gia đình mình ở thời điểm hiện tại.
Theo bà mẹ này, thật ra chọn trường giống như chọn đôi giày. Đôi giày đẹp không quan trọng bằng đôi giày vừa chân, mang vào thấy thoải mái, đi xa không đau, chạy nhảy không mệt.
Một mức học phí phù hợp giúp bố mẹ yên tâm đầu tư thêm cho con những thứ khác: một lớp tiếng Anh tử tế, một môn năng khiếu con đam mê, một chuyến đi chơi cuối tuần hay đơn giản là sự thư thái trong cuộc sống để có năng lượng đồng hành cùng con.
Sự phù hợp về học phí không chỉ là con số. Nó là sự bình an của cả gia đình. Khi học phí vượt quá khả năng, bố mẹ sẽ luôn trong tâm trạng gồng mình, lo lắng mỗi tháng, ngột ngạt mỗi khi trường thông báo thu thêm bất kỳ khoản nào. Sự căng thẳng đó sớm muộn cũng lan sang con.
