3h47’ sáng 27/11, chị Mai Anh vẫn chưa ngủ để điều phối việc cứu trợ miền Trung. Hơn một tháng qua, dải đất ven biển này chịu cảnh bão chồng bão, lũ chồng lũ, đất đã bão hoà nước, lũ liên tiếp vượt đỉnh lịch sử.
Trong tiềm thức của nhiều người dân, họ thậm chí không thể tưởng tượng ra những tình huống nguy cấp đến vậy để mà có đối sách. Kết quả là thiệt hại thảm khốc. Những con số thống kê lạnh lùng về số người chết và mất tích, hàng chục nghìn tỷ đồng mất trắng… không thể nào nói hết được nỗi mất mát và đớn đau tột cùng mà người dân miền Trung đang phải chịu.
Người dân miền Trung sơ tán vì lũ lụt.
Giữa vô vàn tiếng kêu cứu trên mạng xã hội, một nhóm người âm thầm hình thành – không tổ chức sẵn, không theo bất kỳ “chủ trương” nào. Nó bắt đầu từ một bài đăng Facebook của chị Trần Mai Anh. Rồi chỉ sau vài giờ, những cánh tay nối nhau, lớn dần lên thành một mạng lưới cứu trợ mà sau này chị gọi bằng cái tên giản dị: Một Vòng Tay Ấm .
Trần Mai Anh mô tả cảm giác đêm hôm đó chị trải qua hệt như 20 tháng trước, khi người chị vô cùng yêu thương - bố mình - đột ngột qua đời và chị phải hoàn thành những phần dang dở của bản thảo “Sống đến bình minh” mà ông để lại. Ngày ấy, cũng như lúc lũ dâng ở Phú Yên những ngày gần đây, chị thao thức vì một nỗi lo: ở đâu đó, luôn có những người đang cần bàn tay cứu giúp.
“ Tôi luôn bận rộn, không có thời gian ngừng lại dù chỉ một chút. Bộ não tôi luôn phải quét qua từng ly từng tí việc nhỏ nhất để không bỏ sót chút gì”, chị nói.
Một Vòng Tay Ấm ra đời với tinh thần như thế. “Thực ra nó từ cộng đồng mà ra. Một người làm thì không đủ. Nhưng khi rất nhiều mảnh ghép được đặt cạnh nhau, sự hiệu quả bắt đầu xuất hiện”.
Một người nhìn thấy – nhiều người chung tay
Là giám khảo của Giải thưởng Hành động vì cộng đồng - Human Act Prize . trong quá trình chấm giải, chị Mai Anh biết rất rõ về những tổ chức thiện nguyện có đủ năng lực cứu trợ khẩn cấp tại miền Trung. Và đầu mối đầu tiên chị chọn là Đội cứu hộ 116 - một trong số 27 dự án vào Chung khảo Human Act Prize 2025, đơn vị chuyên cứu hộ trên sông nước và có nhiều kinh nghiệm cứu trợ thiên tai ở vùng sâu vùng xa.
Chỉ sau ít giờ kêu gọi, chị Mai Anh đã huy động gần 2 tỷ đồng từ các nhà hảo tâm để tài trợ 6 chiếc cano cho Đội 116. Chương trình lúc ấy vẫn chưa có tên. Chỉ có ý niệm duy nhất khi bắt đầu là: làm thế nào để nguồn lực đến đúng nơi một cách hiệu quả nhất. Và đó chỉ là điểm khởi đầu.
Nhà báo Trần Mai Anh (thứ hai từ trái sang phải) trong chuyến đi đến Phú Yên.
Trong thời gian Đội cứu hộ khẩn cấp ở các địa bàn ảnh hưởng nặng, chị Mai Anh và team Human Act Prize vẫn giữ liên lạc, trao đổi thường xuyên để hỗ trợ, kết nối nguồn lực kịp thời.
Anh Nhâm Quang Văn, Tổng đội trưởng Đội cứu hộ 116 nói: “ Nhờ sự uy tín và tận tâm của chị Mai Anh, chúng tôi nhận được 1,5 tỷ đồng lần thứ nhất, rồi thêm 800 triệu lần thứ hai. Đó không chỉ là con số, mà là niềm tin và tấm lòng gửi gắm vào Đội. Chị chính là điểm tựa để anh em bước vào những nhiệm vụ khó khăn nhất ”.
Human Act Prize là nơi Trần Mai Anh tìm được những người cùng chung ý nguyện giúp đỡ đồng bào bị ảnh hưởng bởi đợt mưa lũ kinh hoàng vừa qua. Một trong số đó là trung tá, nhà báo Hoàng Trường Giang, người khởi xướng và vận hành dự án thiện nguyện “Thắp lên một que diêm”. Chị Mai Anh và anh Hoàng Trường Giang đã cùng nhau thực hiện một số hoạt động vì cộng đồng trước đó. Hai người vừa gặp lại nhau ở Chung khảo Human Act Prize 2025, thì thiên tai ập đến miền Trung.
Nhận định quân đội là lực lượng tuyến đầu, có thể đi vào những nơi khó khăn nhất, bị ảnh hưởng lũ lụt nghiêm trọng nhất, chị Mai Anh và anh Hoàng Trường Giang đã tổ chức một “chiến dịch” thần tốc hỗ trợ người dân các nơi này thông qua lực lượng vũ trang địa phương.
Chưa đầy 12h sau đó, chương trình đã hoàn thành bước đầu, 500 triệu đồng đã được chuyển đến đại diện Bộ Chỉ huy quân sự Đắk Lắk, Gia Lai và Lữ đoàn 146 Khánh Hòa. Và chỉ tiếp ngay sau đó là tới Lâm Đồng - một trong 4 tỉnh thiệt hại nặng qua các đợt lũ lụt trong năm nay.
Những khoản hỗ trợ của các mạnh thường quân nhanh chóng được chuyển đến lãnh đạo địa phương.
... và Đội Cứu hộ 116. Các khoản chi đều được minh bạch, công khai.
“Cùng nhau làm việc tốt sẽ rất vui”
Chị Mai Anh kể, một trong những điều khiến chị bất ngờ và xúc động nhất, là chị chưa kịp liên lạc với các doanh nghiệp để vận động, nhưng nhiều công ty đã tìm đến chị gửi gắm tấm lòng dành cho đồng bào bị thiên tai.
Tài khoản MB Bank mà nhóm Một Vòng Tay Ấm nhận tiền ủng hộ từ các mạnh thường quân cũng là do ngân hàng mở gấp dành riêng cho chiến dịch. “Đó là tài khoản minh bạch, có nhóm riêng của ngân hàng hỗ trợ mọi câu hỏi của người ủng hộ gửi tới” , chị Mai Anh nói.
Một Vòng Tay Ấm đã chuyển nhu yếu phẩm kịp thời đến với bà con
Giữa đêm, một nhân sự cấp cao của GELEX nhắn qua Facebook chị Mai Anh, nói rằng Lãnh đạo Tập đoàn của họ muốn ủng hộ số tiền 300 triệu đồng từ HĐQT vào chiến dịch để hỗ trợ Đội Cứu hộ cứu nạn 116.
Một tập đoàn sản xuất vật liệu xây dựng liên hệ bàn phương án thiết thực của việc trao tặng sản phẩm xây dựng và tiền mặt để giúp bà con tái thiết nhà cửa sau lũ.
Họ hỏi chị Mai Anh, liệu nhóm của chị có thể điều phối nguồn lực này đến đúng nơi cần, theo một cách an toàn và hiệu quả nhất. Chị Mai Anh gật đầu, nhưng vẫn cảm thấy chuyện này "rất lạ". Có bao nhiêu người ngoài kia sẵn sàng đứng ra điều phối giúp họ, và thường doanh nghiệp có thể tự đưa hỗ trợ đến bà con, vì sao cần đến chị. Nhưng đại diện công ty chỉ nói ngắn: “môi trường chị tạo ra là một nơi vui vẻ để những người tốt cùng làm việc tốt”.
Lực lượng quân đội đến từng hộ dân trao hàng cứu trợ.
Họ cũng hỗ trợ bà con dựng lại nhà cửa.
Những bao hàng hoá của được các mạnh thường quân đóng gói sẵn theo quy chuẩn, hướng dẫn của nhóm Một Vòng Tay Ấm và được chuyển nhanh chóng tới tận tay người dân vùng lũ.
Rồi đến Công ty Hóa chất Đức Giang cũng đề nghị cung cấp hóa chất tẩy rửa, lọc nước sau lũ. Chỉ một cuộc trao đổi buổi sáng, tối hôm đó 1,5 tấn hóa chất đã được Một Vòng Tay Ấm kết nối với Viettel Post chở đi xuyên đêm – hoàn toàn miễn phí vận chuyển.
“Tôi hỏi họ công ty thường tự mình đi trao tặng từ thiện, thì họ nói là ‘mọi người cùng nhau làm sẽ rất vui’. Tôi rất thích câu trả lời đó. Vì dù có làm việc gì, với tôi trước hết là phải vui. Vui thì làm, còn nếu mệt tới oải thì thôi tốt nhất nên dừng lại”.
“Mỗi người một mảnh ghép, sẽ có 1 vòng tay rất ấm”
Giữa dòng hỗ trợ dồn dập gửi về miền Trung, chị Mai Anh nhận ra một khoảng trống rất lớn: hầu hết hàng cứu trợ đều hướng tới người lớn, còn trẻ em - nhóm dễ tổn thương nhất - lại ít được chú ý hơn. Từ quan sát đó, chị lập tức kết nối với UNICEF, tổ chức có bộ tiêu chuẩn quốc tế về chăm sóc trẻ trong khủng hoảng.
Chỉ trong một buổi làm việc, hai bên thống nhất phối hợp để chuẩn hóa danh mục cần thiết cho trẻ, đồng thời hướng dẫn cộng đồng cách gửi đúng – đủ – an toàn. Sự vào cuộc của UNICEF không chỉ giúp lấp “lỗ hổng trẻ em” trong cứu trợ, mà còn mở ra một kênh hợp tác quốc tế để nguồn lực thiện nguyện của người Việt được sử dụng một cách khoa học và hiệu quả hơn.
Một Vòng Tay Ấm đặc biệt quan tâm đến việc hỗ trợ các em nhỏ - đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề bởi thiên tai nhưng lại ít nhận được sự quan tâm tương xứng.
Một Vòng Tay Ấm cũng liên lạc với Tổng cục Cứu hộ - Cứu nạn (Bộ Quốc phòng) - nơi nắm được nhu cầu chính xác theo từng điểm thiên tai. Nhóm cũng liên hệ với Trung tâm Tình nguyện Quốc gia – đội ngũ hàng ngàn sinh viên, thanh niên hỗ trợ tiếp nhận và giao hàng. Những nỗ lực này nhằm giải quyết vấn đề thường nảy sinh trong hoạt động hỗ trợ khắc phục hậu quả thiên tai, do các hoạt động đều cần khẩn cấp, nên có thể chỗ thừa, chỗ thiếu, nhu yếu phẩm cũng trong tình trạng cái chưa cần đến, thứ cần thiết thì lại chưa có đủ.
“ Các Bộ chỉ huy Quân sự các tỉnh biết rất rõ chỗ nào cần trước, chỗ nào cần sau. Mình không thể dùng cảm tính để quyết định ” chị nói. “Trong khi đó, các bạn trẻ của Trung tâm tình nguyện Quốc gia là cánh tay đắc lực giúp điều phối, tiếp nhận và vận chuyển, phối hợp trao tặng hàng hóa.”
Các TNV và quân đội giúp người dân dọn dẹp nhà cửa sau lũ.
Mỗi ngày, danh sách nhu cầu ở từng huyện, từng xã được cập nhật. Cái gì cần gấp, chị Mai Anh đặt mua ngay. Cái gì không phù hợp, chị không mua – dù có nhiều tiền cũng không đổ hàng ào ạt theo phong trào.
“ Tiền của cộng đồng thì phải xài bằng sự cẩn trọng nhất có thể ”, chị Mai Anh khẳng định.
Sau tất cả, Một Vòng Tay Ấm không phải là chiến dịch của cá nhân hay nhóm nào – mà là cách cộng đồng đứng bên nhau. Chị Mai Anh nói, khi bão lũ xảy ra, người dân bị đói, bị lạnh, họ cần một vòng tay ấm cả về nghĩa đen lẫn bóng. Vòng tay ấy nhỏ thì một vài người, nhưng khi lớn dần có thể kết nối thêm nhiều người cùng chung tay.
“Mọi người đều thấy vui và hạnh phúc khi giúp đỡ cộng đồng. Không ai thấy đó là trách nhiệm hay gánh nặng phải làm. Thế là người này kéo thêm người kia. Một mình thì không thể. Nhưng khi ai cũng góp một mảnh ghép, ta có một vòng tay rất ấm.”
“Kiên trì phụng sự” là tinh thần cốt lõi của Human Act Prize 2025 – nơi tôn vinh những con người, dự án đã vượt qua giới hạn về nguồn lực, thời gian và niềm tin để nuôi dưỡng các sáng kiến vì cộng đồng.
Human Act Prize 2025 quy tụ các dự án phát triển bền vững, các sáng kiến đóng góp cho cộng đồng của nhiều doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân trong nước, như HEINEKEN Việt Nam, Miza, Bệnh viện mắt Quốc tế DND, Trung tâm Bảo tồn Động vật hoang dã tại Việt Nam, Quỹ Thiện Tâm, Quỹ Hy vọng, Đội cứu hộ cứu nạn 116, Good Neighbors International tại Việt Nam và nhiều đơn vị khác.
Gala trao giải Human Act Prize 2025 diễn ra ngày 16/12 tại Nhà hát Hồ Gươm, Hà Nội sẽ vinh danh các dự án, ý tưởng xuất sắc, những hành động vì cộng đồng đã và đang truyền cảm hứng cống hiến, kiên trì phụng sự vì một tương lai tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người.
Rất mong nhận được sự quan tâm và ủng hộ của cộng đồng!
Website chính thức: https://humanactprize.org
Fanpage: https://www.facebook.com/HumanActPrize
