Cá mút đá là thực phẩm được ưa chuộng ở một số quốc gia thuộc khu vực châu Âu và châu Á, nhất là Hàn Quốc.
Tại Việt Nam, loại cá này thường được tìm thấy ở các rạn san hô, vùng đá ngầm dưới độ sâu từ 500 đến 1.000m tại khu vực miền Trung và miền Nam, phổ biến nhất là ở vùng biển Khánh Hòa, Bình Định.
Cá mút đá có vẻ ngoài xấu lạ, da trơn, phần đầu giống chạch, lươn, có ria ngắn và đuôi bè ra. Đặc biệt, loại cá này không có xương sống, toàn thân chỉ là sụn nên được nhiều người ưa chuộng, mua về chế biến món ăn.
 |
 |
Chị Lê Vân (tiểu thương ở chợ Đầm, TP Quy Nhơn) cho biết, cá mút đá còn được gọi là cá ninja bởi rất khó đánh bắt. Loài cá này sống ở tầng đáy sâu, thoắt ẩn thoắt hiện với phần da tối màu giúp chúng dễ "ngụy trang", lẩn trốn.
Khi bắt lên, cá thường cuộn đầu như giấu đi nên còn có tên gọi là cá "giấu đầu hở đuôi".
Nữ tiểu thương cũng cho hay, cá mút đá có 2 loại. Một loại lưng đen có lớp da màu đen ở lưng và trắng phần bụng, thường sống ở khu vực nước nông.
Còn lại là cá mút đá lụa có thân thon dài, với lớp da sáng màu hồng nhạt, sống ở độ sâu 1.000m. Loài cá này cũng được sử dụng để làm thức ăn.
Theo chị Vân, cá mút đá có thể được chế biến thành nhiều món như nhúng lẩu, xào sả ớt, nấu bung với chuối, hầm hoặc kho… nhưng ngon và được ưa chuộng nhất là cá mút đá nướng.
Cá mua về đem làm sạch, lột bỏ lớp da bên ngoài, chặt bớt đầu và đuôi, chỉ giữ lại phần thân toàn sụn.
Vì loài cá này có mùi tanh đặc trưng nên người ta thường tẩm ướp một số gia vị trước khi nướng. Tùy điều kiện từng nhà và sở thích của từng người mà cá có thể đem ướp với sa tế, ngũ vị hương hay hỗn hợp dầu hào, sả, tỏi, ớt băm nhỏ…
Ướp xong, chờ chừng 15-20 phút cho thịt cá ngấm đều gia vị thì bắt đầu nướng trên bếp củi (hoặc bếp than), giúp món ăn đậm đà, dậy mùi thơm.
Anh Quốc Đạt (Hà Nội) từng có dịp thưởng thức cá mút đá nướng vài lần ở Bình Định nhận xét, món ăn có hương vị lạ miệng, thích hợp làm món nhậu khoái khẩu của cánh mày râu.
“Thịt cá trắng ngần, mềm dai như thịt gà, vị ngọt thơm tự nhiên. Phần sụn thì giòn sần sật khá giống sườn non”, anh miêu tả.
 |
 |
 |
Hiện nay, cá mút đá thường được làm sạch, đóng gói hút chân không để thuận tiện vận chuyển tới nhiều tỉnh thành khắp cả nước, đáp ứng nhu cầu thưởng thức đa dạng của thực khách thập phương.
Vì khó đánh bắt, số lượng khai thác được cũng không nhiều nên cá mút đá được bán với giá thành khá cao so với nhiều loại hải sản khác, dao động từ 150.000-250.000 đồng/kg (tùy nơi, tùy thời điểm).
