Ảnh minh họa.
Đề xuất trên được Bộ Tư pháp nêu trong tờ trình dự thảo Nghị quyết xử lý vướng mắc về đấu giá quyền sử dụng đất khi giao, cho thuê đất.
Dự thảo đã bổ sung chế tài cụ thể xử lý tình trạng bỏ cọc sau khi trúng đấu giá đất. Theo đó, người bỏ cọc phải bồi thường toàn bộ các thiệt hại phát sinh từ việc tổ chức cuộc đấu giá, nhưng bị hủy kết quả. Họ cũng bị cấm tham gia đấu giá từ 2 đến 5 năm.
Trường hợp trúng đấu giá nhưng không nộp đầy đủ cũng bị cấm từ 6 tháng đến 3 năm. Dự thảo cũng nâng mức tiền đặt cọc của cá nhân tham gia đấu giá đất lên tối thiểu 20%, tối đa 50%.
Bộ Tư pháp cho rằng đây là giải pháp giúp ngăn chặn tình trạng lợi dụng hoạt động đấu giá để trục lợi rồi sau đó bỏ cọc.
Đề xuất của Bộ Tư pháp được đưa ra trong bối cảnh hoạt động đấu giá đất có nhiều bất cập thời gian qua. Điển hình là tình trạng người tham gia trả giá cao bất thường, có dấu hiệu cấu kết thao túng giá rồi "bỏ cọc", ảnh hưởng đến sự phát triển lành mạnh của thị trường bất động sản. Trong khi đó, luật pháp hiện hành chưa có chế tài đủ răn đe các hành vi trên.
Tuy nhiên, đề xuất về chế tài bỏ cọc đấu giá đất cũng gây lo ngại như hạn chế quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. Bởi những nội dung về nhóm quyền trên theo Hiến pháp phải do luật định, không áp dụng phương án ban hành nghị quyết của Chính phủ.
Phản hồi ý kiến trên, Bộ Tư pháp cho biết Bộ luật Dân sự quy định cá nhân, pháp nhân lạm dụng quyền dân sự để thực hiện hành vi trái pháp luật, Tòa án có thể không bảo vệ một phần hoặc toàn bộ quyền của họ, buộc bồi thường nếu gây thiệt hại. Như vậy, việc quy định chế tài cấm tham gia đấu giá đất nếu bỏ cọc "không được coi là hạn chế quyền công dân, quyền con người".
Ngoài ra, việc đấu giá tài sản là một phương thức mua bán tài sản, không phải ngành nghề kinh doanh nên đề xuất này cũng không hạn chế quyền tự do kinh doanh được quy định trong Hiến pháp, theo cơ quan soạn thảo.
