Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang tổ chức lấy ý dự thảo Nghị định về phân cấp, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực đất đai , khi tổ chức chính quyền địa phương hai cấp.
Đáng chú ý, trong dự thảo Bộ này đề xuất giao UBND cấp xã thẩm quyền cấp sổ đỏ lần đầu. Việc chuyển giao thẩm quyền này từ cấp huyện về cấp xã được kỳ vọng tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân, đặc biệt ở vùng nông thôn thuận lợi hơn trong hoàn thiện thủ tục đất đai.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất giao UBND cấp xã cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) lần đầu sau khi bỏ cấp huyện. Ảnh minh hoạ.
Dự thảo cũng quy định rút ngắn quy trình giải quyết thủ tục khi chuyển một số thẩm quyền từ cấp huyện về cấp xã, như: Giao đất ở cho cá nhân, thực hiện một số bước đăng ký đất đai…
Bên cạnh đó, UBND cấp xã được đề xuất không cần xác nhận thêm điều kiện như sự phù hợp quy hoạch, tình trạng tranh chấp hay thời gian sử dụng đất ổn định trong một số thủ tục cấp giấy chứng nhận – đây là những nội dung mà cấp xã đã thực hiện và được pháp luật công nhận.
Bộ cũng đề xuất làm rõ thẩm quyền của HĐND, UBND, Chủ tịch UBND cấp xã và cơ quan chuyên môn cấp xã trong quản lý đất đai - chuyển giao một số nhiệm vụ vốn do cấp huyện đảm nhiệm. Tuy nhiên, với các loại đất đặc thù như ao, hồ, đầm trải dài trên nhiều xã, thì việc quản lý vẫn thuộc UBND cấp tỉnh (theo Điều 188).
Theo chuyên gia, Luật Đất đai 2024 hiện hành và Luật Đất đai trước đây, thẩm quyền cấp sổ đỏ lần đầu cho cá nhân thuộc UBND cấp huyện. Để có cơ sở cấp thì UBND cấp huyện phải căn cứ vào kết quả báo cáo về nguồn gốc, pháp lý đất, quá trình sử dụng, hiện trạng đất đai và tài sản trên đất... từ UBND cấp xã.
Thực tiễn quản lý đất đai là trên địa bàn của cấp xã sẽ gần gũi và chính xác hơn. Trong khi cấp huyện có thẩm quyền cấp sổ đỏ lần đầu vẫn phải dựa vào kết quả xác minh, kiểm tra của xã sẽ khó đảm bảo tính kịp thời, nhanh chóng.
"Việc chuyển cấp xã cấp sổ đỏ lần đầu cho cá nhân sẽ thuận tiện, đảm bảo việc giải quyết thủ tục kịp thời, phù hợp với thực tiễn công tác quản lý đất đai tại địa phương. Tuy nhiên, khi thực hiện chính quyền 2 cấp cần bổ sung thêm lực lượng chuyên môn cho cấp xã để bảo đảm việc giải quyết hồ sơ cho người dân”, vị chuyên gia nói.
