Điểm mới về lương, thưởng, tiền làm thêm giờ của viên chức từ năm 2026

Viên chức được xem xét loại trừ, miễn, giảm trách nhiệm

Luật Viên chức được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 10 quy định nhiều điểm mới về quyền của viên chức trong hoạt động nghề nghiệp cũng như về chế độ tiền lương, thưởng, tiền làm thêm giờ.

Trong hoạt động nghề nghiệp, luật quy định rõ viên chức được pháp luật bảo vệ trong hoạt động nghề nghiệp; được đối xử bình đẳng trong hoạt động và phát triển nghề nghiệp.

Đồng thời, viên chức cũng được đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ; được bảo đảm trang bị, thiết bị và các điều kiện làm việc; được cung cấp thông tin liên quan đến công việc hoặc nhiệm vụ được giao.

Cùng với đó, đội ngũ viên chức còn được quyết định vấn đề mang tính chuyên môn gắn với công việc hoặc nhiệm vụ được giao; được từ chối thực hiện công việc hoặc nhiệm vụ nếu cho rằng công việc hoặc nhiệm vụ đó trái với quy định của pháp luật.

Luật cũng quy định, viên chức được đơn phương chấm dứt hợp đồng làm việc theo quy định của pháp luật; được xem xét loại trừ, miễn, giảm trách nhiệm theo quy định của pháp luật và quy định của cấp có thẩm quyền.

Ngoài ra, viên chức nhà nước cũng được thực hiện các quyền khác về hoạt động nghề nghiệp theo quy định của pháp luật về hoạt động nghề nghiệp và quy định của cấp có thẩm quyền.

Đáng lưu ý, Luật Viên chức cũng dành một điều riêng, quy định về quyền của viên chức về tiền lương, tiền thưởng và các chế độ liên quan đến tiền lương.

Cụ thể, viên chức sẽ được hưởng tiền lương, tiền thưởng và các khoản thu nhập khác trên cơ sở kết quả, hiệu quả công việc theo vị trí việc làm đảm nhiệm.

Cùng với đó, viên chức cũng được hưởng tiền làm thêm giờ, tiền lương làm việc vào ban đêm, công tác phí và các chế độ khác theo quy định của pháp luật, quy chế chi tiêu nội bộ của đơn vị.

“Viên chức làm việc ở miền núi, biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn hoặc trong các nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, lĩnh vực sự nghiệp đặc thù được hưởng chính sách ưu đãi theo quy định của pháp luật”, Luật Viên chức nêu rõ.

Viên chức được góp vốn, điều hành doanh nghiệp

Nội dung đáng chú ý khác, luật vừa được Quốc hội thông qua đã quy định rõ quyền của viên chức trong thực hiện hoạt động nghề nghiệp và hoạt động kinh doanh.

Cụ thể, viên chức được ký hợp đồng lao động hoặc hợp đồng dịch vụ với cơ quan, tổ chức, đơn vị khác nếu pháp luật về ngành, lĩnh vực không cấm, bảo đảm không xung đột lợi ích theo quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng, không trái với thỏa thuận tại hợp đồng làm việc và không vi phạm đạo đức nghề nghiệp.

Trường hợp chưa có thỏa thuận trong hợp đồng làm việc thì phải được sự đồng ý bằng văn bản của người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập; đối với người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập thì phải được sự đồng ý bằng văn bản của cấp trên quản lý trực tiếp.

Viên chức cũng được hành nghề với tư cách cá nhân nếu pháp luật về ngành, lĩnh vực không cấm, bảo đảm không xung đột lợi ích theo quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng và không vi phạm đạo đức nghề nghiệp.

Đặc biệt, viên chức còn được góp vốn, tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp , hợp tác xã, bệnh viện, cơ sở giáo dục, tổ chức nghiên cứu khoa học ngoài công lập, trừ trường hợp pháp luật về phòng, chống tham nhũng, pháp luật về doanh nghiệp hoặc pháp luật về ngành, lĩnh vực có quy định khác.

Với viên chức làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, cơ sở giáo dục đại học công lập còn được thực hiện các quyền khác theo quy định của pháp luật về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, pháp luật về doanh nghiệp và pháp luật khác có liên quan.

Luật Viên chức vừa được thông qua sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2026.