Hội thảo Phát triển công nghiệp điện ảnh trong kỷ nguyên mới thuộc khuôn khổ Liên hoan Phim Việt Nam lần thứ 24 vừa diễn ra tại TPHCM.
Tọa đàm gồm 2 phiên, trong đó phiên 1 gồm dàn khách mời Tiến sĩ Trần Thị Phương Lan, PGS.TS. Bùi Hoài Sơn và đạo diễn Victor Vũ.
Cần tháo gỡ điểm nghẽn nếu muốn công nghiệp điện ảnh phát triển
Mở đầu chương trình, bà Đinh Thanh Hương - Phó Chủ tịch HĐQT Galaxy Group - đưa ra những con số lạc quan về điện ảnh trong nước. Theo đó, tăng trưởng của thị trường Việt Nam đạt hơn 20% so với năm 2019.
Trong khi ở Malaysia, Hàn Quốc, Nhật Bản thị trường chỉ đạt 60% so với năm 2019.
Phim Việt đạt 42% thị phần toàn quốc vào năm ngoái nhưng năm nay đã đạt 62%. Đây được xem là thành công rực rỡ đối với những người làm công tác điện ảnh trong nước.
Trong năm qua, Galaxy cũng có nhiều dự án phát hành nổi bật như: Mưa đỏ, Địa đạo, Tử chiến trên không, Thám tử Kiên… Các tác phẩm đạt tổng doanh thu phòng vé hàng nghìn tỷ đồng, đồng thời được đánh giá cao về mặt chất lượng nội dung.
PGS.TS. Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa & Xã hội của Quốc hội nhận định để phát triển điện ảnh Việt Nam bền vững cần có một hệ sinh thái đa dạng.
Bởi lẽ, điện ảnh không dừng ở 1 tác phẩm phim, mà còn là các tác giả, đạo diễn, nhà sản xuất và hệ thống rạp, trường quay…
Theo ông, ngành điện ảnh hiện nay vướng rất nhiều về Luật Đất đai, Luật Hợp tác Công tư, thuế… Muốn lĩnh vực phát triển, điều tối ưu nhất vẫn là tháo gỡ các điểm nghẽn.
Ông Sơn lưu ý về Luật Điện ảnh cần hướng đến phát triển kinh tế, đặc biệt là ngành công nghiệp văn hóa.
Mô hình hợp tác công tư trong lĩnh vực văn hóa được Nhà nước khuyến khích nhưng chưa có thông tư hay hướng dẫn cụ thể, khiến việc hợp tác bị vướng mắc nhiều thứ.
Việc đầu tư điện ảnh là mạo hiểm và dài hạn chứ không ngắn hạn như đầu tư làm cầu, đường, chung cư để có thể tính được trong bao năm sẽ có lãi.
“Chính sách thuế phải thuận lợi hơn mới thu hút tư nhân. Hiện đã có hành lang pháp lý cho hợp tác công tư trong lĩnh vực văn hóa nhưng chưa có thông tư hướng dẫn nên vẫn tắc", ông Sơn nói.
Chuyên gia khẳng định con người là trung tâm của công nghiệp điện ảnh. Tuy nhiên, chính nguồn nhân lực lại là mắt xích yếu nhất hiện nay của ngành phim Việt.
"Dù ngành điện ảnh đã có những nỗ lực chuyển biến, nhưng bài toán nhân lực vẫn là vấn đề dài hạn, cần được giải quyết căn cơ trong thời gian tới", ông Sơn bày tỏ.
Chuyện scandal, đời tư của diễn viên khiến bộ phim gặp thiệt hại
Tại buổi tọa đàm, các khách mời cũng bày tỏ trăn trở xoay quanh việc ứng phó ra sao đối với 1 tác phẩm được sản xuất, đã kiểm duyệt nội dung nhưng lại gặp vấn đề phát sinh như đời tư diễn viên, chuyện bị tẩy chay vì vướng scandal… Điều này vô tình khiến phim thua lỗ nặng, ảnh hưởng đến hàng trăm người trong ê-kíp.
Thời gian qua, không ít tác phẩm rơi tình cảnh thua lỗ vì trong ê-kíp có diễn viên vướng lao lý, hay ồn ào đời tư.
Bà Trần Thị Phương Lan - Vụ trưởng Vụ Văn hóa - Văn nghệ, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương - nhận định đây là vấn đề thời sự. Trước nay, quy trình thẩm định, đánh giá phim đều bám vào luật, nghị định và thông tư.
Tuy nhiên, những sự vụ trên đặt ra câu hỏi cho các nhà quản lý trong việc cập nhật, sửa đổi văn bản pháp luật.
Bà Lan nhấn mạnh về Bộ Quy tắc ứng xử do Bộ Văn hóa ban hành áp dụng đối với các người hoạt động nghệ thuật.
“Nhưng khi việc xảy ra nằm ngoài bộ quy tắc, điều này lại phụ thuộc vào sự đón nhận của công chúng. Mọi người đa phần sẽ tẩy chay và đôi khi chúng ta phải chấp nhận điều đó.
Tôi rất chia sẻ với các nhà làm phim vì công việc này rủi ro, bởi nhiều công sức, tiền bạc được đầu tư cho dự án, nhưng khi có câu chuyện liên quan đến 1 cá nhân nằm ngoài tầm kiểm soát lại rất ảnh hưởng", bà Lan nói.
Bà Lan cho rằng các cơ quan, đơn vị đang nghiên cứu về vấn đề trên. Thế nhưng bà lưu ý điều này rất khó và "không thể 1 sớm 1 chiều" vì mỗi sự việc xảy ra với tính chất, tình huống khác nhau.
Ở góc độ người làm nghề, đạo diễn Victor Vũ cho rằng để giữ được phong độ và vị thế, mỗi người phải liên tục đổi mới, học hỏi. Mặt khác, thị hiếu khán giả ngày nay thay đổi rất nhanh, nếu chậm nhịp sẽ không còn bắt kịp với thị trường.
Điều này đòi hỏi mỗi người phải liên tục cập nhật, không chỉ về đề tài, nội dung mà còn cả kỹ thuật, tư duy kể chuyện.
Victor Vũ cũng nhấn mạnh vào yếu tố "gốc rễ" của mỗi tác phẩm điện ảnh. Thực tế cho thấy, các chủ đề được ưa chuộng toàn cầu hiện nay như tình yêu, tình cảm gia đình, bi kịch...
Khi khai thác chủ đề này bằng ngôn ngữ điện ảnh quốc tế sẽ giúp phim có thể lan tỏa rộng rãi và mở ra cơ hội chinh phục thị trường cả nội địa lẫn nước ngoài.
Ảnh: HK, BTC
