Khi Nhật Bản đáp trả Trung Quốc bằng trận địa tên lửa

Tối qua (24.11), tờ South China Morning Post đưa tin Bắc Kinh đã chỉ trích việc Tokyo triển khai tên lửa lên đảo Yonaguni chỉ cách Đài Loan 110 km là "cực kỳ nguy hiểm", gây căng thẳng trong khu vực và đối đầu quân sự giữa Nhật Bản và Trung Quốc.

ẢNH: STARS AND STRIPES

Căng thẳng vì Đài Loan

Quan hệ hai nước đang trở nên căng thẳng suốt khoảng 3 tuần qua sau khi Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi, phát biểu tại quốc hội Nhật Bản ngày 8.11, khẳng định nếu Đài Loan bị tấn công thì có thể được coi là "một tình huống đe dọa sự sống còn của Nhật Bản" - một thuật ngữ pháp lý được đưa ra vào năm 2015 cho phép chính phủ Nhật Bản triển khai Lực lượng Phòng vệ của đất nước để phản ứng khi điều đó xảy ra.

Kể từ đó, căng thẳng giữa hai bên không ngừng leo thang vì Trung Quốc gia tăng sức ép nhằm vào đối phương. Tuy nhiên, Thủ tướng Takaichi mới đây tuyên bố không rút lại phát biểu trên, nhấn mạnh lập trường không thay đổi và phát biểu của bà không đại diện cho sự thay đổi trong chính sách của Nhật Bản đối với Đài Loan. Thực tế, Thủ tướng Shinzo Abe khi còn sống đã từng khẳng định: Tình trạng khẩn cấp của Đài Loan là tình trạng khẩn cấp của Nhật Bản. Trả lời Thanh Niên, TS Satoru Nagao (Viện Nghiên cứu Hudson, Mỹ) cũng cho rằng: "Một số đảo và quần đảo của Nhật Bản chỉ cách Đài Loan khoảng 100 km. Nên về mặt giả định, nếu Trung Quốc đại lục tấn công Đài Loan, thì Mỹ có thể điều chiến đấu cơ xuất kích từ căn cứ không quân ở Okinawa (Nhật Bản) để bảo vệ Đài Loan. Trong một kịch bản như thế, Trung Quốc có thể tấn công các căn cứ không quân này ở Nhật Bản".

Tương tự, GS Stephen Robert Nagy (Đại học Cơ Đốc giáo quốc tế - Nhật Bản, học giả tại Viện Nghiên cứu các vấn đề quốc tế của Nhật) cho rằng phát biểu của Thủ tướng Takaichi là có cơ sở. Ông chỉ ra: "Một cuộc tấn công vào Đài Loan sẽ ảnh hưởng đến các tuyến đường biển xung quanh đảo này, nơi có hải trình của hàng hóa đến và đi từ Nhật Bản. Xung đột cũng phá vỡ chuỗi cung ứng chất bán dẫn vốn rất quan trọng đối với nền kinh tế công nghệ của Nhật Bản, chưa kể đến ngành công nghiệp quốc phòng mà Tokyo và Washington đang phụ thuộc vào để đảm bảo an ninh".

ẢNH: TL

Củng cố quân sự

Trước hàng loạt sức ép từ Trung Quốc gần đây, Bộ Quốc phòng Nhật Bản thông báo Bộ trưởng Quốc phòng nước này Shinjiro Koizumi vừa có chuyến đi thị sát đảo Yonaguni để triển khai tên lửa đối không tầm trung tại đây. Nằm cách Tokyo đến 2.000 km nhưng đảo Yonaguni chỉ cách Đài Loan khoảng 110 km, là nơi sinh sống của khoảng 1.700 cư dân địa phương và có một căn cứ của Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản. Tokyo tuyên bố việc triển khai tên lửa trên đảo Yonaguni sẽ "làm giảm khả năng xảy ra bất kỳ cuộc tấn công vũ trang nào vào chính Nhật Bản".

Thời gian qua, Nhật Bản không ngừng đẩy mạnh chiến lược quân sự, đặc biệt là phát triển mạng lưới tên lửa, bao gồm tầm hoạt động bao phủ eo biển Đài Loan.

Hồi tháng 7, Nhật Bản lần đầu thử tên lửa đối hạm Type-88 do nước này tự sản xuất và có tầm bắn hơn 100 km. Đây là lần đầu tiên Nhật Bản phóng thử một tên lửa đối hạm tại nước này. Không chỉ dừng lại với loại tên lửa trên, từ Type-88,

Tokyo đang nâng cấp phiên bản đối hạm Type-12 có tầm bắn lên đến 1.000 km. Loại tên lửa này sẽ có cả phiên bản khai hỏa từ tàu ngầm và Nhật cũng đang hướng đến tự chủ về tên lửa chống hạm được phóng từ máy bay.

Từ năm ngoái, Nhật Bản cũng đã thử nghiệm tại Mỹ loại tên lửa siêu vượt âm có tốc độ Mach 5, tức nhanh gấp 5 lần vận tốc âm thanh, đạt tầm bắn khoảng 800 km. Tốc độ Mach 5 cho phép tên lửa Nhật Bản có thể vượt qua nhiều hệ thống phòng thủ. Bên cạnh đó, Tokyo đang nâng cấp loại tên lửa này đạt tầm bắn đến 3.000 km.

GS Nagy nhận định: "Các cuộc thử tên lửa của Nhật Bản là một phần trong nỗ lực lớn hơn nhằm ngăn cản Trung Quốc theo đuổi một số mục tiêu dài hạn. Đầu tiên, Nhật Bản đang đầu tư vào các hệ thống phòng thủ tên lửa để ngăn chặn quân đội Trung Quốc nỗ lực quân sự nhằm thống nhất Đài Loan. Tokyo cũng lo ngại rằng Trung Quốc có thể sử dụng hải quân hoặc hỗn hợp tàu tuần duyên và tàu buôn để chiếm quần đảo Senkaku/Điếu Ngư mà Bắc Kinh và Tokyo đang tranh chấp. Đây là một điểm chiến lược trong chuỗi đảo thứ nhất vốn có thể giúp Nhật Bản hỗ trợ Đài Loan hoặc Philippines nếu xảy ra xung đột".

Xa hơn, nỗ lực của Nhật Bản là một phần trong động thái chiến lược của mình đối với Mỹ, Úc và Ấn Độ. Gần đây, cả 4 nước đều cố gắng tăng cường năng lực tấn công. Như Úc, họ đang có kế hoạch sở hữu tàu ngầm hạt nhân có thể mang tên lửa Tomahawk. Ấn Độ đang phát triển nhiều loại tên lửa tầm xa. Nhiều bên trong khu vực như Đài Loan, Hàn Quốc, Philippines… cũng đang theo đuổi năng lực tên lửa tầm xa. Nếu các bên đều sở hữu khả năng tên lửa tầm xa, Trung Quốc cần phải chia nhỏ chi tiêu quân sự của họ để phòng thủ trên nhiều mặt trận. Nên chiến lược trên của Nhật và các đồng minh, đối tác sẽ trở thành biện pháp răn đe hiệu quả đối với Trung Quốc.