Sau gần chục năm kết hôn, có 1 con nhỏ 3 tuổi, vợ chồng Tuệ Minh (34 tuổi) ở thành phố Hàng Châu (Trung Quốc) bắt đầu tính chuyện mua nhà. Với mức thu nhập lên tới 115.000 NDT/tháng (khoảng 400 triệu đồng) cùng khoản tiết kiệm không nhỏ, Tuệ Minh tin chắc 1 căn chung cư 2 phòng ngủ ở thành phố đã trong tầm tay.
Dù vẫn phải vay thêm ngân hàng "một ít", cô vẫn rất lạc quan tin rằng mình dư sức trả nợ, đồng thời chuyện làm hồ sơ vay vốn chỉ là vấn đề thủ tục. Bởi lẽ ngoài việc chứng minh được thu nhập nhờ có hợp đồng lao động, bảng lương, Tuệ Mình có hồ sơ tín dụng rất tốt: Luôn trả đủ hạn mức thẻ tín dụng, không chậm một ngày. Bên cạnh đó, khoản tiền gửi tiết kiệm của vợ chồng cô ở ngân hàng cũng là bằng chứng chứng minh khả năng trả nợ.
Tuy nhiên, khi đến ngân hàng để nghe tư vấn về khoản vay mua nhà, vợ chồng Tuệ Minh lại như bị "sét đánh ngang tai". Sau khi cung cấp thông tin cá nhân, nhân viên ngân hàng thông báo: Khả năng vay mua nhà ở thời điểm này của vợ chồng cô là không khả thi, vì chồng cô - anh Trương Hạo Nhiên có khoản nợ xấu chưa được xóa.
Ảnh minh họa (Nguồn: Exmoo)
Ban đầu, Tuệ Minh nghĩ nhân viên ngân hàng hẳn đã nhầm lẫn. Cô chủ động hỏi lại, đề nghị được bổ sung giấy tờ chứng minh thu nhập, hợp đồng lao động hay sao kê tài khoản. Nhân viên ngân hàng chỉ nhẹ nhàng lắc đầu, giải thích rằng vấn đề không nằm ở thu nhập hay khả năng trả nợ hiện tại, mà ở lịch sử tín dụng của chồng cô.
Cô quay sang nhìn anh, nhưng Hạo Nhiên chỉ cúi gằm mặt. Sự im lặng ấy khiến Tuệ Minh bắt đầu cảm thấy bất an.
Sau khi rời ngân hàng, Tuệ Minh không kìm được mà hỏi thẳng. Lúc đầu, Hạo Nhiên chỉ nói lảng rằng có thể là do một khoản vay cũ chưa tất toán kịp thời. Nhưng trước sự kiên quyết của vợ, anh cuối cùng cũng thừa nhận: Nhiều năm trước, khi còn khởi nghiệp cùng bạn bè, anh từng vay một khoản tiền khá lớn để đầu tư. Dự án thất bại, dòng tiền đứt gãy, anh không thể trả nợ đúng hạn trong vòng 4 tháng liên tiếp, dẫn đến việc bị ghi nhận nợ xấu.
Theo lời Hạo Nhiên, tổng dư nợ từng lên tới hơn 900.000 NDT (khoảng 3,1 tỷ đồng). Dù hiện tại các nghĩa vụ tài chính đã được tất toán, nhưng dấu vết nợ xấu vẫn còn lưu trong hệ thống tín dụng, trở thành rào cản cho khoản vay mua nhà đứng tên 2 vợ chồng.
Tuệ Minh chết sững. Suốt những năm chung sống, cô chưa từng nghe chồng nhắc đến chuyện này. Trong suy nghĩ của cô, Hạo Nhiên là người cẩn trọng, luôn đề cao sự ổn định tài chính. Việc anh giấu nhẹm khoản vay lớn, lại còn dẫn đến nợ xấu khiến cô vừa sốc, vừa cảm thấy như mình bị phản bội. Điều đáng buồn nữa là hậu quả của quá khứ ấy giờ lại trở thành tảng đá chặn đứng mọi kế hoạch tài chính trong tương lai của cả gia đình.
Những ngày sau đó, Tuệ Minh dành thời gian tìm hiểu kỹ hơn về hệ thống tín dụng. Cô mới nhận ra rằng thu nhập cao không đồng nghĩa với việc được ngân hàng "trải thảm đỏ". Lịch sử tín dụng, đặc biệt là các khoản nợ xấu nghiêm trọng, có thể khiến một người bị từ chối vay trong nhiều năm, thậm chí dù hiện tại khả năng tài chính rất tốt. Với ngân hàng, quá khứ phản ánh thói quen tài chính và mức độ rủi ro - thứ mà tiền lương hiện tại không thể xóa bỏ ngay lập tức.
Hạo Nhiên cũng thành thật hơn với vợ, anh thừa nhận sai lầm lớn nhất không chỉ là quyết định đầu tư thiếu tính toán, mà còn là việc im lặng giấu vợ vì sợ ảnh hưởng đến hình ảnh bản thân. Anh tin rằng khi mọi chuyện đã qua, thu nhập ổn định sẽ "bù đắp" được tất cả nhưng đó chỉ là cách anh nghĩ, không phải cách hệ thống tín dụng vận hành.
Cuối cùng, kế hoạch mua nhà của họ buộc phải hoãn lại. Quyết định này không dễ dàng, nhưng là lựa chọn thực tế nhất ở thời điểm hiện tại.
Câu chuyện này sau đó được Tuệ Minh chia sẻ lại trên tài khoản Xiaohongshu cá nhân. Bài đăng của cô nhanh chóng nhận được sự quan tâm. Có người động viên dù sao chồng cũng đã tự trả hết nợ, và giờ kiếm tiền được để chung tay vun vén gia đình, đó là điều tích cực, còn lại thì cuộc đời mà, ai cũng có sai lầm. Nhưng bên cạnh đó, cũng có người thẳng thắn khuyên: Phải tìm hiểu lịch sử tín dụng của đối phương trước khi kết hôn, vì trong hôn nhân, minh bạch tài chính không chỉ là chuyện tiền bạc, mà còn là nền tảng của niềm tin và những kế hoạch dài hạn cho tương lai.
