Trong báo cáo Kinh tế Vĩ mô và Thị trường Tài chính mới công bố, Bộ phận phân tích kinh tế và thị trường tài chính ngân hàng Techcombank dẫn số liệu từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN), tính đến cuối tháng 10, tăng trưởng tín dụng đạt 15,1% so với đầu năm. Đây là mức cao nhất trong nhiều năm, phản ánh sự phục hồi tích cực của nền kinh tế và nhu cầu vốn lớn từ doanh nghiệp.
Theo nhóm phân tích, tăng trưởng huy động vốn dù cải thiện so với các năm trước nhưng vẫn chậm hơn đáng kể so với tín dụng, chủ yếu do cán cân ngân sách thặng dư hơn 300.000 tỷ đồng khiến một phần vốn bị rút khỏi nền kinh tế.
"Hệ quả là các ngân hàng buộc phải tăng lãi suất huy động trong bối cảnh lãi suất liên ngân hàng khó giảm nhằm duy trì chênh lệch lãi suất dương với USD", báo cáo cho hay.
Theo tính toán của bộ phận phân tích, lãi suất huy động kỳ hạn 6 tháng của nhóm 8 ngân hàng thương mại cổ phần lớn đã tăng 0,34 điểm % trong năm nay và còn dư địa tăng thêm khoảng 0,06 - 0,1 điểm % từ nay đến cuối năm.
Tính đến cuối tháng 10, tăng trưởng tín dụng đạt 15,1% so với đầu năm.
Dự báo cho năm 2026, các chuyên gia Techcombank nhận định mục tiêu tăng trưởng trên 10% là tương đối thách thức nhưng không phải là không thể, nếu có sự nỗ lực cực lớn ở việc mở rộng chính sách tài khóa.
"Tuy nhiên, với đầy sự thách thức từ phía bên ngoài, chúng tôi tạm thời đưa ra dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam khoảng 7,8% cho kịch bản cơ sở", nhóm phân tích dự báo.
Mặc dù chỉ dự báo tăng trưởng kinh tế khoảng 7,8% nhưng các nhà phân tích cho rằng tăng trưởng tín dụng sẽ tiếp tục ở mức cao.
"Việc tín dụng tiếp tục đà tăng trưởng nhanh hơn huy động trong năm 2026, cũng sẽ khiến lãi suất huy động tiếp tục tăng khoảng 0,5 điểm %. Yếu tố gần như quyết định trong dự báo chủ yếu nằm nhiều ở việc tốc độ và mức độ giải ngân công, cụ thể hơn là cán cân ngân sách nhà nước sẽ thâm hụt bao nhiêu trong năm 2026", báo cáo cho hay.
Theo nhóm phân tích, trong trường hợp giải ngân ngân sách tốt, lạm phát bình ổn như dự báo, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cắt lãi suất như kỳ vọng, thậm chí NHNN còn có dư địa hạ lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và lãi suất huy động chưa chắc tăng mạnh như dự báo.
- TIN LIÊN QUAN
-
Lãi suất huy động sẽ còn tăng, chuyên gia chỉ ra nguyên nhân chính
Theo dữ liệu tổng hợp từ WiChart, lãi suất huy động bình quân kỳ hạn 12 tháng của nhóm ngân hàng MB, ACB, Techcombank và VPBank ở mức 4,78%/năm, tăng khoảng 0,1 điểm % so với đáy hồi tháng 6/2025. Đồng thời, lãi suất huy động của nhóm ngân hàng thương mại có quy mô nhỏ hơn, đã tăng thêm 0,11 điểm %, lên 5,3%/năm.
Chỉ riêng nhóm ngân hàng thương mại nhà nước (Agribank, BIDV, VietinBank và Vietcombank) vẫn giữ lãi suất huy động bình quân ở mức 4,68%/năm, ngang với đáy ghi nhận từ tháng 4/2024 đến nay.
Chia sẻ với người viết, PGS.TS Nguyễn Hữu Huân - Giảng viên Đại học Kinh tế TP HCM, cho biết nguyên nhân khiến các ngân hàng đồng loạt tăng lãi suất huy động chủ yếu xuất phát từ yếu tố mùa vụ, khi nhu cầu vốn vào những tháng cuối năm luôn ở mức cao. Trong khi các ngân hàng cũng muốn thúc đẩy tăng trưởng tín dụng để hoàn thành chỉ tiêu cả năm.
Theo vị chuyên gia, mặc dù nhu cầu vốn tăng mạnh, NHNN vẫn khó có thể bơm tiền ồ ạt qua các kênh như OMO do lo ngại tạo áp lực lên lạm phát và tỷ giá. Điều này khiến thanh khoản hệ thống bị thu hẹp, đặc biệt tại các ngân hàng quy mô nhỏ, buộc họ phải nâng lãi suất huy động để cải thiện nguồn vốn.
Ông đánh giá đà tăng lãi suất nhiều khả năng còn tiếp diễn đến cuối năm, trừ khi nhà điều hành tăng bơm vốn trên thị trường liên ngân hàng.
Theo TS Huân, giai đoạn cuối năm luôn là thời điểm nhu cầu vốn tăng mạnh, kéo theo tăng trưởng tín dụng thường bật lên đột biến so với các tháng khác trong năm. Dù mang đậm yếu tố mùa vụ, diễn biến này cũng phản ánh một xu hướng đáng chú ý: nhu cầu vay vốn của nền kinh tế có xu hướng gia tăng mạnh qua từng năm.
"Nếu tỷ lệ tín dụng trên GDP tiếp tục tăng cao, điều này có thể ảnh hưởng nhất định đến sự ổn định của hệ thống tài chính Việt Nam. Đây là yếu tố cần được theo dõi chặt chẽ trong thời gian tới", ông nhấn mạnh.
(Nguồn:Bộ phận phân tích kinh tế và thị trường tài chính ngân hàng Techcombank)
Đồng quan điểm, Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV), dự báo lãi suất huy động có xu hướng tăng nhẹ trong thời gian tới, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu tín dụng dự kiến tăng mạnh vào quý IV. Tuy vậy, mặt bằng lãi suất huy động vẫn sẽ được duy trì ở mức thấp, tương đương hoặc thậm chí thấp hơn giai đoạn COVID - 19, phù hợp với định hướng nới lỏng chính sách tiền tệ của NHNN.
Cụ thể, nhóm ngân hàng thương mại cổ phần có thể tăng lãi suất thêm 0,2 – 0,3 điểm % ở các kỳ hạn 6–12 tháng, trong khi nhóm ngân hàng quốc doanh nhiều khả năng giữ mặt bằng lãi suất ổn định để định hướng thị trường.
Trước đó, Chứng khoán Vietcombank (VCBS) cũng dự báo lãi suất huy động sẽ có xu hướng tăng vào cuối năm, đặc biệt tại nhóm ngân hàng thương mại cổ phần, chủ yếu do áp lực thanh khoản trong hệ thống ngân hàng gia tăng khi tín dụng dự kiến sẽ bứt tốc mạnh vào giai đoạn cuối năm với mức tăng trưởng cả năm ước đạt 18–20% và rủi ro tỷ giá USD/VND vẫn hiện hữu; trong bối cảnh cầu ngoại tệ tăng vào mùa cao điểm nhập khẩu cuối năm.
