VÌ SAO PHẢI LẮP THIẾT BỊ AN TOÀN?
Cục CSGT (C08) Bộ Công an cho hay, đối với trẻ có chiều cao dưới 1,35 m, việc sử dụng dây đai an toàn theo xe sẽ không đảm bảo an toàn khi có va chạm xảy ra, bởi với chiều cao đó thì dây đai an toàn chỉ kéo tới phần đầu, cổ.
Về độ tuổi, trẻ từ đủ 10 tuổi trở lên có thể nghe lời, tiếp thu ý kiến từ cha mẹ hoặc người lớn. Trong khi đó, trẻ dưới 10 tuổi thường còn đang ở giai đoạn nghịch ngợm, cần sự giám sát của người lớn.
"Nhiều người dân nghĩ rằng ôm trẻ vào lòng là an toàn, nhưng không phải vậy. Khi xảy ra va chạm, đứa trẻ có thể bị văng ra, gây chấn thương; hoặc chỉ cần tài xế phanh gấp, đứa trẻ cũng có thể bị dúi người ra phía trước, gây nguy hiểm", đại diện C08 phân tích.
Vị đại diện cũng khẳng định, trẻ em là đối tượng không thể tự bảo vệ an toàn cho chính bản thân, do đó rất cần những người lớn có trách nhiệm. Quy định nêu trên được ban hành với mục đích lớn nhất là bảo vệ cho trẻ em. Đã có rất nhiều nghiên cứu theo quy chuẩn quốc tế được đưa ra, sau đó cơ quan chức năng mới áp dụng, việc này rất thực tế.
Từ 1.1.2026, khi chở trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35 m, tài xế ô tô phải sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ
ẢNH: PHÚC BÌNH
"Bài học từ không đội mũ bảo hiểm, không thắt dây an toàn, hoặc ngăn chặn người điều khiển phương tiện có nồng độ cồn trong cơ thể tham gia giao thông đã có", đại diện C08 nêu quan điểm, đồng thời khuyến cáo người dân cần có trách nhiệm, tuân thủ, chấp hành pháp luật về giao thông nhằm bảo vệ an toàn cho chính con em mình.
PGS-TS Phạm Việt Cường, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu chính sách và phòng chống chấn thương, Trường ĐH Y tế công cộng, cũng cho rằng dây an toàn được thiết kế và chỉ phát huy tối đa công dụng cho người trưởng thành. Với trẻ nhỏ, dây an toàn có thể không giữ được cơ thể trẻ khi có va chạm, thậm chí trẻ bị chấn thương bởi chính dây an toàn.
Ông Cường ủng hộ việc trang bị thiết bị an toàn (TBAT) cho trẻ em trên ô tô, vì đây là quy định tiến bộ và cần thiết. Các nghiên cứu cho thấy, sử dụng TBAT đúng cách có thể giảm tới 70% tỷ lệ tử vong cho trẻ sơ sinh và 54% cho trẻ nhỏ.
NÊN KHUYẾN KHÍCH THAY VÌ BẮT BUỘC
Tác dụng của TBAT đối với tính mạng của trẻ là điều không cần bàn cãi. Song vẫn còn nhiều ý kiến băn khoăn về phạm vi áp dụng, lộ trình thực hiện sao cho phù hợp.
Thảo luận về dự án luật sửa đổi 10 luật liên quan đến an ninh trật tự, đại biểu Quốc hội Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) lo ngại nếu quy định về ghế trẻ em quá cứng nhắc sẽ khiến nhiều gia đình chuyển sang chở con em bằng xe máy, thay vì đi ô tô hoặc taxi, như vậy rủi ro tai nạn cho trẻ lại cao hơn.
Đặc biệt, theo Quy chuẩn 123/2024 của Bộ GTVT (cũ), ghế trẻ em có từ 4 - 5 kích thước khác nhau phụ thuộc vào cân nặng của trẻ, nếu yêu cầu taxi trang bị ghế trẻ em thì phải có ít nhất 4 - 5 chiếc kích cỡ khác nhau, "điều này hoàn toàn bất khả thi". Do đó, ông Đồng đề nghị không bắt buộc trang bị ghế trẻ em đối với xe taxi hoặc xe công nghệ.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô VN, nhận định sẽ rất khó thực hiện nếu yêu cầu xe kinh doanh vận tải hành khách phải trang bị ghế trẻ em. Ngoài vấn đề chi phí, một xe taxi sẽ xử lý ra sao nếu cùng lúc phải lắp đặt 2 - 3 ghế trẻ em, nhất là khi không dùng tới. Ông Quyền kiến nghị nếu vẫn áp dụng thì cần nghiên cứu để tối ưu thiết kế của ghế trẻ em theo hướng gọn nhẹ, tiện lợi.
Ông Trần Hữu Minh, Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông (ATGT) quốc gia, thì gợi ý nên áp dụng với xe con cá nhân trước, vì đây là loại phương tiện có thể di chuyển ở tốc độ cao trên cao tốc (tốc độ tối đa 120 km/giờ), tần suất sử dụng cao (xe gia đình) và cha mẹ, người giám hộ luôn biết trước được nhu cầu này. Với xe kinh doanh vận tải hoặc vận tải công cộng, nên có lộ trình dài để có thể chuẩn bị hoặc có quy định riêng.
Ví dụ, xe chở học sinh mầm non và tiểu học cần có dây bảo hiểm chuyên dụng thiết kế phù hợp với lứa tuổi học sinh. Xe buýt, taxi truyền thống, taxi công nghệ, xe kinh doanh vận tải liên tỉnh… thay vì bắt buộc thì nên khuyến khích, nhưng phải cung cấp thông tin về sự sẵn có của TBAT cho trẻ để hành khách lựa chọn khi mua vé, đặt chỗ.
KHÔNG NHẤT THIẾT PHẢI LÀ GHẾ TRẺ EM
Đại diện C08 cho biết, việc khuyến cáo, khuyến khích người dân sử dụng TBAT cho trẻ em trên ô tô không phải đến nay mới thực hiện mà đã có từ cách đây nhiều năm. Thực tế cho thấy nhiều lái xe đã mua và cho con em mình sử dụng.
Nhằm phù hợp với luật pháp quốc tế về giao thông, VN đã luật hóa quy định nêu trên để bảo vệ trẻ em - đối tượng yếu thế. "Khi cha mẹ không bảo vệ được các con thì sẽ cần tới luật pháp", vị đại diện C08 nhấn mạnh.
Vẫn theo vị này, luật Trật tự ATGT đường bộ có hiệu lực thi hành từ 1.1.2025. Riêng quy định về TBAT cho trẻ em đã được lùi lộ trình áp dụng sau đó 1 năm, từ 1.1.2026 mới xử phạt nếu vi phạm.
Đại diện C08 cũng cho hay, người dân có thể sử dụng đai trẻ em, ghế trẻ em hoặc đệm trẻ em trên ô tô phù hợp với điều kiện của trẻ, của gia đình và phù hợp với điều kiện sử dụng trên ô tô. Các thiết bị này đều có ý nghĩa tương tự như những TBAT để phòng ngừa khi sự cố xảy ra.
Trước giải thích của đại diện C08, ông Nguyễn Văn Quyền nói rất ủng hộ. Bởi lẽ, nếu quy định đai trẻ em cũng được coi là TBAT thì sẽ dễ thực hiện hơn rất nhiều, nhất là với giới tài xế xe kinh doanh vận tải. Để đảm bảo thống nhất khi áp dụng, ông Quyền kiến nghị các cơ quan chức năng nên có quy định, quy chuẩn cụ thể về vấn đề này.
Ông Trần Hữu Minh thì khuyến nghị, việc sử dụng TBAT với trẻ em ban đầu sẽ có những thách thức nhất định: trẻ không chịu ngồi, thể hiện khó chịu, quấy... Đây là điều rất bình thường, đòi hỏi cha mẹ phải có sự nhất quán, kiên trì, hình thành thói quen cho trẻ; đồng thời phải nêu gương bằng việc khi lên xe luôn thắt dây an toàn, nhắc nhở tất cả mọi người trong xe.
