Tôi về làm dâu đã hơn một năm. Điều khiến tôi thắc mắc nhất từ ngày đầu bước vào nhà chồng là mẹ chồng tôi – một người phụ nữ cả đời làm buôn bán nhỏ, không lương hưu, không bảo hiểm, không khoản trợ cấp nào vậy mà lúc nào cũng sống thong thả. Bà không tiêu hoang, cũng chẳng phải tuýp người thích khoe, nhưng lúc nào cũng có tiền mặt trong túi, thi thoảng lại gửi ít quà cho họ hàng hay mừng tuổi cháu chắt rất thoải mái.
Tôi từng nghĩ chắc bố chồng tiết kiệm đủ để lại, hoặc các con trong nhà âm thầm cấp dưỡng. Nhưng rồi càng sống, tôi càng thấy lạ: tiền điện nước, sinh hoạt hằng tháng, phần lớn là mẹ chồng chủ động đứng ra lo. Bà thoải mái đến mức khiến tôi tò mò, nhưng ngại không dám hỏi.
Cho đến một hôm, bố chồng phải nhập viện kiểm tra dài ngày. Tôi theo bà ra ngân hàng để rút tiền đóng viện phí. Lúc nhân viên ngân hàng in sổ cho bà kiểm tra thông tin, tôi vô tình nhìn thấy con số trong cột “số dư hiện tại”.
Ảnh minh họa
Tôi chết lặng. Một người không lương hưu, không trợ cấp mà có khoản tiết kiệm gần bằng số tiền vợ chồng tôi tích góp suốt mấy năm.
Lúc về nhà, thấy sắc mặt tôi khác lạ, mẹ chồng chỉ cười bảo: “Con tưởng mẹ không có gì à? Mẹ không giàu, nhưng mẹ biết dành”.
Bà kể rằng suốt hơn ba mươi năm buôn bán ngoài chợ, ngày nào có lãi bà đều xé nhỏ: một phần để trong nhà lo chi tiêu, còn một phần dù chỉ vài chục nghìn đều gửi tiết kiệm, mua vàng. Lãi mẹ đẻ lãi con, gom hết thành khoản lớn lúc nào không hay. Sau này khá hơn bà duy trì 1 thói quen: mỗi tháng mua 2 chỉ vàng, đến giờ đúng là sở hữu cả 1 gia tài. Bà không mua sắm nhiều, cũng không chạy theo ai. Lấy chồng, xây nhà, nuôi con… tất cả đều chi tiêu trong khả năng.
Điều khiến tôi bất ngờ nhất là câu nói sau đó: “Tiền không phải để khoe. Tiền là để lúc gặp chuyện, mình không phải cúi đầu nhờ vả”.
Tôi im lặng thật lâu. Từ trước đến giờ, tôi cứ nghĩ người già sống tiết kiệm là khổ, là thiệt. Nhưng mẹ chồng tôi không khổ chút nào. Bà vẫn vui vẻ, ăn uống vừa phải, quần áo giản dị mà sạch sẽ, sống đủng đỉnh vì bà biết mình luôn có một chỗ dựa tự thân.
Tối hôm ấy, bà ngồi bên cửa sổ, vừa đan áo vừa nói thêm một câu mà tôi nhớ mãi: “Đời người, nghèo không đáng sợ. Đáng sợ nhất là sống mà không có đường lui”.
Tôi ngẫm rất lâu. Chúng tôi trẻ, kiếm tiền được… nhưng cũng tiêu nhanh, mua sắm theo cảm xúc, sống với suy nghĩ “mai rồi tính”. Còn người già như mẹ chồng, chẳng tính gì nhiều, chỉ âm thầm vun đắp từng chút một để đến cuối đời, họ có thể sống thanh thản mà không trở thành gánh nặng của con cái.
Đó là lúc tôi thật sự hiểu: Người già không khuyên nhiều, nhưng cuộc đời họ chính là bài học kinh nghiệm sâu sắc nhất.
