Từ 18/9, dư luận ồn ào việc MV mới của nhóm Ngũ Hổ Tướng (gồm ca sĩ Ưng Hoàng Phúc, Khánh Phương, Lâm Chấn Huy, Dương Ngọc Thái và Lưu Hưng) xuất hiện logo trang web cá độ.
Vài ngày sau, mạng xã hội bùng nổ tranh cãi, khui lại hình ảnh hàng loạt nghệ sĩ tham gia sự kiện có liên quan đến các nhà cái.
Vụ việc lập tức thu hút sự chú ý của công chúng, đặt ra câu hỏi khi hình ảnh nghệ sĩ gắn liền với thương hiệu cờ bạc phải chịu trách nhiệm ra sao? Tiền Phong ghi nhận phân tích chi tiết từ luật sư để làm rõ khung pháp lý và lời khuyên phòng ngừa.
Không đơn giản là sơ suất hình ảnh
Theo luật sư, giảng viên Nguyễn Quốc Cường (sáng lập công ty luật Inlaw Vietnam, Đoàn Luật sư TPHCM), hành vi ca sĩ xuất hiện trong MV hoặc biểu diễn tại sự kiện có logo web cá độ không đơn giản là sơ suất hình ảnh.
Điều 322 Bộ luật Hình sự hiện hành, tội “Tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc” được định nghĩa rõ: “Tổ chức đánh bạc là cá nhân có hành vi tổ chức, sử dụng địa điểm thuộc quyền sở hữu, quản lý của mình để cho một số người đánh bạc”.
Luật sư giải thích trường hợp nghệ sĩ biết rõ web cá độ là hình thức cờ bạc trá hình mà vẫn đồng ý cho logo của web xuất hiện trong MV hoặc sự kiện họ biểu diễn, có thể bị xem là vai trò giúp sức cho các tổ chức cờ bạc, thậm chí bị xử lý hình sự với vai trò là đồng phạm.
Để xác định vai trò phạm tội của nghệ sĩ "liên quan website cá độ", cơ quan điều tra phải chứng minh yếu tố “thông đồng, chia lợi nhuận trực tiếp” - điều được Trung tá Nguyễn Khánh Hồng đề cập tại buổi họp báo tại Trung tâm báo chí TPHCM ngày 25/9.
Logo web đánh bạc xuất hiện trong MV của nhóm Ngũ hổ tướng thổi bùng tranh cãi.
Luật sư cho rằng Điều 17 Bộ luật hình sự nêu rõ, nếu cơ quan cảnh sát điều tra có đầy đủ hồ sơ, tài liệu chứng minh được cá nhân đó không đơn thuần là quảng bá dịch vụ cá độ mà còn có những hành vi như bàn bạc, trao đổi, thống nhất, phân chia công việc để nhằm mục đích lôi kéo nhiều người tham gia cá độ, đồng thời thoả thuận với nhau về việc phân chia lợi nhuận trực tiếp từ doanh thu cung cấp dịch vụ cá độ, đánh bạc trá hình này thì khả năng cao họ sẽ bị xem là đồng phạm.
"Trong vụ án hình sự, tùy vào vai trò, mức độ hành vi có thể xác định họ là người tổ chức, thực hành, xúi giục hay giúp sức dưới vai trò đồng phạm”, luật sư giải thích.
Với hàng loạt nghệ sĩ từng biểu diễn ở sự kiện có gắn logo nhà cái (trong đó có Khánh Phương, Ngô Lan Hương, Thiều Bảo Trâm) nhưng nói "không biết chương trình liên quan web cá độ", hay trường hợp Khánh Phương khẳng định "không cố tình quảng cáo cờ bạc trong MV, luật sư xác định họ có thể bị phạt hành chính về hành vi vi phạm quy định về dịch vụ quảng cáo hoặc biểu diễn nghệ thuật.
Luật sư viện dẫn điểm a khoản 2 Điều 33 Nghị định số 38/2021/NĐ-CP, nghệ sĩ "vô tình quảng cáo web cờ bạc" có thể sẽ bị xử phạt từ 70.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng. Đồng thời, người thực hiện hành vi còn phải buộc tháo gỡ, tháo dỡ, xóa quảng cáo”.
Ngoài ra, căn cứ vào Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP, được sửa đổi bởi khoản 37 Điều 1 Nghị định 14/2022/NĐ-CP, nếu các nghệ sĩ này sử dụng mạng xã hội để cung cấp, chia sẻ thông tin, quảng cáo dịch vụ đánh bạc, cá độ thì sẽ bị xử phạt 10.000.000 đến 20.000.000 đồng.
Ngoài ra, hành vi nói trên có thể vi phạm quy định về nội dung cấp phép biểu diễn. “Trước khi biểu diễn hay phát hành sản phẩm âm nhạc, MV, các cơ quan chức năng phải thẩm duyệt và đồng ý cấp phép. Việc lợi dụng các chương trình biểu diễn nghệ thuật hay các sản phẩm âm nhạc, MV để quảng bá cờ bạc trá hình được xem như là thực hiện quay MV không đúng quy định được cấp phép, sẽ bị xử phạt từ 10.000.000 đến 15.000.000 theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 11 Nghị định số 38/2021/NĐ-CP”, luật sư nói thêm.
Trách nhiệm liên đới của đơn vị sản xuất, công ty quảng cáo
Không chỉ nghệ sĩ, các bên sản xuất MV, công ty tổ chức sự kiện, đơn vị quảng cáo cũng nằm trong diện có thể bị xử lý nếu để yếu tố cờ bạc lọt vào sản phẩm.
Nếu cơ quan cảnh sát điều tra và xác định công ty, đơn vị quảng cáo có liên quan đến hoạt động tổ chức đánh bạc, họ có thể bị xử lý trách nhiệm hình sự. Tùy thuộc vào mức độ, vai trò và tính chất của hành vi liên quan đến hoạt động tổ chức đánh bạc hoặc quảng cáo đánh bạc trái phép, dựa trên Điều 322 Bộ luật Hình sự.
"C ông ty, đơn vị có thể bị coi là tổ chức đánh bạc nếu có hành vi thành lập nhóm đánh bạc, phân công, điều hành, điều khiển các trò chơi đánh bạc, hoặc sử dụng địa điểm, phương tiện, trang thiết bị của mình để phục vụ việc đánh bạc trái phép. Khi đó, cá nhân, tổ chức sẽ bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt tù từ một năm đến 5 năm", luật sư tư vấn.
Chuyên gia luật cũng cho rằng nếu tổ chức, đơn vị quảng cáo phạm tội nghiêm trọng hơn (ví dụ: có tính chất chuyên nghiệp, thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng trở lên, sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội), mức phạt tù có thể lên đến 5 năm đến 10 năm.
Hình ảnh loạt nghệ sĩ xuất hiện, biểu diễn ở sự kiện của nhà cái.
Nếu chỉ dừng ở mức quảng cáo, chế tài cũng không hề nhẹ. “Căn cứ vào Điều 33 Nghị định 38/2021/NĐ-CP, các đơn vị quảng cáo có thể bị xử phạt tiền từ 70.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng vì đã có hành vi quảng cáo dịch vụ cấm kinh doanh (bao gồm cờ bạc) theo quy định tại Khoản 1 Điều 7 Luật Quảng cáo. Ngoài ra, còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc tháo gỡ, tháo dỡ, xóa quảng cáo hoặc thu hồi sản phẩm quảng cáo vi phạm”, luật sư nói.
Trường hợp công ty tổ chức sự kiện, sản xuất MV có hành vi tạo điều kiện cho hành vi đánh bạc hoặc gá bạc nhưng chưa đến mức truy cứu hình sự, có thể bị xử phạt theo các quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội, cụ thể phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi dùng địa điểm của mình để chứa chấp việc đánh bạc trái phép theo quy định tại Điều 28 Nghị định 144/2021/NĐ-CP.
"Trường hợp chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm hình sự, cá nhân hoặc doanh nghiệp có thể bị xử phạt vi phạm hành chính, và các hình phạt bổ sung như thu hồi giấy phép có thời hạn, tạm đình chỉ hoạt động nghệ thuật và các biện pháp khắc phục hậu quả như buộc tháo dỡ, gỡ bỏ, xóa quảng cáo theo quy định pháp luật hiện hành”, luật sư nhấn mạnh.
Tránh sa lầy bẫy quảng cáo cá độ
Việc quảng bá cho các nhà cái (cờ bạc, cá cược) dưới mọi hình thức, kể cả trá hình, là hành vi bị nghiêm cấm theo pháp luật Việt Nam và có thể dẫn đến xử phạt hành chính rất nặng hoặc thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự.
Do đó, luật sư đưa lời khuyên nghệ sĩ, công ty giải trí tuyệt đối không quảng cáo dịch vụ cấm kinh doanh như đánh bạc, cá độ, lhông tham gia bất kỳ hoạt động nào liên quan đến việc giới thiệu, quảng bá, hay nhắc đến tên, logo, đường link của các trang web hoặc ứng dụng có dấu hiệu cung cấp dịch vụ cờ bạc, cá độ trực tuyến.
“Nghệ sĩ phải tìm hiểu, kiểm tra nội dung quảng cáo, yêu cầu đối tác cung cấp đầy đủ giấy tờ pháp lý chứng minh ngành nghề kinh doanh hợp pháp tại Việt Nam. Nếu website hiển thị các dịch vụ, trò chơi đánh bạc trực tuyến, hãy từ chối hợp tác ngay lập tức”, chuyên gia luật đưa lời khuyên.
Ngoài ra, cần thận trọng trong việc đàm phán, ký kết hợp đồng quảng bá sản phẩm, dịch vụ, đặc biệt là các điều khoản liên quan đến tính pháp lý của sản phẩm, dịch vụ quảng cáo. Đồng thời, lưu trữ lại các nội dung trao đổi, đàm phán, ký kết hợp đồng qua email, tin nhắn hoặc các hình thức khác vì đây là tài liệu quan trọng để chứng minh sự thiếu hiểu biết hoặc không cố ý tham gia nếu có vấn đề xảy ra.
