Thông tin do ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số, Bộ Y tế cho biết tại lễ mít tinh hưởng ứng Ngày tránh thai Thế giới 26/9. Chủ đề của Ngày Tránh thai thế giới năm nay là “Không mang thai ở tuổi chưa thành niên vì tương lai, hạnh phúc của chính bạn”.
Trong những năm qua, chương trình kế hoạch hóa gia đình tại Việt Nam đạt nhiều thành tựu đáng ghi nhận. Tỷ lệ sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại luôn duy trì ở mức cao so với khu vực và thế giới. Việc chủ động trong sinh sản không chỉ góp phần bảo vệ sức khỏe phụ nữ , giảm tỷ lệ tử vong mẹ và trẻ sơ sinh mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
Tuy nhiên, bước sang giai đoạn mới, kế hoạch hóa gia đình đang phải đối mặt với hàng loạt thách thức, đặc biệt là ở nhóm vị thành niên và thanh niên. Đáng chú ý, theo số liệu năm 2021, tỷ lệ nhu cầu tránh thai chưa được đáp ứng ở nhóm chưa kết hôn hoặc không sống chung lên tới 40,7% – con số đáng báo động.
Nhiều người trẻ sinh con khi chưa đủ 18 tuổi. (Ảnh minh hoạ)
Một trong những vấn đề nổi bật là sự chênh lệch ngày càng lớn giữa tuổi quan hệ tình dục lần đầu và tuổi kết hôn. Khi mối quan hệ tình dục diễn ra ngày càng sớm mà chưa được trang bị kiến thức và phương tiện tránh thai an toàn, nguy cơ mang thai ngoài ý muốn ở tuổi vị thành niên ngày càng gia tăng.
“Thực trạng này dẫn đến hệ lụy rõ rệt, nhiều người trẻ sinh con khi chưa đủ 18 tuổi. Đặc biệt, tỷ lệ này cao hơn hẳn ở các nhóm dân tộc thiểu số như Mông, Tày, Thái, Mường, Nùng, và tại các khu vực Trung du, miền núi phía Bắc - nơi điều kiện kinh tế, giáo dục còn hạn chế”, ông Dũng nói.
Tỷ lệ tảo hôn vẫn duy trì ở mức cao, nhất là tại các vùng nông thôn và miền núi. Không chỉ làm gián đoạn việc học tập, mang thai và sinh con ở tuổi vị thành niên còn khiến nhiều em mất đi cơ hội nghề nghiệp, tăng nguy cơ nghèo đói và cản trở sự phát triển bền vững chung của xã hội.
Ngoài ra, chênh lệch về tỷ lệ sinh con sớm giữa nhóm dân cư giàu – nghèo, giữa thành thị – nông thôn cũng phản ánh khoảng cách tiếp cận dịch vụ kế hoạch hóa gia đình chưa thực sự đồng đều.
Đại diện Cục dân số nhấn mạnh, mang thai và sinh con khi chưa thành niên không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân người trẻ mà còn tác động sâu rộng tới toàn xã hội. Việc đầu tư đúng mức cho giáo dục giới tính, dịch vụ tránh thai và chăm sóc sức khỏe sinh sản chính là đầu tư cho tương lai bền vững của quốc gia.
