Các bác sĩ Trung tâm Cấp cứu A9, Bệnh viện Bạch Mai cho biết từng tiếp nhận các trường hợp sốc nhiệt nặng. Nhiều bệnh nhân phải thở máy, lọc máu và hồi sức tích cực vì đến viện muộn hoặc sơ cứu sai cách trước đó. Điều này làm chậm quá trình điều trị, gây tổn thương đa cơ quan, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.
Theo ThS Nguyễn Minh Hiếu, bác sĩ nội trú tại Trung tâm Cấp cứu A9, say nắng và say nóng là tình trạng rối loạn điều hòa thân nhiệt do cơ thể tiếp xúc với môi trường có nhiệt độ cao hoặc độ ẩm lớn.
Say nóng xảy ra khi cơ thể không kịp đào thải lượng nhiệt sinh ra từ hoạt động thể chất, đặc biệt trong môi trường ẩm, thiếu thông gió. Say nắng xảy ra do ánh nắng chiếu trực tiếp vào đầu, cổ, gáy, làm rối loạn trung tâm điều nhiệt ở não. Tình trạng này thường xảy ra nhanh hơn say nóng.
Nhân viên y tế Trung tâm cấp cứu A9 theo dõi sức khoẻ bệnh nhân. (Ảnh: BVCC)
Nhận biết sớm các triệu chứng nguy hiểm
Ban đầu, người bị say nóng, say nắng chỉ cảm thấy mệt mỏi, khát nước, chóng mặt. Nếu không được xử lý kịp thời, các triệu chứng sẽ nặng hơn như đau đầu dữ dội, khó thở, buồn nôn, co giật, thậm chí hôn mê và trụy tim mạch.
Bác sĩ Hiếu nhấn mạnh, khi một người đang ở trong môi trường nắng nóng mà xuất hiện một trong các dấu hiệu trên cần coi đó là dấu hiệu cảnh báo sớm. Hãy dừng ngay mọi hoạt động, tìm nơi mát để nghỉ và bù nước.
Các đối tượng có nguy cơ say nắng, say nóng gồm trẻ nhỏ, người cao tuổi, người có bệnh lý mạn tính và những người làm việc ngoài trời. Trẻ nhỏ thường khó nhận biết triệu chứng, với các biểu hiện ban đầu như sốt cao, mất nước, da nhăn nheo, khát bú. Người lớn và trẻ lớn có triệu chứng rõ hơn với sốt cao trên 40 độ C, buồn nôn, chóng mặt, da khô và có thể co giật, rối loạn ý thức.
Sơ cứu đúng cách - “lá chắn sinh mạng”
Khi phát hiện người bị say nóng hoặc say nắng, việc đầu tiên là đưa nạn nhân vào nơi bóng râm, thoáng gió hoặc có điều hòa. Sau đó, cởi bớt quần áo để cơ thể dễ tản nhiệt.
Bạn có thể dùng khăn ẩm đắp vào các vị trí có nhiều mạch máu lớn như cổ, nách, bẹn và dùng quạt để làm mát. Nếu người bệnh còn tỉnh táo, cho uống ngay nước oresol pha đúng tỷ lệ. Trường hợp không có oresol, có thể thay bằng nước mát, nước trắng hoặc nước hoa quả.
Tuyệt đối không dùng thuốc hạ sốt, không tự pha nước muối, không dùng nước thể thao không rõ thành phần. Việc chườm đá trực tiếp lên cơ thể cũng không được khuyến khích, vì có thể làm co mạch máu, giảm khả năng thải nhiệt.
Nếu người bệnh bất tỉnh, cần đặt nằm nghiêng an toàn và gọi cấp cứu ngay lập tức.
Phòng ngừa hiệu quả trong mùa nắng nóng
Để bảo vệ bản thân và gia đình, mọi người nên chủ động phòng ngừa. Hạn chế làm việc hoặc vận động ngoài trời vào khung giờ nắng gắt. Trước khi ra ngoài, hãy uống đủ nước và điện giải. Khi vận động nên bổ sung nước thường xuyên, ngay cả khi không khát.
Nên mặc quần áo rộng rãi, sáng màu, thấm hút mồ hôi. Khi ra ngoài trời, cần đội mũ rộng vành và dùng kem chống nắng. Chế độ ăn uống nên ưu tiên thực phẩm giàu carbon, hạn chế protein vì chúng sinh thêm nhiệt khi chuyển hóa.
Đối với trẻ nhỏ, người cao tuổi và người có bệnh nền cần đảm bảo môi trường sống mát mẻ, tránh ra ngoài vào thời điểm nắng gắt. Khi di chuyển, nên chọn phương tiện có che chắn và đảm bảo nhiệt độ ổn định.
Sự chủ động và kiến thức sơ cứu đúng cách chính là "lá chắn sinh mạng" giúp bảo vệ bản thân và cộng đồng trong những ngày nắng nóng khắc nghiệt.
Dấu hiệu kiệt sức do nắng nóng 0
Uống bia có giúp giải nhiệt ngày hè nắng nóng? 0
6 thói quen xấu ngày nắng nóng tiềm ẩn nguy cơ gây đột quỵ 0
