Tại hội nghị tập huấn thực hiện quản lý giáo dục theo chính quyền địa phương 2 cấp, ông Nguyễn Văn Hiếu, Giám đốc Sở GD-ĐT TPHCM chia sẻ, thiếu đội ngũ giáo viên là vấn đề mà các phường, xã gặp phải nhiều nhất hiện nay trên địa bàn, cùng đó là khó khăn, vướng mắc trong việc tuyển dụng.
Theo ông Hiếu, hiện nay, còn vướng việc chưa phân cấp rõ trong tuyển dụng. “Đây không phải là giành quyền cho Sở GD-ĐT hay cho phường, xã; mà cần chia sẻ công việc sao cho thuận lợi nhất. Nếu việc này không rõ ràng thì khi sử dụng, điều động, luân chuyển nhà giáo từ phường/xã này qua phường/xã khác sẽ là vấn đề khó khăn trong thời gian tới”, ông Hiếu nói.
Ông Phạm Tuấn Anh, Phó Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục (Bộ GD-ĐT) cho hay, vị trí, vai trò của Sở GD-ĐT hiện nay đã được tăng cường mạnh mẽ tại Nghị định 142/2025/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư 15 mà Bộ GD-ĐT vừa ban hành. Theo đó, phân định cho Sở GD-ĐT thẩm quyền tuyển dụng, quản lý, sử dụng, thăng hạng, đào tạo, bồi dưỡng và đánh giá toàn bộ đội ngũ nhà giáo, nhân sự quản lý, viên chức, người lao động trong các cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Đây là điều chỉnh gắn với định hướng tăng cường quản lý ngành và quản lý nhà nước về quản lý chuyên môn. Những điều kiện này cũng đặt ra yêu cầu về sự chủ động và linh hoạt trong triển khai, thực hiện nhiệm vụ của các Sở GD-ĐT. “Để đảm bảo hiệu quả, các Sở GD-ĐT cần chủ động đề xuất, tham mưu UBND cấp tỉnh quy định cụ thể về thẩm quyền các nội dung, đảm bảo công tác triển khai thực hiện tại địa phương hiệu quả, thông suốt”, ông Tuấn Anh lưu ý.
Bộ GD-ĐT cũng cho hay, thẩm quyền bổ nhiệm, miễn nhiệm, điều động, cách chức người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học, THCS do Chủ tịch UBND cấp xã quyết định.
Trong giai đoạn từ nay đến khi Luật Nhà giáo và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Nhà giáo có hiệu lực, theo ông Tuấn Anh, một số nội dung được Bộ GD-ĐT hướng dẫn như sau: Công tác tuyển dụng, hợp đồng, điều động, thuyên chuyển, bố trí liên trường đối với những giáo viên, nhân viên, người lao động trong các cơ sở giáo dục công lập sẽ do UBND cấp tỉnh phân cấp, ủy quyền cho cơ quan, đơn vị thực hiện phù hợp với điều kiện thực tế hiện nay. Trong đó, định hướng nên giao cho Sở GD-ĐT, bởi thực tế, đội ngũ công chức giáo dục cấp xã cần hoàn thiện để đáp ứng được nhiệm vụ này.
Việc bổ nhiệm người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu của các cơ sở giáo dục công lập thuộc phạm vi quản lý nhà nước từ 2 đơn vị hành chính cấp xã trở lên; thực hiện trong trường hợp các xã, phường có quy mô nhỏ, số lượng trường học ít, cần điều động nhà giáo từ các xã phường khác để bổ nhiệm, thì Sở GD-ĐT chủ trì tham mưu cho UBND cấp tỉnh thực hiện hoặc thực hiện theo phân cấp ủy quyền.
Khẳng định khi xây dựng luật Nhà giáo, Bộ GD-ĐT đã chủ trương giảm trung gian, giảm đầu mối trong tuyển dụng, sử dụng giáo viên, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng cho rằng, khi giao việc tuyển dụng giáo viên cho Sở GD-ĐT thì cả nước chỉ có 34 hội đồng, thi trong 1 ngày và mỗi ứng viên sẽ có "n nguyện vọng". Nguyện vọng 1 vào xã A không đạt có thể xét nguyện vọng 2 vào xã B… Cơ hội thi tuyển của cử nhân sư phạm sẽ tăng thêm thay vì chỉ có 1 nguyện vọng, nếu không đỗ ở xã A sẽ phải chờ xã B thi tuyển để thi lại.
Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Ngọc Thưởng nhận định, thời gian tới, ngành Giáo dục còn nhiều việc cần làm và đặc biệt lưu ý cán bộ quản lý giáo dục việc nghiên cứu các tài liệu hướng dẫn của Bộ về thực hiện quản lý giáo dục theo chính quyền địa phương 2 cấp. Bởi từ đó mới tổ chức, thực hiện, triển khai đúng, đủ, kịp thời các vấn đề.
Thứ trưởng nhấn mạnh, quá trình thực hiện phải trên tinh thần: Không bỏ trống nội dung quản lý; không chồng chéo nội dung quản lý; rõ nội dung quản lý; rõ phương pháp quản lý.
“Chúng ta có nội dung quản lý rồi, phải có phương pháp và phải đổi mới tư duy quản trị, phương pháp lãnh đạo quản lý phù hợp với tình hình hiện nay”, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng nhấn mạnh.
Thứ trưởng cũng đề cập: “Hiện nay, không còn phòng GD-ĐT, không còn bộ phận thanh tra, kiểm tra của phòng, tôi đề nghị các lãnh đạo xã phải làm tốt công tác quy hoạch, bổ nhiệm hiệu trưởng, hiệu phó. Lúc này càng phải yêu cầu cao hơn về năng lực lãnh đạo của từng hiệu trưởng. Mỗi hiệu trưởng phải vừa là viên chức, nhưng đồng thời vừa là người tổ chức thực hiện nhiệm vụ giáo dục ở một cơ sở giáo dục cụ thể, sẵn sàng làm công tác tham mưu cho cán bộ cấp xã. Khi đó, chúng ta sẽ có lực lượng đông, chứ không phải chỉ có một công chức cấp xã”.
Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng cũng lưu ý các địa phương về việc đổi mới tư duy quản trị, phương pháp lãnh đạo. Theo quy định, việc bổ nhiệm hiệu trưởng và phó hiệu trưởng thuộc thẩm quyền của cấp xã thì lãnh đạo cấp xã phải làm tốt công tác này.
“Công tác lựa chọn, điều động, bổ nhiệm, luân chuyển, quy hoạch, đào tạo phải thực hiện với những thầy cô thật sự có phẩm chất năng lực, có tinh thần trách nhiệm, thực sự làm, thực chiến. Muốn vậy, công tác cán bộ phải công tâm, khách quan, căn cứ vào hiệu quả công việc, chứ không phải các yếu tố khác. Đây là vấn đề mấu chốt quyết định thành công. Thậm chí cấp xã có thể phối hợp với Sở GD-ĐT, cấp tỉnh tham mưu. Cũng có thể điều động người từ các phường/xã khác sang nếu phường/xã mình không đủ và chưa phù hợp”, ông Thưởng nói.
