Tại hội nghị "Đối thoại PPP - Hợp tác, đổi mới, hiệu quả" do Bộ Tài chính phối hợp với Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và Đại sứ quán Úc tổ chức ngày 25.11, tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương cho biết, Việt Nam đã sẵn sàng thúc đẩy triển khai các dự án đối tác công - tư (PPP).
Phối cảnh dự án đường cao tốc TP.HCM - Mộc Bài
ẢNH: HM
Nhấn mạnh lĩnh vực giao thông, ông Phương cho biết, đây là trụ cột quan trọng, gồm đường cao tốc, cảng biển, sân bay, các tuyến kết nối liên vùng. Cạnh đó là giao thông đô thị gắn với phát triển đô thị tích hợp (TOD).
"Việc triển khai PPP trong lĩnh vực giao thông được kỳ vọng giúp đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm, nâng cao hiệu quả quản lý, vận hành", ông Phương nói.
Bà Nguyễn Thị Linh Giang, Chánh văn phòng PPP (Cục Quản lý đấu thầu, Bộ Tài chính), thông tin từ khi luật PPP năm 2020 có hiệu lực (1.1.2021), trong năm 2022 và 2023, có 25 dự án PPP được triển khai.
Riêng năm 2025, 15 dự án đã được phê duyệt, 50 dự án đang chuẩn bị đầu tư. TP.HCM hiện dẫn đầu về số dự án PPP dự kiến triển khai.
Các dự án PPP tiềm năng nếu chia theo lĩnh vực, giao thông đang chiếm vị trí áp đảo.
Trong số 18 dự án PPP tiềm năng ở lĩnh vực giao thông, TP.HCM có nhiều nhất, với 6 dự án, tổng mức đầu tư 188.338 tỉ đồng và đều áp dụng mô hình xây dựng - chuyển giao (BOT).
Cụ thể gồm: dự án nâng cấp, mở rộng QL1, từ đường Kinh Dương Vương đến ranh giới tỉnh Long An cũ; tổng mức đầu tư 16.285 tỉ đồng (xấp xỉ 651 triệu USD).
Dự án cải tạo, nâng cấp QL22, từ nút giao An Sương đến đường Vành đai 3 (nay là đường Lê Quang Đạo); tổng mức đầu tư 10.424 tỉ đồng (xấp xỉ 417 triệu USD).
Dự án nâng cấp, mở rộng QL13 (từ cầu Bình Triệu đến ranh giới tỉnh Bình Dương cũ); tổng mức đầu tư 20.901 tỉ đồng (xấp xỉ 836 triệu USD).
Dự án nâng cấp đường trục Bắc - Nam, từ đường Nguyễn Văn Linh đến cao tốc Bến Lức - Long Thành (nay là đường Nguyễn Hữu Thọ); tổng mức đầu tư 9.894 tỉ đồng (xấp xỉ 396 triệu USD).
Dự án đường cao tốc TP.HCM - Mộc Bài (giai đoạn 1); tổng mức đầu tư 10.421 tỉ đồng (xấp xỉ 417 triệu USD).
Dự án đường Vành đai 4 TP.HCM; tổng mức đầu tư 120.413 tỉ đồng (xấp xỉ 4.817 triệu USD).
Ngoài 6 dự án của TP.HCM, có 3 dự án tại Hải Phòng. Tây Ninh, Khánh Hòa, Thanh Hóa, Quảng Trị, Điện Biên, Lâm Đồng, Bắc Giang, Phú Thọ, Lào Cai, mỗi địa phương có 1 dự án.
Cần cải thiện mạnh mẽ năng lực chuẩn bị dự án
Ông Shantanu Chakraborty, Giám đốc Quốc gia ADB tại Việt Nam, đánh giá 15 năm qua, Việt Nam đã đạt được những tiến bộ ấn tượng trong xây dựng nền tảng pháp lý, thể chế cho PPP.
Luật PPP năm 2020 mang tính bước ngoặt, tập hợp tất cả vào một khuôn khổ thống nhất. Các sửa đổi vào năm 2024, 2025 cho thấy cam kết liên tục của Chính phủ Việt Nam trong cải thiện hệ thống và ứng phó với kinh nghiệm triển khai thực tế.
Ông Shantanu Chakraborty, Giám đốc Quốc gia ADB tại Việt Nam, đánh giá Việt Nam đã đạt được những tiến bộ ấn tượng trong xây dựng nền tảng pháp lý, thể chế cho PPP
ẢNH: BTC
Tuy nhiên, triển khai các dự án PPP tại Việt Nam vẫn còn nhiều thách thức. Đầu tiên, năng lực chuẩn bị dự án vẫn cần cải thiện đáng kể.
"Nhiều đề xuất của các địa phương vẫn chỉ dừng ở mức ý tưởng, chưa được 'đóng gói' thành dự án có khả năng vay vốn", ông Shantanu Chakraborty nói.
Nhấn mạnh phân bổ rủi ro vẫn là mối quan tâm đáng kể đối với các nhà đầu tư và bên cho vay, đại diện ADB cho biết việc làm rõ các mô hình doanh thu, cơ chế hỗ trợ của Chính phủ và việc thực thi hợp đồng sẽ rất cần thiết để cải thiện niềm tin của nhà đầu tư.
"Việc lựa chọn nhà đầu tư tư nhân một cách cạnh tranh vẫn còn hạn chế. Nhiều dự án vẫn tiếp tục dựa vào các đề xuất tự nguyện và hợp đồng trực tiếp, gây khó khăn cho đảm bảo hiệu quả đầu tư, tính minh bạch và cạnh tranh - những yếu tố thiết yếu để thu hút các nhà đầu tư chất lượng cao", vị chuyên gia nói và cho biết Việt Nam cần mở rộng thu hút vốn tư nhân.
