Thưởng Tết không phải bao giờ cũng được nói thẳng. Thay vào đó, nhiều công ty chọn cách “nói vòng” bằng những câu chữ nghe thì có vẻ hợp lý, nhưng đặt trong bối cảnh nội bộ, ai cũng hiểu: đừng mong nhiều. Điều đáng nói là, đôi khi chính những câu này còn gây sát thương tinh thần hơn cả việc thông báo thẳng “năm nay không có thưởng”.
1. “Còn phải chờ tình hình chung”
Đây là câu mở đầu quen thuộc cho một mùa Tết nhiều suy đoán. “Tình hình chung” là khái niệm rất rộng, đủ rộng để kéo dài sự chờ đợi đến tận sát Tết. Nhân viên không biết nên kỳ vọng bao nhiêu, cũng không dám hỏi thêm, vì sợ bị xem là nôn nóng. Sự mập mờ này khiến cả tập thể sống trong trạng thái lửng lơ, làm việc mà đầu óc lúc nào cũng phải… đoán.
Ảnh minh hoạ Pinterest
2. “Ban giám đốc đang cân nhắc”
Nghe có vẻ trách nhiệm, nhưng thường đi kèm với việc không có bất kỳ mốc thời gian hay tiêu chí cụ thể nào. Cân nhắc bao lâu, dựa trên điều gì, và cân nhắc cho ai thì không ai rõ. Điều nhân viên nhận được không phải là cảm giác được xem xét công bằng, mà là cảm giác mình không nằm trong bức tranh lớn.
3. “So với mặt bằng là ổn”
“Mặt bằng” ở đây hiếm khi được định nghĩa. Là mặt bằng ngành, mặt bằng công ty cùng quy mô, hay mặt bằng… do nội bộ tự đặt ra? Khi thưởng Tết được so sánh bằng một chuẩn mơ hồ, người nghe rất khó phản biện, nhưng cũng không thấy thuyết phục. Câu này thường khiến nhân viên tự động hạ kỳ vọng xuống mức “có cho là may”.
Ảnh minh hoạ Pinterest
4. “Quan trọng là có việc làm”
Đây là câu nói chuyển trọng tâm rất nhanh: từ ghi nhận đóng góp sang nhấn mạnh sự tồn tại. Nó ngầm gửi đi thông điệp rằng: thưởng là thứ phụ, còn bạn nên biết ơn vì vẫn đang có chỗ đứng. Với nhiều người, câu này không chỉ làm hụt hẫng về tiền, mà còn chạm vào cảm giác không được trân trọng.
5. “Tinh thần là chính”
Tinh thần tất nhiên quan trọng, nhưng khi được nhắc đến vào đúng thời điểm nói về thưởng Tết, nó thường mang ý nghĩa thay thế cho con số cụ thể. Nhân viên hiểu rằng tinh thần không chi trả được chi phí cuối năm, cũng không bù lại những tháng tăng ca, gồng deadline. Câu nói này khép lại câu chuyện thưởng theo cách rất nhẹ nhàng, nhưng để lại dư âm nặng nề.
Thông điệp cuối:
Nhân viên không quá nhạy cảm với chuyện thưởng ít hay nhiều. Điều họ mệt mỏi là cách công ty nói về nó: mơ hồ, vòng vo và né tránh. Trong môi trường làm việc, ngôn ngữ không chỉ để thông báo, mà còn thể hiện thái độ. Và đôi khi, chỉ vài câu nói cũng đủ để người nghe tự hiểu rằng: Tết này, tốt nhất là đừng kỳ vọng.
