Chiều 25.11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi).
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, đoàn Hải Phòng
ẢNH: GIA HÂN
Đại biểu Trần Thị Thu Phước (đoàn Quảng Ngãi) cho rằng công tác quản lý, giám sát người đang cai nghiện tự nguyện tại gia đình, cộng đồng, điều trị các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế, quản lý người sau cai nghiện còn gặp khó khăn.
Nhiều người không chấp hành quy trình cai nghiện, vi phạm pháp luật chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự nhưng chưa có cơ chế, chế tài xử lý phù hợp để bảo đảm tính răn đe cần thiết, dẫn đến hiệu quả công tác quản lý cai nghiện còn thấp.
Bà Phước đề nghị trong dự thảo luật lần này cần bổ sung quy định về biện pháp giám sát điện tử để làm cơ sở pháp lý cho việc triển khai công tác này trong thời gian tới.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Phòng) cũng cho rằng, giám sát điện tử không phải hình thức trừng phạt mà là phương tiện để bảo vệ người cai nghiện, giảm áp lực quản lý và tăng hiệu quả phòng ngừa.
Giám sát điện tử giúp cơ quan chức năng phát hiện sớm nguy cơ tái nghiện, phát hiện việc tiếp xúc với điểm nóng ma túy hoặc nhóm đối tượng có nguy cơ cao. Điều này hỗ trợ rất lớn cho chính quyền cơ sở vốn đang rất thiếu nhân lực.
Khi người cai nghiện tự nguyện tại gia đình, cộng đồng không bị cô lập trong môi trường xung quanh, môi trường tập trung thì giám sát điện tử chính là hàng rào mềm giúp họ giữ kỷ luật bản thân, tránh xa cạm bẫy ma túy nhưng vẫn không bị kỳ thị, không bị tách khỏi môi trường xã hội.
Giám sát điện tử còn giúp theo dõi việc sử dụng thuốc điều trị, phát hiện trường hợp bỏ liều, tăng liều bất thường thuốc điều trị...; đồng thời giúp cơ quan quản lý nắm được dữ liệu di chuyển, tiếp cận, góp phần phòng ngừa tái nghiện.
Để chính sách hiệu quả, bà Nga kiến nghị xây dựng quy chuẩn kỹ thuật thống nhất cho thiết bị giám sát điện tử, quy định rõ các vấn đề bảo mật dữ liệu cá nhân, có cơ chế xử lý ngay lập tức khi thiết bị này báo động bất thường...
Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang
ẢNH: GIA HÂN
Thời hạn cai nghiện lần đầu 24 tháng, lần thứ 2 trở lên 36 tháng
Giải trình nội dung trên, đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an, cho biết ngành công nghiệp an ninh đã nghiên cứu, chế tạo một thiết bị vừa có chức năng giám sát, vừa theo dõi sức khỏe.
Một video ngắn được trình chiếu tại hội trường sau đó. Nội dung video giới thiệu về thiết bị, các lợi ích khi áp dụng biện pháp giám sát điện tử với người cai nghiện…
Bộ trưởng Lương Tam Quang nói, nếu được Quốc hội thông qua, thời gian tới sẽ tiến tới áp dụng biện pháp này để đảm bảo an ninh, an toàn, quản lý tốt hơn trong công tác cai nghiện và sau cai nghiện.
"Mục tiêu ban đầu chúng tôi đưa ra không phải sẽ tràn lan nhưng có những diện đối tượng nếu được cơ hội cho phép, có thể áp dụng chỗ này", Bộ trưởng nêu.
Đồng thời, nếu trong dự thảo luật có quy định về đối tượng áp dụng, thẩm quyền áp dụng thì sẽ đề nghị giao Chính phủ quy định chi tiết về nội dung này.
Cũng có ý kiến đại biểu đề nghị nghiên cứu quy định linh hoạt hơn về thời hạn cai nghiện ma túy theo mức độ nghiện và đối với từng đối tượng nghiện, giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết để phù hợp với từng nhóm đối tượng.
Bộ trưởng Lương Tam Quang cho hay, cơ quan soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo. Theo đó, thời hạn cai nghiện lần đầu là 24 tháng, lần thứ 2 trở lên là 36 tháng.
Quy định như vậy sẽ giúp những người nghiện ma túy đều được áp dụng đầy đủ các giai đoạn trong quy trình cai nghiện ma túy, nâng cao hiệu quả của công tác cai nghiện ma túy, khắc phục tình trạng tái nghiện.
Vẫn theo Bộ trưởng, luật năm 2021 quy định về mức thời hạn tối thiểu, tối đa, nhưng thực tiễn thi hành không có căn cứ xác định thế nào là tối thiểu hoặc tối đa, dẫn đến việc áp dụng không thống nhất và tùy nghi trong thực hiện.
Mặt khác, khi xác định tình trạng nghiện ma túy thì cơ quan y tế chỉ xác định nghiện hoặc không nghiện, không xác định được mức độ nghiện nên cũng không có căn cứ để xác định thời gian cai nghiện phù hợp với từng đối tượng.
Chưa kể xu thế hiện nay người nghiện ma túy đang chuyển dần sang sử dụng các loại ma túy tổng hợp, biểu hiện trạng thái nghiện rất đa dạng và không điển hình. Nhiều đối tượng sử dụng các loại ma túy pha trộn dẫn đến tình trạng "ngáo đá" và "loạn thần", có thể thực hiện các hành vi phạm tội đặc biệt nghiêm trọng...
