Căng thẳng Mỹ - Venezuela nóng lên

Venezuela và Iran lên án

Ngày 10.12, Tổng thống Donald Trump thông báo Mỹ đã bắt một tàu dầu rất lớn ngay ngoài khơi Venezuela. Nhà lãnh đạo không cho biết chủ tàu là nước nào và điểm đến là đâu nhưng tuyên bố việc bắt giữ mang mục đích tốt. "Tôi đoán là chúng ta sẽ giữ số dầu này", ông Trump nói. Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Pam Bondi sau đó công bố đoạn video cho thấy lực lượng vũ trang Mỹ đu dây từ trực thăng xuống con tàu. Theo vị bộ trưởng, con tàu được sử dụng để chở dầu bị cấm vận từ Venezuela và Iran, đã bị Mỹ trừng phạt từ nhiều năm vì liên quan mạng lưới vận chuyển dầu trái phép.

Reuters xác định con tàu mang tên Skipper treo cờ Guyana, rời cảng dầu Jose của Venezuela khoảng ngày 4 - 5.12 sau khi nhận 1,8 triệu thùng dầu nặng. Tàu đã chuyển bớt một phần sang tàu khác trước khi bị bắt. Cơ quan hàng hải Guyana thông báo tàu Skipper đã cố tình treo cờ của Guyana mà không xin phép nhằm giả dạng và cho biết sẽ có biện pháp đối với hành vi này. Đại sứ quán Iran tại Caracas lên án vụ bắt giữ và cáo buộc Mỹ vi phạm nghiêm trọng luật quốc tế. Chính phủ Venezuela cũng phát tuyên bố cáo buộc vụ bắt tàu là hành động "ăn cướp trắng trợn". Caracas tuyên bố sẽ bảo vệ chủ quyền, tài nguyên thiên nhiên và danh dự quốc gia bằng quyết tâm cao nhất và sẽ lên án hành động của Washington trước các tổ chức quốc tế.

ẢNH: AP

Tranh cãi phía sau

Việc bắt giữ tàu dầu là diễn biến bất ngờ mới trong chuỗi những sự kiện căng thẳng giữa Mỹ và Venezuela vài tháng qua. Chính quyền Tổng thống Trump đã triển khai lực lượng quân sự hùng hậu, gồm tàu sân bay và các tiêm kích F-35 hiện đại nhất đến khu vực Caribbean. Từ đầu tháng 9, Mỹ đã thực hiện ít nhất 22 đợt không kích nhắm vào tàu thuyền bị cáo buộc chở ma túy, làm ít nhất 87 người thiệt mạng trong chiến dịch chống ma túy gây nhiều tranh cãi về tính pháp lý, theo AP.

Venezuela cho rằng lý do chống ma túy chỉ là vỏ bọc cho mục đích thật sự là gây sức ép buộc Tổng thống Nicolas Maduro ra đi và kiểm soát nguồn tài nguyên dầu mỏ. "Lý do thực sự cho hành động gây hấn kéo dài chống Venezuela cuối cùng đã bị phơi bày. Nó luôn là về tài nguyên thiên nhiên, dầu mỏ, năng lượng, tài nguyên của riêng nhân dân Venezuela", Caracas tuyên bố.

Venezuela là nước có trữ lượng dầu lớn nhất thế giới và việc xuất khẩu tài nguyên này là nguồn thu chính. Trả lời báo chí mới đây, ông Trump nói rằng thời gian tại nhiệm của ông Maduro (người mới tái đắc cử nhiệm kỳ 6 năm vào năm ngoái) "chỉ còn tính bằng ngày" và không loại trừ một hành động quân sự tại Venezuela.

Reuters dẫn dữ liệu của trang TankerTrackers - chuyên theo dõi và báo cáo về vận chuyển dầu thô cho thấy tính đến ngày 10.12, hơn 80 tàu đã hoặc đang chờ nhận dầu tại vùng biển Venezuela hoặc gần đó, gồm 30 tàu bị Mỹ cấm vận. Một số nhà quan sát cho rằng một cuộc bao vây, phong tỏa xuất khẩu dầu mỏ sẽ ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế Venezuela và buộc Tổng thống Maduro chấp nhận thỏa hiệp về chính trị.

Trong khi đó, tại quốc hội Mỹ, nhiều nghị sĩ đảng Dân chủ bày tỏ lo ngại rằng vụ bắt tàu có thể tăng thêm căng thẳng, đẩy Mỹ đến gần cuộc xung đột với Venezuela. Một số người nhắc lại các vụ không kích gây lo ngại và thắc mắc vì sao có thể bắt một tàu dầu lớn cỡ này, nhưng lại ra lệnh tấn công các tàu ma túy thay vì bắt giữ.