Không lâu trước đây, từ khóa "tỷ phú số một Lôi Quân" đã tràn ngập mạng xã hội Trung Quốc sau khi cổ phiếu của Xiaomi tăng vọt trong phiên giao dịch.
Dù sau đó, khi giá cổ phiếu biến động, Lôi Quân cũng lên tiếng phủ nhận rằng đây không phải tin tức chính xác, nhưng có một điều khác biệt so với những lần trêu chọc về "tỷ phú" trước đây. Nhiều người nói rằng, anh là doanh nhân duy nhất kiếm tiền mà tôi không hề ghen tị.
Nhìn lại hành trình của Lôi Quân: thiên tài trẻ tuổi nhưng luôn biết khiêm nhường, trở thành tỷ phú trung niên nhưng vẫn giản dị và gần gũi.
Đến tận bây giờ, khi hai mẫu xe điện mới của Xiaomi cháy hàng, anh vẫn không ngại cúi mình, bắt tay với khách hàng, ngồi xuống chụp ảnh với một cô bé nhỏ tuổi. Điều này khiến không ít người cảm thán: "Mua chiếc xe này thật đáng giá!"
Rốt cuộc, mua một chiếc xe mà tổng giám đốc của một tập đoàn nghìn tỷ ở Trung Quốc chủ động chụp ảnh cùng bạn, tự tay mở cửa xe, đích thân lái đưa bạn đến nhà hàng và mời bạn ăn tối, cuối cùng còn tặng thêm một chiếc siêu xe hiệu suất cao, bạn nói xem, có đáng không?
Không thể phủ nhận, sự nỗ lực, khiêm tốn, giản dị và thực tế của anh ấy thực sự khiến người ta khâm phục.
01 - Đằng sau hai chữ "thiên tài" là sự kiên trì đáng nể phục
Lôi Quân là một người được gọi là "thiên tài". Khi đỗ vào ngành Khoa học Máy tính của Đại học Vũ Hán, anh chỉ mất hai năm để hoàn thành toàn bộ tín chỉ. Phần mềm mã hóa do anh viết thậm chí còn được đưa vào giáo trình giảng dạy - chuyện này ai cũng biết. Nhưng ít ai hay rằng, để hoàn thành sớm các tín chỉ, anh thường đến phòng máy trước hai tiếng để giành chỗ, thậm chí còn trải chiếu ngủ ngay trong phòng tự học. Những đêm thức trắng miệt mài ấy không chỉ vì điểm số, mà còn vì một giấc mơ lớn hơn - xây dựng một công ty vĩ đại.
Nhiều người ca ngợi anh quá xuất sắc, nhưng Lôi Quân chỉ khiêm tốn đáp: "Làm gì có thiên tài nào từ trên trời rơi xuống? Tôi chỉ dành tất cả thời gian người khác chơi game để viết chương trình mà thôi."
Gia nhập Kingsoft, ai cũng gọi anh là CEO trẻ tuổi nhất, doanh nhân tài giỏi nhất. Nhưng những gì anh đánh đổi, chỉ có anh mới hiểu: 16 tiếng làm việc mỗi ngày là chuyện bình thường. Anh thường xuyên rời công ty lúc 4 giờ sáng, chợp mắt một chút rồi lại quay lại làm việc.
Những năm tháng ấy, anh dốc toàn bộ sức lực để phát triển phần mềm nội địa, đối đầu với Microsoft trong trận chiến khốc liệt về WPS. Cả công ty đặt cược tất cả vào cuộc chiến này. Nhưng cuối cùng vẫn thất bại. WPS bị Microsoft đánh mạnh đến mức công ty gần như sụp đổ, tài khoản chỉ còn lại hơn chục vạn nhân dân tệ.
Nhiều nhân viên mất hy vọng, từng phòng ban lần lượt ra đi. Lôi Quân mất ngủ triền miên, có những đêm tuyệt vọng đến mức một mình lang thang trên bờ biển Chu Hải suốt cả đêm. Phải mất sáu tháng, anh mới dần vực dậy tinh thần sau cú sốc đó.
Sau này, anh chuyển sang mảng game để giúp Kingsoft tồn tại, tự tay viết lại hàng vạn dòng code của WPS, kiên trì sinh tồn giữa nghịch cảnh. Cuối cùng, anh đã giúp công ty hồi sinh, vươn lên mạnh mẽ và đưa Kingsoft lên sàn chứng khoán.
Thời điểm ấy, anh không ngừng nhắc nhở bản thân: "Khởi nghiệp giống như nhảy xuống vực, chỉ 5% có thể sống sót để thấy cảnh đẹp. Nhưng nếu không nhảy, ngay cả cơ hội nhìn thấy ánh sáng cũng không có."
Thực ra, trên đời này làm gì có thiên tài nào bỗng nhiên xuất hiện? Mỗi người có thể đứng vững trước công chúng một cách hiên ngang, ắt hẳn đã phải trải qua quá trình rèn giũa gian nan và đau đớn kéo dài.
02 - Sự can đảm để làm lại từ đầu còn quý giá hơn cả thành công
Sau khi Kingsoft niêm yết, nhiều người nghĩ rằng Lôi Quân có thể an tâm tận hưởng thành quả. Lúc đó, anh đã đạt được tự do tài chính. Nhưng không ai ngờ rằng, ở tuổi 41, anh lại bất ngờ tuyên bố khởi nghiệp. Năm 2010, tại tòa nhà Silver Valley ở Bắc Kinh, anh nâng chén cùng 13 thành viên sáng lập, bắt đầu hành trình xây dựng Xiaomi từ con số 0.
Như anh từng nói: "Con người trở nên vĩ đại nhờ có ước mơ, và trưởng thành nhờ kiên trì theo đuổi nó. Một doanh nhân thực thụ luôn tìm kiếm những đại dương và bầu trời mới."
Nhưng con đường phát triển của Xiaomi không hề dễ dàng. Lôi Quân không chỉ muốn làm một chiếc điện thoại thông thường, mà còn muốn tạo ra một sản phẩm tốt nhất thế giới với mức giá mà ai cũng có thể mua được.
Nhiều người cho rằng đó chỉ là lời hứa suông, nhưng Lôi Quân lại thật sự bắt tay vào làm. Anh đàm phán về phần mềm, vất vả với phần cứng, thậm chí trong thời điểm động đất và sự cố rò rỉ hạt nhân tại Nhật Bản, anh vẫn bay qua lại nhiều lần để chốt hợp đồng với các nhà cung cấp.
Khi Xiaomi 1 ra mắt với mức giá 1.999 tệ, nhiều đối thủ đã phải bất ngờ. Khi ấy, có cả những lời khen nhưng cũng không ít sự hoài nghi. Dường như làng công nghệ xuất hiện một kẻ liều lĩnh muốn lật đổ những nguyên tắc cũ, và chẳng mấy ai chấp nhận điều đó. Những doanh nhân lâu đời trong nước không coi trọng anh. Trên sóng truyền hình, một MC từng công khai mỉa mai: "Anh chàng kỹ thuật này giờ lại tập trung vào tiếp thị rồi sao?". Lôi Quân bình tĩnh đáp: "Tôi nghĩ có một sự hiểu lầm lớn ở đây. Chúng tôi luôn tin rằng sản phẩm tốt nhất chính là cách tiếp thị tốt nhất". Thậm chí, một doanh nhân kỳ cựu còn khiến anh khó xử bằng câu hỏi trực tiếp: "Trong hội trường này, ai đang sử dụng điện thoại Xiaomi?". Chỉ có ba người giơ tay.
Cả khán phòng cúi đầu cười thầm. Nhưng Lôi Quân chỉ mỉm cười và nói: "Điều đó có nghĩa là thị trường của chúng tôi vẫn còn rất rộng lớn!"
Những thử thách ở thị trường nước ngoài cũng không hề ít.
Tại Hội nghị Internet Thế giới năm 2014 ở Ô Trấn, khi đó Xiaomi đã vươn lên trở thành công ty điện thoại lớn nhất Trung Quốc và đứng thứ ba toàn cầu. Khi được hỏi về chiến lược dài hạn, Lôi Quân tự tin trả lời: "Trong 5-10 năm tới, Xiaomi sẽ trở thành số một thế giới."
Lúc ấy, Apple vẫn đang giữ vị trí dẫn đầu. Ngay lập tức, phó chủ tịch cấp cao của Apple đáp trả: "Nói thì dễ, làm mới khó."
Cả khán phòng bật cười, khiến không khí trở nên ngượng ngùng. MC tiếp tục hỏi: "Vậy anh sẽ làm điều đó bằng cách nào?". Lôi Quân đáp lại bằng một câu nói kinh điển: "Ước mơ là thứ ta luôn cần có. Nhỡ đâu nó thành hiện thực thì sao?"
Thật khó để tưởng tượng, một công ty mới chỉ ba năm tuổi, đứng trước vô số sự hoài nghi và chế giễu, vị CEO trẻ khi đó đã cảm thấy thế nào. Nhưng kết quả đã chứng minh tất cả: 10 năm sau, Xiaomi chính thức vượt mặt Apple, trở thành hãng điện thoại lớn thứ hai thế giới.
03 - Kết bạn với người dùng, để họ nhận được nhiều sự tôn trọng hơn
Nhiều người tò mò: Điều gì đã làm nên thành công của Lôi Quân?
Cách đây không lâu, tôi tình cờ xem được một bài phát biểu của anh ấy. Lôi Quân kể rằng anh từng gặp một ứng viên vô cùng xuất sắc, với một bản lý lịch gần như hoàn hảo. Trong buổi phỏng vấn, ứng viên này tự tin tuyên bố: "Tôi có thể biến rơm rạ thành vàng". Sau đó, anh ta thao thao bất tuyệt suốt nửa tiếng đồng hồ, cố gắng chứng minh năng lực của mình.
Ở nhiều công ty khác, gặp một ứng viên như vậy, hẳn các sếp sẽ vui mừng khôn xiết. Nhưng Lôi Quân thì không. Anh từ chối ứng viên này với lý do "không phù hợp về giá trị cốt lõi". Điều anh muốn xây dựng là một công ty có thể làm bạn với người dùng.
Thế nào là "làm bạn với người dùng"?
Lôi Quân nói: Nếu một ngày nào đó bạn phát hiện ra rằng "người bạn" của mình đã bán rơm rạ cho bạn với giá của vàng, liệu bạn còn xem người đó là bạn không?
Anh không muốn trở thành một người đi lừa gạt, cũng không thích việc "bán rơm rạ với giá vàng". Anh cùng đội ngũ của mình làm việc chăm chỉ mỗi ngày, giống như những người nông dân cày cấy trên cánh đồng – "một phần gieo trồng, một phần thu hoạch", tuyệt đối không làm điều gì gian dối.
Chính vì vậy, anh sẵn sàng để mọi người trêu chọc, cũng vui vẻ tương tác với fan hâm mộ của Xiaomi trên mạng xã hội.
Sau khi Xiaomi SU7 ra mắt, nhiều người nhận ra rằng vị tổng tài trị giá hàng nghìn tỷ này không hề có chút kiêu ngạo nào, mà vẫn thân thiện trò chuyện với cư dân mạng.
"Nhạy bén với mạng xã hội" là gì?
Trong một cuộc phỏng vấn với CCTV, phóng viên hỏi: "Thế nào là nhạy bén với mạng xã hội?". Lôi Quân trả lời: "Nhạy bén với mạng xã hội chính là nói tiếng người, nói những lời mà cư dân mạng có thể hiểu, có thể đồng cảm. Ngày nay, các ông chủ doanh nghiệp đứng ở vị trí rất cao, nhưng liệu họ còn có thể đối thoại bình đẳng với cư dân mạng hay không? Điều này rất khó."
Khi khởi nghiệp với Xiaomi, để làm bạn với người dùng, anh luôn mong muốn thông qua các phương tiện truyền thông mới, duy trì sự tương tác và giao tiếp thường xuyên với họ.
Tài khoản Weibo của anh do chính anh đăng nhập, từng bài viết đều là do anh tự viết, tự đăng.
Duy trì sự kết nối
Để duy trì mức độ tương tác cao, mỗi sáng thức dậy anh dành nửa tiếng để suy nghĩ trước năm, sáu bài viết, lưu lại đó, rồi đăng dần trong lúc làm việc hoặc nghỉ ngơi.
Làm như vậy giúp anh biết được người dùng đang phê bình điều gì, họ đang bàn luận vấn đề gì, đâu là chủ đề nóng... Ít nhất cũng để mọi người không cảm thấy rằng anh và họ đang sống trong hai thế giới khác nhau.
Nói đến đây, tôi không khỏi nhớ đến câu nói quen thuộc của anh:
"Công ty xuất sắc kiếm tiền, công ty vĩ đại giành được lòng người."
Anh đã làm được điều đó. Và đó cũng chính là lời khen ngợi tuyệt vời nhất dành cho một người theo đuổi chủ nghĩa lý tưởng trong thời đại này.
04 - Kiên trì tiến về phía trước, những điều tốt đẹp sẽ xuất hiện
Vào tháng 3 năm 2021, khi 52 tuổi, Lôi Quân tuyên bố bước chân vào ngành công nghiệp ô tô: "Đây sẽ là lần khởi nghiệp quan trọng cuối cùng trong đời tôi, và tôi sẵn sàng đặt cược toàn bộ danh tiếng của mình."
Nhiều người cho rằng anh chắc chắn sẽ thất bại. Ngay cả trước đêm ra mắt Xiaomi SU7, giới truyền thông vẫn không ngừng tỏ ra hoài nghi. Suy cho cùng, sản xuất ô tô là một lĩnh vực có chi phí cao và tỷ lệ thành công thấp. Nhưng Lôi Quân vẫn kiên định: "Không phải vì có hy vọng mà kiên trì, mà chính nhờ kiên trì nên mới có hy vọng."
Có người thắc mắc, ở tuổi 50, trong khi nhiều người thường chọn sự ổn định, tận hưởng thành quả, thay vì tiếp tục thử thách bản thân, vậy mà anh còn dấn thân làm để làm gì? Nhưng trong mắt anh, đây không phải là sự liều lĩnh, mà là sứ mệnh mà thời đại đã giao phó:
"May mắn lớn nhất của thế hệ chúng tôi là có thể dùng công nghệ để thay đổi thế giới. Khi bạn nhìn thấy ánh đèn trong phòng làm việc của các kỹ sư vẫn sáng giữa đêm khuya, bạn sẽ hiểu rằng ngọn lửa của ngành sản xuất Trung Quốc sẽ không bao giờ tắt."
Những năm qua, nhiều người chỉ thấy những khoảnh khắc đỉnh cao của Xiaomi mà quên mất rằng, đằng sau đó là một tập thể làm việc ngày đêm không ngừng nghỉ. Lôi Quân cũng thừa nhận rằng Xiaomi đã trải qua nhiều khó khăn, áp lực đôi lúc khiến anh cảm thấy vô cùng nặng nề. Anh tự động viên mình bằng một câu nói: "Năm nào cũng khó khăn, nhưng rồi năm nào cũng qua. Nhìn lại một năm, thấy vẫn ổn". Và rồi, thời cơ cũng đến, giấc mơ trở thành hiện thực.
Khi Xiaomi SU7 trở thành hiện tượng, Lôi Quân có cảm giác như mình đang sống trong giấc mơ suốt cả tháng trời. Cuộc đời quả thật tràn đầy những điều bất ngờ. Anh đã dành hàng chục năm để thực hiện lời hứa của mình: "Cuộc đời rất dài, hãy luôn tin rằng những điều tốt đẹp sắp xảy ra."
Sự bùng nổ của Xiaomi SU7 không chỉ đến từ chất lượng hoàn thiện tỉ mỉ, mà còn từ sự trân trọng sinh mạng con người của Lôi Quân. Gần đây, một số cư dân mạng phát hiện ra rằng, đến nay, vẫn có rất nhiều chiếc Xiaomi SU7 chưa gắn biển số chạy trên đường phố. Đó chính là những chiếc xe thử nghiệm của Xiaomi. Để kiểm tra độ bền tối đa, các tài xế thử nghiệm làm việc theo ca liên tục. Những chiếc xe chỉ dừng lại khi hết pin, sau đó lại tiếp tục chạy ngay khi được sạc đầy, cho đến khi hỏng hoàn toàn. Lôi Quân đã đầu tư khoảng 500 - 600 chiếc xe thử nghiệm, với chi phí không tưởng.
Nhiều người từ khắp nơi trên cả nước cũng chia sẻ hình ảnh những chiếc xe thử nghiệm Xiaomi, minh chứng rằng chúng thực sự có mặt trên mọi nẻo đường.
Chính sự đầu tư không tiếc công sức này đã khiến Xiaomi trở thành thương hiệu ô tô mà người dùng có thể đặt trọn niềm tin.
Không ít cư dân mạng đã bày tỏ sự biết ơn: "Thật cảm động khi Xiaomi sẵn sàng thực hiện thử nghiệm vòng đời xe ở quy mô lớn như vậy". Bởi lẽ, đây không chỉ là cuộc đua về thiết kế và tốc độ, mà còn thể hiện sự tôn trọng sinh mạng con người và trách nhiệm với khách hàng.
Một chủ xe từng chia sẻ cảnh quay từ chính vụ tai nạn của mình: dù bị một chiếc xe tải cỡ lớn tông trực diện, nhưng nhờ khung bảo vệ kiên cố, anh đã thoát nạn mà không bị thương.
Những vụ va chạm nhưng không gây thương vong là minh chứng cho việc Xiaomi SU7 hoàn toàn tuân thủ các tiêu chuẩn sản xuất quốc gia, không cắt giảm chi phí, nhờ đó tránh được nhiều thảm kịch đáng tiếc. Xiaomi chấp nhận đánh đổi quãng đường thử nghiệm lấy thời gian, đẩy công nghệ đến giới hạn để tiếp tục cải tiến. Từ hàng vạn dòng mã lệnh đến những cánh tay robot trong nhà máy thông minh, từ WPS đến ô tô Xiaomi, Lôi Quân luôn kiên trì chứng minh một chân lý: Thế giới này luôn âm thầm ban thưởng cho những người chăm chỉ và lương thiện.
05 - Bí quyết thành công của Lôi Quân
Nhiều người từng hỏi Lôi Quân về bí quyết thành công của anh. Anh chia sẻ một phương pháp tư duy: Nhìn xa 5 năm, suy nghĩ 3 năm, và làm thật tốt trong 1-2 năm trước mắt.
Lôi Quân giải thích: Nguyên tắc đầu tiên: Hãy nhìn xa trông rộng, có tầm nhìn dài hạn.
Nguyên tắc thứ hai: Đừng sợ lựa chọn sai. Mọi quyết định đều có rủi ro, điều quan trọng là làm sao tăng tỷ lệ lựa chọn đúng. Thành công nhỏ có thể đến từ sự chăm chỉ, nhưng thành công lớn còn cần cả cơ duyên. Cũng nhờ kiên trì theo đuổi tư duy này mà anh đã biến nhiều ước mơ thành hiện thực.
Nhìn lại cuộc đời Lôi Quân, có thể thấy rằng dù tài giỏi đến đâu, anh cũng từng đối mặt với những nghi ngờ, thậm chí có lúc rơi xuống vực sâu của thất bại. Nhưng trong cuộc đời này, sự hoài nghi của người khác hay những thăng trầm trong sự nghiệp vốn dĩ là điều bình thường. Điều quan trọng nhất là chúng ta chọn thái độ và trạng thái nào để đối diện với nó. Bằng chính hành trình hơn 30 năm của mình, Lôi Quân không ngừng chứng minh một điều: Chỉ cần thuận theo xu thế mà không lười biếng, dù có rơi xuống vực sâu cũng không nản chí, ta sẽ từng bước tiến gần hơn đến tương lai mà mình mong muốn.
Vậy nên, đừng lo lắng. Dù hành trình phía trước có dài đến đâu, sự lạc quan và chăm chỉ vẫn sẽ đưa bạn đến đỉnh vinh quang của chính mình.
