Chiều qua (7.12), Bắc Kinh đã lên tiếng phản đối cáo buộc của Tokyo về việc tiêm kích Trung Quốc hướng radar kiểm soát hỏa lực nhằm vào chiến đấu cơ Nhật Bản.
Chiến đấu cơ xuất kích từ tàu sân bay Liêu Ninh trong một cuộc tập trận
Ảnh: Reuters
Tranh cãi căng thẳng
Cụ thể, website của Bộ Quốc phòng Trung Quốc dẫn lời phát ngôn viên Wang Xuemeng, của lực lượng hải quân nước này, chỉ trích: "Những lời thổi phồng của Nhật Bản hoàn toàn không đúng sự thật. Chúng tôi nghiêm khắc kêu gọi phía Nhật Bản ngay lập tức chấm dứt các hành động vu khống và phỉ báng chống lại Trung Quốc và thiết lập kỷ luật các hoạt động trên tiền tuyến".
Theo phát ngôn viên Wang, Bắc Kinh cho rằng nhóm tác chiến tàu sân bay Liêu Ninh của hải quân Trung Quốc gần đây đã tiến hành huấn luyện bay ở phía đông eo biển Miyako và điều này đã được công bố, nhưng các chiến đấu cơ của Nhật Bản đã nhiều lần tiếp cận và phá vỡ các khu vực huấn luyện của phía Trung Quốc. Hải quân Trung Quốc tuyên bố sẽ thực hiện các biện pháp cần thiết theo luật pháp để bảo vệ an ninh và quyền và lợi ích hợp pháp của lực lượng này.
Trước đó, cùng ngày 7.12, Tokyo cáo buộc các máy bay tiêm kích J-15 của Trung Quốc ngày 6.12 đã hướng radar kiểm soát hỏa lực vào chiến đấu cơ F-15 của Nhật Bản trong 2 lần gần quần đảo Okinawa của Nhật Bản. Reuters dẫn lời Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi chỉ trích: "Việc hướng radar như vậy là hành động nguy hiểm vượt quá những gì cần thiết cho chuyến bay an toàn". Trong cuộc họp với người đồng cấp Úc Richard Marles tại Tokyo cùng ngày 7.12, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Shinjiro Koizumi nhấn mạnh Tokyo sẽ phản ứng "kiên quyết và bình tĩnh" đối với hành vi của Bắc Kinh.
Chiến đấu cơ Trung Quốc bị tố khóa radar về phía máy bay Nhật Bản
Trong một diễn biến khác, căng thẳng cũng đã xảy ra ở Biển Đông. Cụ thể, AP hôm qua dẫn thông báo từ Lực lượng tuần duyên Philippines cáo buộc các lực lượng Trung Quốc ở thực thể tại Biển Đông ngày 6.12 đã bắn 3 quả pháo sáng về phía một máy bay Philippines đang tuần tra ở vùng biển này. Phía Manila đã công bố đoạn video ghi lại cảnh phía Trung Quốc bắn pháo sáng về máy bay Philippines. Đến tối qua, Bắc Kinh chưa lên tiếng về cáo buộc của Manila.
Cú "dằn mặt" của Bắc Kinh ?
Các vụ việc trên diễn ra giữa bối cảnh Tokyo và Bắc Kinh đang căng thẳng xoay quanh vấn đề Đài Loan suốt 1 tháng qua. Giữa căng thẳng này, hồi cuối tháng 11, Nhật Bản đã công bố triển khai tên lửa đối không tầm trung Type 03 tại đảo Yonaguni nằm cách Tokyo đến 2.000 km nhưng chỉ cách Đài Loan khoảng 100 km. Động thái được cho là nhằm phòng ngừa các phát sinh nếu Trung Quốc đại lục tấn công quân sự nhằm vào Đài Loan.
Không những vậy, hồi tuần trước, nhiều phương tiện truyền thông đưa tin rằng Nhật Bản và Philippines đã thúc đẩy các cuộc đàm phán không chính thức về khả năng Tokyo bán tên lửa đất đối không tầm trung Type 03 (Chu-SAM) cho Manila. Đây là hệ thống tầm trung có khả năng đánh chặn máy bay và tên lửa hành trình. Xem xét về việc bán vũ khí trên đang được đánh giá về tính khả thi, bởi Chu-SAM không nằm trong danh mục 5 loại vũ khí mà Nhật Bản xuất khẩu. Tuy nhiên, Thủ tướng Sanae Takaichi có thể loại bỏ quy định hạn chế giao dịch này nếu được Hội đồng An ninh quốc gia (NSC) của nước này thông qua, chứ không cần phải có sự chuẩn thuận từ quốc hội. Việc dỡ bỏ giới hạn vừa nêu được cho là có thể sớm diễn ra trong năm sau.
Không chỉ vậy, tờ The Asahi Shimbun mới đây đưa tin Nhật Bản đang chuẩn bị xuất khẩu một hệ thống chỉ huy và kiểm soát phòng không sang Philippines. Trước đó, Tokyo cũng đã cung cấp các hệ thống radar hiện đại cho Manila. Nên nếu có thêm hệ thống chỉ huy và kiểm soát, kết hợp cùng tên Chu-SAM thì Philippines có thể nâng cao đáng kể hệ thống phòng không. Thời gian qua, Nhật Bản đã liên tục tăng cường hợp tác quân sự với Philippines. Giữa năm ngoái, hai nước đã ký kết Thỏa thuận Tiếp cận đối ứng (RAA). Đây là một hiệp ước quân sự mang tính bước ngoặt cho phép hai nước triển khai lực lượng quân sự tại lãnh thổ của nhau. RAA còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc nhập khẩu thiết bị và quân đội để huấn luyện chiến đấu và ứng phó thảm họa, tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác quân sự giữa Manila và Tokyo.
Việc Nhật Bản phối hợp với Mỹ tăng cường cung cấp vũ khí cho Philippines gần đây được đánh giá là khiến Trung Quốc phải dàn mỏng lực lượng ra nhiều hướng, đồng thời hạn chế năng lực răn đe quân sự của Bắc Kinh ở khu vực Biển Đông.
Chính vì thế, Trung Quốc đã nhiều lần chỉ trích việc Nhật Bản hỗ trợ quân sự cho Philippines, đồng thời có những động thái được cho là nhằm "dằn mặt" 2 nước này.
