Tết Trùng cửu (mùng 9.9 âm lịch) hằng năm thường là thời điểm kết thúc mùa mưa và nước sông Xích Thủy trong trở lại, cũng là lúc những cơ sở chưng cất bạch tửu tại thị trấn Mao Đài tổ chức những nghi lễ hoành tráng khởi đầu mùa chưng cất mới. Tuy nhiên, dịp tết này năm nay tại thủ phủ rượu ngon của Trung Quốc lại thiếu không khí tưng bừng vốn có, khi những cơn mưa dai dẳng và sương mù dày đặc bao trùm như phản chiếu đợt suy thoái kéo dài của ngành bạch tửu cả nước.
Chai rượu sản xuất tại Mao Đài trong một cuộc triển lãm ở tỉnh Tứ Xuyên (Trung Quốc)
ẢNH: AFP
Khó khăn chồng chất
Theo tờ South China Morning Post ngày 25.11 dẫn lời các cư dân địa phương, thị trấn Mao Đài từng có hơn 1.000 cơ sở nhỏ chuyên chưng cất rượu, trước khi giảm xuống còn vài trăm. Những cơ sở còn lại này trong vài năm qua cũng đóng cửa dần, chỉ còn một phần nhỏ tiếp tục hoạt động. Giới chuyên môn cho rằng lĩnh vực này gặp nhiều khó khăn do nhu cầu tiêu thụ trong nước giảm. Giới trẻ Trung Quốc ngày càng bác bỏ thói quen ép rượu, trong khi chính sách cấm rượu tại tiệc chiêu đãi công vụ góp phần giáng đòn kép vào nhu cầu truyền thống của bạch tửu.
Dân số già hóa cũng dẫn đến những thay đổi về nhu cầu tiêu thụ rượu. Theo chuyên gia kinh tế trưởng Lý Tấn Lôi tại Tập đoàn dịch vụ tài chính Trung Thái Quốc Tế (trụ sở chính tại Hồng Kông), nhóm người tiêu dùng bạch tửu cốt lõi tại Trung Quốc, thường là những người từ 30 - 55 tuổi, đã giảm khoảng 28 triệu người trong 5 năm qua.
Tìm hướng đi mới
Với những nhà chưng cất rượu tại Mao Đài, quá trình tái định vị thương hiệu và tìm kiếm thị trường mới đã trở thành vấn đề sống còn. Một nhà chưng cất hàng đầu tại đây đang nỗ lực ra mắt các sản phẩm hướng tới người tiêu dùng trẻ, từ kem hương bạch tửu đến cà phê sữa pha rượu, qua sự hợp tác với một chuỗi cà phê lớn.
Nhằm vực dậy ngành rượu đang suy yếu, tỉnh Quý Châu mới đây ban hành kế hoạch 3 năm định hướng lại ngành từ đơn thuần "bán rượu" sang thúc đẩy một "phong cách sống" xoay quanh bạch tửu. Chiến lược này bao gồm kết hợp bạch tửu với du lịch, thể thao, sự kiện văn hóa và dịch vụ chăm sóc sức khỏe, đồng thời phát triển các sản phẩm ít cồn, pha hương trái cây và cocktail kiểu Trung Quốc. Một số nhà chưng cất cố gắng thay đổi quan niệm trên mạng xã hội, như phát trực tuyến hoạt động chưng cất hằng ngày kèm bình luận về văn hóa rượu của Trung Quốc.
Đáng chú ý, các nhà sản xuất bạch tửu cũng đang hướng tới thị trường nước ngoài, dù những người trong ngành này thừa nhận rằng giới trẻ toàn cầu có xu hướng không thích rượu mạnh. Với sự hỗ trợ của chính quyền địa phương cũng như các phòng thương mại và hiệp hội, những thương hiệu nhỏ đã tham gia nhiều triển lãm, hội chợ về rượu bên ngoài Trung Quốc đại lục. Nhiều nhà chưng cất bạch tửu ưu tiên Hồng Kông và Đông Nam Á trong nỗ lực mở rộng thị trường. "Tại các nước Đông Nam Á, mọi người khá quen thuộc với văn hóa Trung Quốc, do đó việc xuất khẩu sang các thị trường này có lẽ khả thi. Vấn đề là các nền kinh tế địa phương có đủ sức tiêu thụ hay không", theo cô La Giai Giai thuộc một cơ sở chưng cất rượu gia đình ở Mao Đài. Quản lý một cơ sở chưng cất khác cho rằng rượu Mao Đài thăng trầm theo chu kỳ 5 năm và giờ đây đang trở về giá trị cơ bản, sau thời gian được xem là "vàng lỏng", món quà biếu tặng cao cấp, món sưu tầm hoặc khoản đầu tư với kỳ vọng giá trị sẽ tăng.
