"Chúng tôi vô cùng thương tiếc báo tin đồng chí Pepe Mujica, tổng thống, nhà hoạt động, người dẫn đường và lãnh đạo, đã ra đi. Chúng tôi sẽ rất nhớ ông", Tổng thống Uruguay Yamandu Orsi ngày 14/5 thông báo. "Cảm ơn ông vì tất cả những gì đã dành cho chúng tôi và tình yêu sâu sắc đối với nhân dân".
Ông Jose Mujica, cựu chiến binh du kích thường được gọi bằng tên Pepe, giữ chức tổng thống Uruguay năm 2010-2015. Ông có biệt danh "tổng thống nghèo nhất thế giới" khi dành phần lớn tiền lương để làm từ thiện và sống giản dị trong trại của mình với vợ.
Cựu tổng thống Uruguay Jose Mujica trong sự kiện tại thủ đô Montevideo ngày 26/3. Ảnh: AFP
Trong cuộc phỏng vấn năm 2012 với AFP, ông Mujica khẳng định "tôi không sống trong cảnh nghèo đói". "Tôi sống một cách mộc mạc, chân phương. Tôi không cần gì nhiều để sống", ông nói.
Cựu tổng thống Mujica được chẩn đoán mắc ung thư thực quản vào tháng 5/2024 và đã di căn tới gan. Ông Mujica hồi tháng 1 thông báo căn bệnh đã lan rộng và sẽ ngừng điều trị.
Lucia Topolansky, vợ của cựu tổng thống Mujica, cho biết ông được chăm sóc giảm nhẹ trong tuần qua. Theo di nguyện, ông Mujica sẽ được an táng tại trang trại của mình.
Các lãnh đạo ở Mỹ Latin và châu Âu bày tỏ lòng kính trọng đối với ông Mujica, Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum mô tả ông là "tấm gương cho Mỹ Latin và toàn thế giới". Tổng thống Colombia Gustavo Petro, cũng là cựu chiến binh du kích, gọi ông Mujica là "một nhà cách mạng vĩ đại".
Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez nhận định ông Mujica "đã sống vì một thế giới tốt đẹp hơn", còn Tổng thống Guatemala Bernardo Arevalo gọi ông là "tấm gương về sự khiêm nhường và vĩ đại".
Giới chức Brazil gửi lời từ biệt cựu tổng thống Mujica, "một trong những người theo chủ nghĩa nhân văn quan trọng nhất trong thời đại chúng ta".
Ông Jose Mujica, khi đang giữ chức tổng thống Uruguay, tại trang trại của mình ở ngoại ô thủ đô Montevideo tháng 5/2014. Ảnh: AP
Trong 5 năm cầm quyền, ông Mujica được đánh giá là một trong những lãnh đạo tiến bộ nhất Mỹ Latin. Ông là người thẳng thắn và phê phán gay gắt chủ nghĩa tiêu dùng.
Một trong những tài sản lớn nhất của ông là chiếc xe Volkswagen Beetle đời 1987. Một hoàng thân Arab năm 2014 muốn mua lại chiếc xe với giá một triệu USD, song ông Mujica từ chối vì cho rằng điều này "sẽ xúc phạm tất cả người bạn đã góp tiền mua xe cho vợ chồng chúng tôi".
Ông Mujica từng tham gia du kích trong những năm 1960-1970 và ngồi tù năm 1973-1985, nhiều lần bị tra tấn và biệt giam. Sau khi được thả, ông tham gia chính trường và thành lập đảng Phong trào Quần chúng Tham dự (MPP), thành viên lớn nhất của liên minh cánh tả ở Uruguay.
Năm 1995, ông Mujica được bầu vào quốc hội rồi trở thành thượng nghị sĩ 5 năm sau và giữ chức bộ trưởng nông nghiệp trong chính phủ cánh tả đầu tiên của Uruguay.
(Theo AFP, AP, Reuters)
