Vắng vẻ lạ thường
Những ngày trung tuần tháng 12, PV Thanh Niên ghi nhận tình hình hoạt động tại một số trung tâm đăng kiểm (TTĐK) trên địa bàn TP.HCM và mọi thứ đang diễn ra êm ả đến khác thường. Tại TTĐK 50-04V ở P.Cát Lái, con đường dẫn vào cơ sở kiểm định đang được rào chắn lại để sửa chữa, nhưng vẫn không có tình trạng xe xếp hàng ùn ứ. Anh Nguyễn Hữu Sang, tài xế xe đầu kéo ở khu vực này cho biết, thông thường thời điểm cuối năm các loại phương tiện sẽ đến thời hạn chu kỳ đăng kiểm, những năm trước thời điểm này luôn có nhiều xe xếp hàng để chờ đến lượt đăng kiểm, nhưng năm nay chưa thấy tình trạng ùn tắc. "Công ty tôi có hẳn một lịch bảo dưỡng và đăng kiểm, cứ đến đúng ngày sẽ có người điều hành, nhắc nhở đi đăng kiểm đúng hẹn, nên muốn đi sớm hay trễ cũng không được. Nhưng năm nay thì đúng là thông thoáng lạ thường", anh Sang kể.
Lượng xe đăng kiểm vắng vẻ trong thời điểm cuối năm
ẢNH: QUANG THUẦN
Tại TTĐK 50-03S ở P.Hiệp Bình, dòng xe xếp hàng chờ đăng kiểm cũng không quá đông đúc, đến khoảng 15 giờ thì lượng khách đến đăng kiểm chỉ còn lác đác vài người. Trao đổi với PV Thanh Niên, lãnh đạo TTĐK này cho biết: "Thời điểm cuối năm lượng xe đến hạn đăng kiểm sẽ tăng lên, nhưng năm nay tăng không đáng kể, cả dây chuyền chỉ hoạt động được 2/3 công suất". Theo vị giám đốc này, tỷ lệ xe không đạt lần đầu khi kiểm định vẫn còn khá cao, khoảng 15 - 20%, trong đó có các lỗi phổ biến như đèn, còi, phanh, lốp.
Tại Đồng Nai, Sở Xây dựng tỉnh này dự báo từ nay đến cuối năm 2025, nhu cầu đăng kiểm phương tiện cơ giới tại địa phương sẽ tiếp tục tăng cao do nhu cầu hoàn tất thủ tục kiểm định trước dịp tết nguyên đán 2026. Tuy nhiên, thực tế các TTĐK trên địa bàn tỉnh cũng khá vắng vẻ, chưa xuất hiện tình trạng ùn tắc. Lãnh đạo TTĐK 60-05D cho biết, lượng xe trung bình mỗi ngày tại trung tâm hiện chỉ khoảng 100 xe, dù có xu hướng tăng nhưng không đáng kể. Tỷ lệ xe không đạt kiểm định khá cao, chiếm khoảng 40 - 50%. Tại TTĐK 60-04D, lãnh đạo phụ trách trung tâm thông tin, lượng xe kiểm định hiện dao động khoảng 80 - 100 xe/ngày, giảm nhiều so với trước đây do chu kỳ kiểm định được giãn ra, tỷ lệ xe không đạt khoảng 20%.
Sở Xây dựng tỉnh Đồng Nai cho biết thêm, toàn tỉnh có 10/10 đơn vị đăng kiểm hoạt động trở lại, với 20 dây chuyền kiểm định vận hành liên tục, đáp ứng đủ nhu cầu kiểm định của người dân tăng cao trong thời điểm cuối năm, nhưng hiện tại công suất lại đang dư thừa. Theo khảo sát của PV, nhiều tài xế nhận định việc nới chu kỳ kiểm định và miễn kiểm định lần đầu đối với xe mới là yếu tố then chốt giúp cho ngành đăng kiểm bớt quá tải. Ngoài ra, thủ tục hành chính được đơn giản hóa, rút gọn cũng giúp tiết kiệm đáng kể thời gian, chi phí cho người dân.
Siết chặt kiểm soát đèn, còi
Mang xe đi kiểm định cách đây vài ngày, anh Trần Văn Thịnh, ngụ tại P.An Phú Đông (TP.HCM), kể: "Tôi mang xe vào làm thủ tục và đóng phí đều bình thường, nhưng đến công đoạn kiểm tra đèn thì đăng kiểm viên xác định bị lỗi lên bóng LED bi cầu và từ chối đăng kiểm, vậy là phải mang xe về để thay".
Chị H.T, ngụ tại P.Tân Thuận (TP.HCM), cũng cho biết trường hợp của mình bị từ chối đăng kiểm vì thay bóng đèn xe. "Xe của tôi mua lại từ chủ cũ, họ đã thay đổi hệ thống đèn chiếu sáng trước khi sang nhượng và tôi không biết, đến khi đi đăng kiểm thì mới phát hiện ra, nhưng ở thời điểm này không tìm ra được bóng đèn zin để thay. Chiếu theo quy định hiện nay thì đăng kiểm viên yêu cầu tôi phải trả về nguyên trạng mới được kiểm định. Đáng nói là xe đã quá hạn đăng kiểm nên tôi không biết làm cách nào để di chuyển xe đi tìm phụ tùng thay thế", chị H.T than thở.
Lãnh đạo một TTĐK cho biết hiện nay các cơ sở kiểm định bắt buộc phải tuân thủ nghiêm theo theo quy trình, nên ngoài việc bị từ chối vì lỗi phạt nguội chưa xử lý, nhiều trường hợp còn bị rớt đăng kiểm do lỗi đèn, phanh. Do đó, để kiểm định đạt yêu cầu, chủ xe cần chủ động kiểm tra phương tiện trước khi đưa đi đăng kiểm, đặc biệt là các lỗi phạt nguội, hạng mục an toàn kỹ thuật, khí thải.
Thông tư 47/2024/TT-BGTVT đã đặt ra những yêu cầu nghiêm ngặt hơn, tạo ra sự đồng bộ và khách quan trong toàn hệ thống đăng kiểm. Theo đó, việc chuẩn hóa quy trình kỹ thuật và tăng cường hệ thống camera giám sát từ xa đã buộc cả đơn vị đăng kiểm lẫn chủ phương tiện phải tuân thủ một cách nghiêm ngặt các tiêu chí an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường. Điều này không chỉ nâng cao chất lượng kiểm định mà còn giúp công khai, minh bạch hóa mọi hoạt động kiểm định.
Trong thời gian tới, trên cơ sở Dự thảo sửa đổi luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2025, Bộ Công an đề xuất cơ sở đăng kiểm sẽ phải chịu trách nhiệm trực tiếp về kết quả kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của phương tiện. "Với các quy định mới, chủ phương tiện có thể bị từ chối kiểm định nếu phương tiện có sai, khác thông tin giữa giấy đăng ký, biển số và xe thực tế; xe chưa hoàn tất việc xử lý vi phạm hành chính; hoặc khi có yêu cầu của cơ quan tiến hành tố tụng. Khi cơ sở đăng kiểm phải chịu trách nhiệm pháp lý rõ ràng, quy trình đăng kiểm sẽ nghiêm túc và khách quan hơn, giảm được tiêu cực; hệ thống đăng kiểm bắt buộc phải chuyên nghiệp, minh bạch hơn", vị giám đốc TTĐK cho biết.
Trung tâm đăng kiểm lo lắng
Theo khảo sát từ các TTĐK, từ khi áp dụng Thông tư 47/2024/TT-BGTVT, hoạt động đăng kiểm của trung tâm vẫn cơ bản ổn định, có nhiều thuận lợi, nhưng vướng mắc lớn hiện nay là mức phí, lệ phí trong hoạt động đăng kiểm chưa được điều chỉnh, trong bối cảnh lượng xe đến kiểm định sụt giảm, một số TTĐK thu không đủ bù chi và có thể đối mặt thua lỗ. "Hiện nay chi phí vận hành một cơ sở đăng kiểm ngày càng lớn vì cần thiết bị chuẩn, hiện đại, nhân sự kỹ thuật cao, mặt bằng, lương nhân viên…; nhưng phí kiểm định lại đang ở mức thấp. Mức thu hiện tại không còn phù hợp thực tế, trong khi đó lượng xe giảm. Tình trạng này nếu kéo dài thì các TTĐK có thể phải đối mặt thua lỗ, giảm thu nhập trong thời điểm cuối năm", một giám đốc TTĐK tại TP.HCM lo lắng.
Các TTĐK đề xuất sớm sửa đổi các quy định liên quan đến phí, lệ phí trong luật Phí và lệ phí đối với hoạt động kiểm định phương tiện giao thông đường bộ, đường thủy để phù hợp với tình hình mới.
